چالش‌های جدید؛ نقش عقلانیت ایرانی در مدیریت بحران
دونالد ترامپ که با وعده خاتمه دادن به جنگ‌ها از آسیا تا اروپا به مقام ریاست‌جمهوری رسید، برای مردم خاورمیانه، از غزه تا ایران، سرنوشتی متفاوت در نظر داشت.
نوید رئیسی، سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد، در سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان «دوباره جنگ...» نوشت:
۴۵ سال پیش، در تاریخ ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹، جنگ ایران و عراق به‌طور رسمی با حمله گسترده نیروهای نظامی به خاک کشور و بمباران فرودگاه‌ها و پایگاه‌های هوایی در شهرهای مختلف آغاز شد.
بهانه صدام حسین، رئیس‌جمهور وقت عراق برای این تجاوزگری، اختلافات مرزی بر سر آبراه اروندرود و بازپس‌گیری مناطقی بود که ایران، مطابق با قرارداد۱۹۷۵ الجزایر کنترل آنها را در اختیار گرفته بود.
به‌طور مشخص، صدام حسین، ۵ روز پیش از آغاز رسمی جنگ، در ۲۶شهریور۱۳۵۹ قرارداد الجزایر را لغو و در جلوی دوربین‌های تلویزیونی پاره کرد. اما نه این لغو یک‌طرفه، نه گزارش‌های اطلاعاتی در مورد جابه‌جایی‌های گسترده نیروهای عراقی در مرزهای کشور و نه حتی، هشدار برخی کشورهای دوست و بی‌طرف مبنی بر حمله قریب‌الوقوع عراق، هیچ یک نتوانست توجه سیاستمداران در تهران را به خود جلب کند.
جنگ ایران و عراق با یک غافلگیری استراتژیک آغاز شد و برای مدت ۸سال تا زمانی که تهران در ۲۷تیر۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد را پذیرفت، ادامه یافت. جنگی که بنا بر برآوردها بین ۵۰۰ تا ۱۲۰۰میلیارد دلار خسارت به کشور وارد کرد و به بهای جان بیش از ۲۰۰هزار ایرانی تمام شد.
۳۷سال بعد، در بامداد ۲۳خرداد۱۴۰۴، کمتر از ۲۴ ساعت پس از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران و درست یک روز پس از پایان فرصت ۲ماهه دونالد ترامپ به مذاکره، کشور با بزرگ‌ترین تجاوز نظامی به خاک خود پس از پایان جنگ ۸ساله با عراق مواجه شد.
این‌بار نیز چنین به‌نظر می‌رسید که کشور دست‌کم در ساعات اولیه با غافلگیری مواجه شده است. شاید یکی از دلایل این غافلگیری، اتکای بیش از حد بر این باور بود که مذاکره بر سر پرونده هسته‌ای می‌تواند همچون دوره‌های پیشین به درازا کشیده شود؛ باوری که توسط ذهنیت برساخته تاجر قلدرمآب از دونالد ترامپ تقویت می‌شد.
در واقعیت اما دونالد ترامپ که با وعده پایان دادن به جنگ‌ها از آسیا تا اروپا به قدرت رسیده بود، سرنوشتی متفاوت را برای مردمان خاورمیانه از غزه تا ایران در سر می‌پروراند.
اکنون نخستین نسل متولدین پس از انقلاب که کودکی خود را در جنگ سپری کردند، در بدو ورود به میانسالی شاهد احتمال تکرار تاریخ برای فرزندان خود هستند. عقلانیت ایرانی می‌تواند با تجربه‌اندوزی از گذشته، همراه با مقاومت روندی متفاوت را رقم بزند.
