رویکرد جهانی تعطیلات، الگوی موفقی است
به‌تازگی دولت لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری (تغییر ساعت کاری و تعطیلی پنجشنبه) را به مجلس ارسال کرده که این لایحه برای بررسی به کمیسیون اجتماعی به‌عنوان کمیسیون تخصصی ارجاع شده و در دستور کار اعضای این کمیسیون قرار گرفته است.
نمایندگان مجلس مدعی هستند که این طرح برای کاهش هزینه های تعطیلات رسمی کشور و یکسان سازی قوانین ایران با جهان، در مبادلات بین المللی در دستور کار مجلس قرار گرفته است.در همین حال، محسن پیرهادی، نماینده تهران و عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در حساب شخصی خود در توییتر از درخواست خود برای اصلاح لایحه دولت برای تعطیلی پنجشنبه ها خبر داد و نوشت: تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها و بهره مندی تمامی نیروهای کار اعم از دولتی و بخش خصوصی، مطالبه بخشی از فعالان اقتصادی و مردم از مجلس است. به این ترتیب، طرح تعطیلی روزهای شنبه به جای پنجشنبه، برای چندمین بار در دستور کار مجلس قرار گرفته است و به نظر می رسد که این طرح به زودی اجرایی شود. صمت در این گزارش به نظر برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره اصلاح لایحه دولت پرداخته است.
«ساماندهی تقویم تعطیلات رسمی» اولویت دارد
لایحه دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته به ۲ روز در کمیسیون اجتماعی در حال بررسی است؛ اما برخی نمایندگان مجلس با هدف «ساماندهی تقویم تعطیلات رسمی» ۳ ایراد (نقص محتوا) به این لایحه وارد کردند و قصد اصلاح آن را دارند، اگرچه دولت به دنبال افزایش تعطیلات آخر هفته است، اما تاکیدش بر تعطیلی پنجشنبه ها است و از سوی دیگر، این لایحه تنها کارمندان دولت را شامل می شود که در نهایت در کاهش مصرف انرژی که یکی از اهداف لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته عنوان شده است، تاثیر چندانی نخواهد داشت. بنابراین، لازم است مجموعه کارکنان شامل دولت و بخش خصوصی در این لایحه گنجانده شوند و مشمول هفته کاری 5 روزه شوند تا علاوه بر کاهش مصرف انرژی، تعطیلات نیز عادلانه شود. افزون بر این، در حال حاضر پنجشنبه ها یک روز نیمه تعطیل محسوب می شود که با تصویب رسمی آخر هفته ۲ روزه، از حالت نیمه تعطیل بیرون می آید. برخی دیگر از نمایندگان نیز به دنبال تعطیلی جمعه و شنبه هستند تا براساس الگوی جهانی، مراودات اقتصادی با سایر کشورها روان تر انجام شود.
