توافق بسیار خوبی میان ایران و روسیه در راستای واردات گاز انجام گرفته است و بسیاری از کارشناسان این اقدام را بسیار مهم برای اقتصاد کشور دانسته‌اند. ایران می‌تواند گاز را از روسیه وارد کرده و آن را به کشورهایی که به گاز نیاز دارند، صادر کند که سبب رونق اقتصاد کشور خواهد شد.

در مجاورت دو دریای بزرگ هستیم

محمدصادق مهرجو، کارشناس انرژی در ارتباط با قراردادهای گازی ایران با روسیه و تبدیل ایران به های انرژی منطقه، به صمت گفت: ایران از لحاظ موقعیت در غرب آسیا، یک موقعیت ممتازی دارد و در حقیقت واقع شدن در مجاورت ۲ دریای بزرگ مانند دریای خزر و عمان در شمال و جنوب و کشور و همچنین موقعیت‌های ممتاز ارتباطی که با کشورهای دارنده انرژی مانند ترکمنستان و روسیه دارد، شرایط خوبی را برای ما رقم زده است. این کشورها دارای منابع عظیم گاز هستند، اما به آب‌های آزاد دسترسی ندارند و ما از این مزیت بهره‌مند هستیم.

مهرجو ادامه داد: در شرق ایران، کشورهای پرجمعیتی قرار دارند که می‌توانند بازار مصرفی بسیار خوبی برای ما باشند و زیرساختی از جنس گاز را بسیار محدود دارند. از سال‌های قبل نیز بحث خط لوله صلح مطرح شد و قرار بر این بود که گاز ایران ابتدا به پاکستان و بعد از آن به هند برود. بر همین اساس، خط لوله هفتم سراسری احداث شد. در غرب ایران، ۲ مصرف‌کننده بزرگ قرار دارند که مدت‌هاست به این کشورها گاز صادر می‌کنیم. در واقع عمده سبد صادراتی گاز ایران به ترکیه و عراق صادر می‌شود، همچنین ایران دارای تعهد صادراتی به‌میزان ۷۰ تا ۸۰ میلیون مترمکعب است.

وی افزود: این موقعیت را اگر در کنار شبکه خطوط لوله انتقال گاز ما که در دنیا جزو برترین‌ها است، قرار دهید، متوجه خواهید شد که ایران استعداد بسیار بالایی برای آنکه پل عبوری انرژی باشد، دارد. مزیت عمده گاز روسیه، این است که نسبت به گازهایی که در اروپا و امریکا به‌فروش می‌رسد، نرخ ارزانی دارد و روسیه به‌عنوان دارنده نخستین منابع گاز دنیا، مصرف داخلی بسیار اندکی دارد و برای آنکه تولید را ادامه دهد، مجبور است تا بحث صادرات  را پیش بگیرد.

ماجرای جنگ روسیه و اوکراین، سبب شده است تا اقتصاد روسیه، کاهش پیدا کند و هزینه‌های جنگ، روسیه را مجبور می‌کند تا مشتری‌های جدیدی را در آسیا پیدا کند. قراردادی که برای خط لوله میان روسیه و چین منعقد شده، به‌همین منظور است که چین را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان انرژی به خود وابسته کند و جایگزین اروپایی شود که تا قبل از جنگ اوکراین، یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان گاز روسیه بود.

این کارشناس انرژی در ادامه این گفت‌وگو به صمت گفت: اگر تمام این موارد در کنار یکدیگر قرار گیرد و موقعیت جغرافیایی ایران را لحاظ کنیم، متوجه خواهیم شد که ما می‌توانیم نقش موثرتری را در بازار انرژی منطقه به‌ویژه غرب آسیا بازی کنیم. ما تعهد و قرارداد ارسال گاز به پاکستان را داریم، اما اگر قرار باشد این میزان را افزایش دهیم، باوجود ناترازی که در کشور وجود دارد، متحمل سختی‌های بسیاری خواهیم بود. عده‌ای مطرح کرده‌اند که قصد بازارسازی برای روسیه را دارند که اتفاق بسیار خوبی است. چنین چیزی را می‌توان یک نقطه قوت دانست که ایران هم صادرکننده و هم واردکننده گاز باشد. ما قراردادهای پتروشیمی بسیار خوبی داریم که ارزش آن چیزی حدود ۹۱ میلیون تن است، اما به‌علت ناترازی گاز، نمی‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم و صادرات بیشتری را از محل صادرات پتروشیمی داشته باشیم.

مهرجو خاطرنشان کرد: ما می‌توانیم استفاده‌های چندگانه‌ای از گاز کنیم. ما می‌توانیم در کنار هاب گازی، هاب برقی منطقه هم باشیم. در جنوب ما کشورهایی هستند که مصرف‌کنندگان عمده برق هستند و در شمال ما تولیدکنندگان عمده گاز قرار دارند. ما می‌توانیم گاز را از شمال وارد و به برق تبدیل کنیم و با سازکارهای عالی، این برق را به جنوب کشور صادر کنیم. ما قراردادهای صادرات برق بسیار خوبی با عراق و پاکستان داریم و می‌توانیم باتوجه به موقعیت خوبی که داریم، از این فرصت استفاده کنیم. ما می‌توانیم با استفاده از گازی که وارد می‌کنیم، ارزش‌افزوده ایجاد کنیم و چنین چیزی را نمی‌توان بازارسازی دانست.

وی در پایان گفت: ما باید بدانیم که برنامه چیست و از مزیت‌های نسبی خود در منطقه چه استفاده‌هایی می‌توانیم کنیم. این دلایل بسیار منطقی است تا این تفاهمنامه میان ایران و روسیه، اهمیت خود را نشان دهد. ما در حال ‌حاضر می‌توانیم این گاز را به‌عنوان مصرف‌کننده در نیروگاه‌ها استفاده کنیم و تعهدهای صادراتی به عراق و ترکیه را انجام دهیم. دومین دارنده منابع گاز دنیا هستیم، اما جزو ۱۰ کشور برتر صادرکننده گاز نیستیم