پایتخت تجاری جهان، یکهتاز خاورمیانه
چندی پیش محمد رضوانیفر، رئیس کل گمرک ایران با بیان اینکه در نیمه نخست امسال تراز تجاری کشور ۱۷میلیارد دلار و مثبت بوده است، اعلام کرد: دو کشور چین و اماراتمتحدهعربی بزرگترین شرکای تجاری کشور بودهاند. این در حالی است که در پنجماهه نخست ۱۴۰۳، بیشترین میزان صادرات گمرکی ایران به کشورهای چین با ۵.۹ میلیارد دلار، عراق با ۴.۵ میلیارد دلار، اماراتمتحدهعربی با ۲.۹ میلیارد دلار، ترکیه با ۲.۱ میلیارد دلار و افغانستان با ۸۳۹ میلیون دلار، انجام گرفته است. همین موضوع بهانهای شد تا اماراتمتحدهعربی دومین کشور از سلسلهگزارشهای بررسی تجارت کشورهای جهان باشد.
پیشبینی رشد اقتصادی اماراتمتحدهعربی در ۲۰۲۴
بانک مرکزی امارات در بازبینی گزارش اقتصادی سهماهه خود برای سهماهه چهارم سال ۲۰۲۳، رشد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی را برای در هر دو سال ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بهمیزان ۴.۷ درصد و رشد تولید ناخالص داخلی نفت را ۲.۹ درصد در سال ۲۰۲۴ و ۶.۲ درصد در سال ۲۰۲۵ پیشبینی کرد.
بانک مرکزی خاطرنشان کرد، تراز مالی تلفیقی اماراتمتحدهعربی در نهماهه اول سال ۲۰۲۳ مازاد ۶۱ میلیارد درهم معادل ۴.۴ درصد تولید ناخالص داخلی را بههمراه داشت که مجموع درآمدها حدود ۳۷۰ میلیارد درهم و هزینهها به حدود ۳۰۹ میلیارد درهم رسید.
گزارش بانک پیشبینی کرد که معرفی اخیر مالیات شرکتهای فدرال برای تقویت بیشتر منابع مالی دولت، کمک به تنوع بخشیدن به منابع درآمدی دور از بخش نفت است.
این گزارش همچنین به تداوم قدرت بخش خصوصی غیرنفتی اشاره کرد که نشانههایی از فعالیت اقتصادی قوی را نشان میدهد، بهطوریکه شاخص مدیران خرید (PMI) در ماه ژانویه ۲۰۲۴ به ۵۶.۶ رسید که ناشی از اعتماد مداوم تجاری به چشماندازهای اقتصادی است. این خوشبینی مبتنی بر انتظارات تقاضا و فروش پایدار است که انتظار میرود از گسترش مستمر تولید همراه با امکان پروژههای جدید و افزایش سرمایهگذاری حمایت کند.
این گزارش تاکید کرد، شاخص مدیران خرید در دوبی طی ژانویه گذشته به ۵۶.۶ رسید که نشاندهنده رشد پایدار در بخش خصوصی غیرنفتی امارات است.
براساس گزارش، دادههای مثبت درباره اشتغال و رشد دستمزد، نشاندهنده مصرف قوی در آینده است.
تعداد شاغلان بخش خصوصی که با میانگین متحرک سهماهه اندازهگیری میشود، در سهماهه چهارم سال گذشته ۳.۱ درصد افزایش یافته است. میانگین متحرک سهماهه دستمزدها در سهماهه مشابه نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲، ۷.۴ درصد رشد یافته و قدرت خرید افراد را افزایش داده است.
کارنامه اقتصادی امارات
تجارت همیشه برای امارات مهم بوده است، پلی که محصولات، مهارتها و منابعطبیعی این بازیگر را به جهان منتقل و اقتصاد ابوظبی را با آخرین ایدهها و نوآوریهای خود احیا کرده است. اما، همانطور که در چشمانداز «امارات ۲۰۳۱» که در پایان سال ۲۰۲۲ توسط شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، معاون رئیسجمهوری و نخستوزیر اماراتمتحدهعربی و حاکم دوبی راهاندازی شد، مورد تاکید قرار گرفت، اکنون سنگبنای توسعه امارات، اقتصاد است و متنوعسازی اهداف اعلامشده ۴ تریلیون درهم (۱.۰۹ تریلیون دلار) در تجارت خارجی، تقریبا دوبرابر ارزش فعلی و صادرات غیرنفتی ۸۰۰ میلیارد درهم (۲۱۷.۸ میلیارد دلار) بازتابی از قدرت کاتالیزور تجارت است.
در همین راستا، تلاشهای وزارت اقتصاد امارات در سال ۲۰۲۳ بر مقولههایی چون توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع که بهدنبال حذف یا کاهش تعرفهها، حذف موانع فنی تجارت و بهبود دسترسی به بازار به بازارهای بینالمللی مهم استراتژیک است، متمرکر بوده و هست.