در مسائل بین المللی، نمی توانیم خلاف جهت آب شنا کنیم
محسن پیرهادی ـ نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امور داخلی و شوراها: در لایحه دولت ۲ نکته حائزاهمیت است؛ نکته اول برنامه تعطیلی سراسری پنجشنبه و نکته دوم کاهش ۹۰ دقیقه ای ساعت کار هفتگی است. متاسفانه دولت در تدوین و تصویب این لایحه استاندارد، دوگانه ای برای کارکنان دولت و بخش خصوصی قائل شده است، مقصود دولت در این لایحه باید کاهش ساعات کاری هفتگی کارکنان بخش دولتی و خصوصی به صورت توأمان باشد، اما درباره تعطیلی پنجشنبه ها فقط روی کارمندان دولت متمرکز شده است و گویا برنامه ای برای بخش خصوصی ندارد. بنابراین رفع تبعیض از همه نیروهای شاغل در تعطیلات همگانی، گامی مهم و ضروری است که باید شامل حال همه کارکنان اعم از دولتی و بخش خصوصی شود. از سوی دیگر، رویکرد جهانی ۲ روز تعطیلی آخر هفته، الگوی موفقی بوده و به طورحتم پیوستن به این الگوی جهانی، اقدامی موثر در بهره روی نیروی کار و رونق گرفتن گردشگری داخلی است. در مسائل بین المللی، نمی توانیم خلاف موج شنا کنیم و باید در نظر بگیریم تبعات تعطیلی پنجشنبه و جمعه بر اقتصاد چیست؟ در حالی که بیشتر کشورهای دنیا روزهای شنبه و یکشنبه را تعطیلات پایان هفته خود اعلام کرده اند و بیشتر کشورهای مسلمان در پیروی از این الگو، به صورت مشترک، روزهای جمعه و شنبه را تعطیلات پایان هفته اعلام کرده اند؛ در این الگوی مشخص ما نمی توانیم با تعطیلی روزهای پنجشنبه در عمل،۴ روز، خود را از مراودات بین المللی محروم کنیم.برای کاستن از هزینه افزایش تعطیلات رسمی کشور، باید تعطیلات را حتی المقدور برحسب مبادلات بین المللی یکسان سازی کنیم. تعطیلات همگانی و رسمی کشور نیازمند توجه به وضعیت همه نیروهای کار اعم از دولتی و غیردولتی و یکسان سازی و تطابق با عرصه بین المللی است.
دولت تعطیلی شنبه را جایگزین پنجشنبه کند
بنابراین ایده دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته نیازمند اصلاح جدی و بازبینی از سوی مجلس است. هماهنگی با الگوی غالب جهانی در تعطیلات آخر هفته برای جلوگیری از زیان به بخش اقتصادی، رفع تبعیض از نیروی کار و عادلانه شدن بحث تعطیلات برای کارمندان دولت و بخش خصوصی؛ 3 ضرورت مهم در بحث ساماندهی تعطیلات است که باید توسط مجلس در لایحه دولت اعمال شود.
کنترل مصرف انرژی
یکی از آثار ۲روزه شدن تعطیلات در پایان هفته، کنترل مصرف انرژی است. در حال حاضر روزهای پنجشنبه در کشور به عنوان یک روز نیمه تعطیل محسوب و همین امر باعث می شود که از هزینه های کامل یک روز کاری مانند ترافیک و مصرف انرژی برخوردار باشد؛ در صورتی که اگر با الگوی مشخص و تعیین شده گام برداریم، این امر در حوزه ترافیک، آلودگی و نیز مصرف انرژی می تواند موثر و نقش آفرین باشد.
رفع تفاوت متوسط سالانه تعطیلات
متوسط سالانه تعطیلات کشورهای دنیا ۱۱۰ روز است و در حال حاضر ما با شمار ۷۹ روز تعطیلی در حالت رسمی و تقویمی، جزو کشورهای با کمترین میزان تعطیلات سالانه هستیم. بنابراین، برای رفع این تفاوت و ساماندهی آن، باید از یک الگوی یکسان و جهانی موفق استفاده کنیم. در بحث تعطیلات رسمی کشور، مسئله دیگری که مطرح می شود، تنوع تعطیلات در ایران است، چرا که ما دارای 3 دسته تعطیلات ملی، شمسی و قمری هستیم و حالت بین التعطیلین این ۳دسته مناسبات گاهی به تعطیلات چندروزه بدل می شود که به صورت ناهماهنگ و پیش بینی نشده وضعیت اقتصاد کشور را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. اگر تعطیلات ساماندهی نشود؛ یعنی یک الگوی یکسان و مشخص برای تعطیلات نداشته باشیم، با تعطیلات 2 روز آخر هفته، عمدتا شمار تعطیلات رسمی کشور خیلی بیشتر می شود و از الگوی جهانی هم پیشی می گیرد.
