بانک مرکزی امروز با انتشار گزارش عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات طی سه ماهه ابتدایی سال 1404 از جزئیات روند وام‌دهی شبکه بانکی به تفکیک بخش‌های اقتصادی رونمایی کرد.

بررسی گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در فصل بهار، بانک‌های کشور بیش از 1,776 هزار میلیارد تومان وام به متقاضیان حقیقی و حقوقی پرداخت کردند؛ رقمی که رشدی 532 هزار میلیارد تومانی، معادل 42.8 درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته تجربه کرد.

رشد میزان وام‌دهی بانک‌ها در حالی رخ داد که بررسی‌ها نشان می‌دهند در ادامه روند کاهش سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی، در خردادماه نیز این روند ادامه یافت.

کاهش 2.6 درصدی سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی

با استناد به گزارش جدید بانک مرکزی، خانوارها در سه ماهه ابتدایی امسال 428 هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کردند که این رقم، معادل 24.1 درصد از کل تسهیلات پرداختی، طی این مدت محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، بخش‌های تولیدی شامل کسب‌وکارهای حقوقی و غیرحقوقی، مقصد 1,348 هزار میلیارد تومان معادل 75.9 درصد از وام‌های پرداختی در سه ماهه نخست امسال بودند.

مقایسه این ارقام با دوره مشابه سال گذشته نشان می‌دهد که سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی طی یک سال، حدود 2.6 واحد درصد کاهش یافت و خانوارها، سهم بیشتری از وام‌های بانکی را به خود اختصاص دادند.

تامین مالی تولید دشوارتر می‌شود؟

بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی معتقدند که وابستگی نظام تامین مالی ایران به شبکه بانکی، باعث شده که منابع بانک‌ها، اصلی‌ترین منبع تامین مالی تولیدکنندگان و به‌ویژه تامین سرمایه آنها باشد. آمارها نیز نشان می‌دهند حدود 85 درصد از وام‌های پرداختی به تولیدکنندگان و کسب‌وکارها در سه ماهه ابتدایی امسال، به منظور تامین سرمایه در گردش آنها بوده است.

از همین روی، این نگرانی وجود دارد که در صورت فقدان روش‌های تامین مالی جایگزین وام‌های بانکی، با کاهش سهم بخش تولید از این وام‌ها، تامین سرمایه در گردش برای بنگاه‌های اقتصادی دشوارتر از قبل شود. البته در سال‌های اخیر روش‌های از جمله اوراق گام معرفی شده‌اند اما آمارهای رسمی حاکی از هستند که این روش‌ها نقش بسیاری کمی در تامین مالی تولید ایفا می‌کنند.

46.1 درصد از تسهیلات به بخش صنعت و معدن اختصاص یافت

بررسی سهم هر یک از بخش‌های اقتصادی از تسهیلات پرداختی طی سه ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد بخش صنعت و معدن 46.1 درصد از تسهیلات را جذب کرد. همچنین سه بخش خدمات، بازرگانی و کشاورزی به ترتیب 35 درصد، 11.5 درصد و 4.4 درصد از تسهیلات را به خود اختصاص دادند.

بخش مسکن اما کمترین سهم از وام‌های پرداختی را داشت؛ طوری که تنها سه درصد از وام‌های پرداختی در بهار امسال به بخش مسکن اختصاص یافت و به نظر می‌رسد سیاست اجبار بانک‌ها به پرداخت تسهیلات مسکن، در عمل به جایی نرسیده است.

پرداخت 395 هزار میلیارد تومان وام خرد در بهار 1404

آمارهای بانک مرکزی از پرداخت وام به خانوارها حاکی از آن هستند که وام خرید کالای شخصی در بهار امسال، محبوب‌ترین وام در میان مردم بود؛ چراکه 39.7 درصد از وام‌هایی که به خانوارها پرداخت شد، از این نوع بود. همچنین وام‌های قرض‌الحسنه ضروری و وام ازدواج نیز به ترتیب 37.7 درصد و 8.8 درصد از تسهیلات پرداختی به خانوارها را تشکیل دادند.

به علاوه، بر اساس گزارش بانک مرکزی، 395 هزار میلیارد تومان، معادل 22.2 درصد از وام‌های پرداختی به خانوارها، به صورت تسهیلات خرد زیر 300 میلیون تومانی پرداخت شد. همچنین بانک‌ها 19.2 هزار میلیارد تومان وام در قالب کارت اعتباری به متقاضیان پرداخت کردند.