بهنوشته نیشن، توافقنامه تجاری امارات و هند که در سال ۲۰۲۲ لازمالاجرا شد، نشاندهنده تعریف یک شبکه تجاری قدرتمند جدید است که بیش از یکچهارم جمعیت جهان را پوشش میدهد و عصر جدیدی از رونق را پیش خواهد برد. با امضای ۱۰ سیپا تا به امروز و مذاکرات در حال انجام با بسیاری از کشورهای دیگر، پیشبینی میشود که صادرات ابوظبی ۳۳ درصد افزایش یافته و تا سال ۲۰۳۱ بیش از ۱۵۳میلیارد درهم به تولید ناخالص داخلی ملی افزوده شود، گزارهای که نشاندهنده رشد تقریبا ۱۰ درصدی تولید ناخالص داخلی است. در واقع، تاثیر این برنامه در حال حاضر احساس شده است: در نیمه اول سال ۲۰۲۳، تجارت خارجی غیرنفتی به بالاترین حد خود یعنی به ۱.۲۳۹ تریلیون درهم رسید.
اهمیت تجارت برای امارات
تجارت همیشه برای امارات مهم بوده؛ پلی که محصولات، مهارتها و منابعطبیعی این کشور را به جهان متصل کرده است.
در سال ۲۰۲۳، این کشور دو ابتکار جدید مهم را راهاندازی کرد؛ صادراتش ـ و ارزش حاصل از آن ـ افزایش یافته و فرصتهای جهانی جدیدی برای صادرات خدمات ایجاد کرده است، میزانی که در حال حاضر ۲.۲ درصد از کل صادرات جهانی را تشکیل میدهد. این تلاشهای ترکیبی نهتنها دنیایی از فرصتها را برای صادرکنندگان، صنعتگران و سرمایهگذاران ایجاد میکند، بلکه تضمین میکند که اماراتمتحدهعربی اکنون صدای پیشرو در مسائل تجارت جهانی است. بهعنوانمثال، اماراتمتحدهعربی در ژانویه در داووس با مجمع جهانی اقتصاد برای راهاندازی یک ابتکار فناوری تجاری جدید برای تسریع ادغام فناوریهای پیشرفته در زنجیرههای تامین جهانی و افزایش کارآیی و دسترسی آنها، شریک شد.
این کشور سپس در کاپ ۲۸، تجارت را برای نخستینبار در برنامه رسمی رویداد گنجاند.
رکوردشکنی تجارت غیرنفتی امارات در سال ۲۰۲۳
آمارها نشان میدهد تجارت غیرنفتی اماراتمتحدهعربی در سال گذشته میلادی به رکورد ۹۵۳ میلیارد دلار رسیده است.
این موضوع نشاندهنده ابتکارات امارات برای کاهش وابستگی خود به نفت است. تجارت کالاهای غیرنفتی امارات نسبت به سال ۲۰۲۲ با رشد ۱۲.۶ درصدی همراه شد، در حالی که صادرات کالاها و خدمات از سطح یک تریلیون درهم عبور و رکورد جدیدی را ثبت کرد.
این کشور صادرکننده نفت از سال ۲۰۲۱ برای متنوعسازی منابع درآمدی و بخشهای اقتصادی خود، مجموعهای از توافقات مربوط به تجارت، سرمایهگذاری و همکاریهای دوجانبه را که با نام «قراردادهای مشارکت اقتصادی جامع» شناخته میشود، آغاز کرده است. از سوی دیگر، وزیر تجارت خارجی امارات اعلام کرده اختلال در مسیر کشتیرانی دریای سرخ تاکنون تاثیری بر این کشور نداشته است.
همچنین بخش غیرنفتی امارات در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۳ بهشکل قابلتوجهی از رشد کلی تولید ناخالص داخلی این کشور پیشی گرفت و ۶ درصد رشد داشت. این در حالی است که رشد کلی تولید ناخالص داخلی امارات در این بازه، ۳.۷ درصد بود.
بخشهای خدمات در حال گسترش در اماراتمتحدهعربی شامل بخشهای سفر و گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات و خدمات مالی میشود، در حالی که عمده صادرات غیرنفتی این کشور شامل طلا، آلومینیوم، جواهرات، سیم مسی و پلیمرهای اتیلن است.
صادرات کالاهای غیرنفتی اماراتمتحدهعربی در سال گذشته میلادی با رشد ۱۶.۷ درصدی به ۴۴۱ میلیارد درهم رسید که ۱۷.۱ درصد از تجارت خارجی این کشور را شامل میشد. این آمار در سال ۲۰۱۹ میلادی، ۱۴.۱ درصد بود.