فاصله با چرخه اقتصادی دنیا
یک نکته مهم دیگری که وجود دارد، اصرار دولت بر تعطیلی روزهای پنجشنبه و جمعه است، در حالی که براساس تقویم کاری بین المللی، عمده کشورهای دنیا روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند. بنابراین، اگر ما بخواهیم روزهای جمعه و پنجشنبه را تعطیل اعلام کنیم، رسما 4 روز از چرخه اقتصادی دنیا فاصله می گیریم که این 4 روز ضرر زیادی به چرخه اقتصادی کشور و عمدتا بخش خصوصی وارد خواهد کرد. برای جلوگیری از خسران اقتصادی و تحمیل هزینه به حوزه اقتصادی به دلیل الگوی تعطیلات بین المللی، جایگزین شدن تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه عاقلانه تر و منطقی تر است و بر همین اساس به دولت پیشنهاد می کنم که بر لایحه ارجاعی به مجلس اصلاحیه بزند و تعطیلی شنبه را جایگزین پنجشنبه کند.
راهکار کاهش هزینه تعطیلات رسمی
احمد علیرضابیگی ـ نماینده آذربایجان شرقی و عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها: در حال حاضر، مبادلات جهانی کشور در شرایط تعطیلات موجود، دارای اشکالاتی است که اقتصاد و فعالان اقتصادی را با مشکل مواجه کرده است. اگر بخواهیم یک روز دیگر هم به این تعطیلات اضافه کنیم، به طورقطع شاهد مشکلات بیشتری خواهیم بود. بنابراین، بهتر است برای تعطیلی آخر هفته، روزهای جمعه و شنبه در نظر گرفته شود که حداقل زمان بیشتری برای ارتباطات بین المللی وجود داشته باشد. برای کاهش هزینه افزایش تعطیلات رسمی کشور، باید تعطیلات را تا حد امکان برحسب مبادلات بین المللی یکسان سازی کنیم. رویکرد جهانی ۲ روز تعطیلی در آخر هفته، الگوی موفقی بوده و حتما پیوستن به این الگوی جهانی، یک گام موثر در فعالیت موفق و موثر نیروی کار و همچنین رونق گردشگری داخلی است، اما در این رویکرد باید براساس فرمت جهانی آن و حساب شده اقدام کنیم. حتی تعطیلات رسمی در کشورهای مسلمان نیز برمبنای جمعه و شنبه است که می توان از این الگو بهره گرفت.
کاهش آسیب به سیستم پولی و بانکی
محمد وحیدی ـ نماینده بجنورد و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات: با تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها، آسیب به سیستم پولی و بانکی کمتر می شود و از سوی دیگر، مراودات اقتصادی میان کشورها روان تر انجام خواهد شد.از سوی دیگر، صرفه جویی که در نتیجه افزایش تعطیلات آخر هفته ایجاد می شود، از جمله صرفه جویی در سوخت و برق؛ قابل توجه است. حتی اگر ارزش اقتصادی ناشی از افزایش تعطیلات در مجموع برابر باشد، به طورقطع سود اجتماعی افزایش تعطیلات آخر هفته بیشتر است. یعنی اثرات تربیتی بر فرزندان و حضور در خانواده به طورمشخص سود مازادی دارد. در شاخص افزایش تعطیلات آخر هفته عنصر اصلی اقتصاد نیست. یعنی تغییرات در سبک زندگی، مشکلات زیست محیطی و ملاحظات اجتماعی در برخی کشورها بر مسائل اقتصادی غلبه می کند. چون بحث نگاه دولت ـ ملت است، یعنی برای مجموعه مردم توسط حاکمیت تصمیم گیری می شود. بنابراین، تصمیم گیری باید آن قدر معقول و منصفانه باشد که مردم آن را بپذیرند و پای آن بایستند و در زمانی که سر کار هستند، کارآیی شان افزایش پیدا کند.
