تداوم استیصال در نظام بانکی
فقدان استانداردهای جهانی چطور شبکه بانکی را از پا درآورد؟شبکه بانکی در زمین بازی اقتصاد و سیاست مستاصل شده است. مهرههای سردرگمی که در صورت انتظام و مدیریت و حکمرانی صحیح میتوانستند برندههای بسیار و بازندههای اندکی در اقتصاد داشته باشند.
از مردم که بازیگران و سربازان خرد گردش سرمایه هستند تا صاحبان سرمایه که شاهمهرههای اصلی نظام سرمایه محسوب میشوند. اما چنین نشد و چهار دهه است در همچنان بر یک پاشنه میچرخد و بازیگردان اقتصادی حاضر نیست تکنیک بازی را تغییر دهد. به تعبیر یک کارشناس شبکه بانکی ما در گوشهای از خاورمیانه باوجود سرمایههای فراوان شبیه به تیم فوتبال پرقدرتی است که در فدراسیون فوتبال عضویتی ندارد. فساد مالی، سودجویی، تورم، انزوا و فرار سرمایه مولود چنین اتفاقی است. سرنخ هر مشکل اقتصادی به نظام بانکداری و سیاستگذاریهای اشتباه در نهادهای پولی و مالی میرسد. این اتفاق از آنجا سرچشمه میگیرد که نظام مالی کشور از طریق شبکه بانکی تامین میشود. اما بهزعم بسیاری از کارشناسان، حالا که مشکل ایجاد شده است، باید دنبال علت بود. حل کردن معلولهای ایجادشده باری از گرده اقتصاد و معیشت مردم برنمیدارد و باید بهدنبال راهکار بود. بازوهای نظارتی بانکداری کشور مدتها است از حل مشکلات شبکه بانکی که ابرمصیبت آن ناترازی است، ناتوان شده است. عجیب است که بهعقیده کارشناسان، مشکلات اقتصادی کشور ردیابی شده، اما توان حل آن بهدلیل سیاستهای کلان کشور غیرممکن است. چند روز پیش ولیالله سیف، رئیس پیشین بانک مرکزی در نشستی اعلام کرد حتی در صورت حل مسئله FATF و برجام، مشکلات اقتصادی ما همچنان باقی است، چراکه بسیاری از کشورها دیگر با بانکهای ما کار نخواهند کرد، به این دلیل واضح است که مسئله ناترازی، بانکهای ما را زیانده و با بیکفایتی سرمایه روبهرو کرده است. باوجود چنین مشکلی هیچ بانک خارجی ریسک سرمایهگذاری در این بانکها را نخواهد پذیرفت. رفع تحریمها نیز باتوجه به مشکلات منطقه و خاورمیانه، امیدی در دل روشن نمیکند. مجموعه محدودیتهای بانکی دست و پای شبکه بانکی را بسته است. بسیاری از بانکهای ما در خطر انحلال و در خوشبینانهترین حالت ادغام قرار گرفتهاند، بانکهایی که از استانداردهای معاملاتی مانند IFRS (استانداردهای جهانی گزارش مالی) و IAS (استانداردهای بینالمللی حسابداری) و بسیاری استانداردهای معاملاتی جهانی دور افتادهاند و مشکلی که طی دههها ایجاد شده است در مدت اندکی برطرف نخواهد شد و سالها زمان میبرد تا به وضعیت شبهاستاندارد و حداقل منطقهای بازگردد. بانکهای ما تا مدتها توان رقابت با بانکهای خارجی را نخواهند داشت، اما میشود برای ایجاد فضای رقابتی میان بانکهای ما و منطقه تلاش کرد.