تجارت خارجی امارات
باتوجه به تجارت خارجی، بازار امارات یکی از پویاترین بازارها در سراسر جهان است که در بین ۱۶ صادرکننده بزرگ و ۲۰ واردکننده بزرگ کالا قرار دارد.
۵ کشور برتر شرکای اماراتمتحدهعربی در سال ۲۰۱۴ عبارتند از: ایران (۳ درصد)، هند (۲.۹ درصد)، عربستانسعودی (۱.۵ درصد)، عمان (۱.۴ درصد) و سوئیس (۱.۲ درصد).
۵ کشور برتر تامینکننده اماراتمتحدهعربی؛ چین (۷.۴ درصد)، ایالاتمتحده (۶.۴ درصد)، هند (۵.۸ درصد)، آلمان (۳.۹ درصد) و ژاپن (۳.۵ درصد) هستند.
همچنین اماراتمتحدهعربی در سال ۲۰۱۳ موفق به صادرات ۱۷میلیارد دلار بهواسطه مسافرت (۶۷.۱۳ درصد)، حملونقل (۲۸.۱۳ درصد) و خدمات دولتی (۴.۷۴ درصد) شد.
از سوی دیگر، اماراتمتحدهعربی و هند، شرکای اصلی تجارت یکدیگر هستند.
امارات، شریک تجاری همیشگی ایران
هرچند ابوظبی، پایتخت سیاسی امارات است، اما بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی این کشور در شیخنشین دوبی انجام میشود، شهری که همواره در تجارت با ایران پیشگام بوده و حتی باوجود تحریمهای اقتصادی امریکا، در 3 سال گذشته از اصلیترین شرکای تجاری کشور باقی مانده؛ بهگونهایکه در میان شرکای اصلی تجاری ایران، جایگاه امارات بسیار بالاست.
طبق آمارهای رسمی که به تایید گمرک رسیده، اماراتمتحدهعربی همواره جزو ۵ شریک اصلی تجاری ایران قرار دارد.
در این بین آنطور که اتاق بازرگانی ایران گزارش کرده است، بررسی کالاهای وارداتی امارات نشان میدهد که بهطورمشخص نیمی از صادرات ایران مربوط به نفت خام و غیر از نفتخام ۶ قلم از کالاهای عمده صادراتی ایران، سهمی بالای ۱۰ درصد در بازار وارداتی آن محصول در امارات دارند: سبزیجات، سرب خام، ملونها، انگور، ادویه و سیمان بهترین عملکرد را بهلحاظ تصرف بازار وارداتی امارات داشتهاند. در این میان سیمان با سهم ۵۵درصدی از کل واردات امارات، موفقترین محصول بهشمار میآید.
بانظر به سهم قابلتوجه این ۶ قلم کالا در واردات امارات، میتوان برداشت کرد که نرخ تمامشده این محصولات صادراتی ایران، از قدرت رقابتپذیری در بازارهای جهانی برخوردار است، بنابراین این فرصت برای سایر بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی نیز وجود دارد که در این بازار نقش فعالی ایفا کنند.
معرفی ۴ حوزه پرسود برای تجارت ایران
بیشک نزدیکی ایران به دوبی، باعث کاهش هزینههای حملونقل صادرات میشود و سود بیشتری برای تاجر دارد.
حال در این قسمت به واردات کالاهای پرسود از دوبی به ایران میپردازیم:
واردات طلا
شهر دوبی در میان تاجران طلا از مقاصد مهم تجاری بهشمار میرود و اغلب بازرگانان بهدنبال تجارت از این کشور هستند. شهروندان دوبی از رفاه و وضعیت اقتصادی بسیار مطلوبی برخوردار هستند؛ بههمیندلیل بازار طلا در این شهر رونق دارد.
قوانین تجارت دوبی، صادرات طلا از دوبی را بسیار آسان کرده؛ بهگونهایکه صادرات طلا پس از صادرات نفت، جزو سودآورترین تجارت در امارات است.
واردات قطعات یدکی خودرو
یکی دیگر از پرسودترین کالاهای وارداتی تجارت در امارات، قطعات یدکی خودرو است که مزایای بسیاری دارد. اغلب سرمایهگذاران کشور واردات قطعات خودرو را انتخاب میکنند؛ زیرا درصد ضرردهی آن بسیار کم است.
واردات کالاهای استوک
کالاهای استوک بهدلیل ماندن در انبار یا آسیبهای جزئی ارزانتر بهفروش میرسند.
واردات قطعات کامپیوتر
رشد تکنولوژی علاوه بر اینکه بازار موبایل را پررونق و به بازار کامپیوتر نیز سرایت کرده است. بسیاری از سرمایهگذاران بهدنبال واردات قطعات کامپیوتری و الکترونیک از دوبی هستند، زیرا این قطعات در تمامی صنایع بسیار ضروری هستند.