تعطیلی پنجشنبه ها مانع تعامل با دنیا است
احد آزادی خواه، نماینده همدان و سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس: اگر بتوانیم شرایط تعطیلات رسمی کشور را به گونه ای مدیریت کنیم که هم به روزهای کاری مان قوام مضاعفی بخشیده باشیم و هم برای مردم در حوزه مسافرت، استراحت و کارهای شخصی شان برنامه مدون از پیش تهیه شده بدهیم، کار عقلایی است. تعطیلی پنجشنبه ها مانع تعامل با دنیا است و خیلی از مراودات اداری و روادید سیاسی و مسائل گردشگری مان با تاخیر مواجه می شود. بنابراین، باید به گونه ای تعطیلات مان را تدبیر کنیم که حداقل بخشی از 2 روز تعطیلی مان در روزهایی باشد که دنیا هم تعطیل هستند. تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه به تعاملات فراملی کمک می کند. از سوی دیگر، در بحث صرفه جویی مصرف نفت، گاز، برق و آب به سرانجام خوبی می رسیم. در حال حاضر، پنجشنبه ها در عمل روزهای برزخی است و بسیاری از امور اداری در پنجشنبه ها یا انجام نمی شود یا افراد رغبتی ندارند در پنجشنبه ها کاری را انجام دهند.
احتمال تغییر لایحه در کمیسیون اجتماعی مجلس
کریم حسینی ـ نماینده اهواز و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: در لایحه دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته، افزایش ساعت کاری در طول هفته در نظر گرفته شده است که از لحاظ اجتماعی خوب نیست. ما به دنبال حداکثر استفاده از وقت کاری هستیم؛ اینکه بخواهیم کارمندان را تا ساعت ۴ و ۵ بعدازظهر در محل کار نگه داریم، به کانون خانواده آسیب می زند و در ایجاد ترافیک در کلانشهرها بسیار تاثیر دارد و از سوی دیگر بازده کاری را پایین می آورد.افزایش تعطیلات آخر هفته بر کاهش مصرف انرژی تاثیر می گذارد و در این شرایط اهمیت بسزایی دارد. اینکه پنجشنبه و جمعه تعطیل باشد، از لحاظ مناسبات جهانی و تبادلات تجاری مشکلاتی را ایجاد می کند. بیشتر کشورها شنبه و یکشنبه تعطیل هستند، بنابراین نیاز است که تعطیلات ما به نحوی باشد که حداقل یک روز از این روزها تعطیل باشیم. بنابراین، به نظر می رسد در هنگام بررسی این لایحه در کمیسیون اجتماعی، روزهای تعطیل آخر هفته دستخوش تغییراتی شود.
قطع ارتباط ۴روزه با جهان
ولی اسماعیلی ـ نماینده مغان و نایب رئیس کمیسیون اجتماعی: براساس طرحی که آقای پیرهادی طراح آن است، باتوجه به ارتباط با عربستان، بلوک شرق و غرب و اقداماتی که دولت برای افزایش ارتباط با کشورهای دیگر انجام می دهد، باید با سایر کشورها تعطیلات مشترکی داشته باشیم و به جای پنجشنبه ها، شنبه ها تعطیل باشیم. در غیر این صورت و براساس لایحه دولت با تعطیلی پنجشنبه ها، در عمل ۴ روز با کل دنیا از لحاظ تجاری در قطع ارتباط هستیم. پیشنهاد ما این است که طرح مجلس را با لایحه دولت ادغام کنیم و در صورت موافقت دولت، جمعه و شنبه را به عنوان تعطیل رسمی در نظر بگیریم. هدف دولت از این لایحه، استحکام خانواده، افزایش اوقات فراغت و صرفه جویی در انرژی است. براساس مطالعاتی که دولت و مرکز پژوهش ها درباره افزایش تعطیلات داشت، به طورقطع افزایش تعطیلات تاثیر مثبتی بر صرفه جویی انرژی دارد. همچنین براساس تحقیقات، افزایش تعطیلات، بازده کاری و بهره وری را افزایش می دهد.
