خاموشی‌های سراسری؛ مردم در انتظار اقدام عملی
وزیر نیرو در تاریخ 5 خرداد از مردم به خاطر خاموشی‌های غیرمنتظره عذرخواهی کرد و تأکید نمود که پایداری شبکه برق از اهمیت بالایی برخوردار است. در این شرایط، نگرانی اصلی خطر از دسترس خارج شدن شبکه برق به میان می‌آید. اما آیا عذرخواهی وزیر نیرو می‌تواند به حل بحران برق کمک کند؟
در روزهایی که مردم با خاموشی‌های چندساعته روبه‌رو هستند و صنایع به دلیل اختلال‌های مکرر در تولید دچار مشکل شده‌اند، دیگر صحبت از شرمندگی و عذرخواهی کافی نیست. خاموشی‌های دو ساعته که گاهی بیش از یک‌بار در روز تکرار می‌شوند، تنها یک علامت هستند؛ نشانه‌ای از یک بحران عمیق‌تر که سال‌هاست بر روی آن پرده‌پوشی شده است.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، در مراسم افتتاح پروژه‌های برق خورشیدی در سراسر کشور گفت: «خاموشی‌ها برای ما مهم است و من از بابت خاموشی‌های غیربرنامه‌ریزی‌شده از مردم عذرخواهی می‌کنم و شرمنده مردم هستم، اما پایداری شبکه برای ما بسیار مهم است و نباید اجازه دهیم تحت هیچ شرایطی شبکه برق به صورت کامل از دسترس خارج شود.».
خطر خاموشی سراسری و گسترده شبکه برق
کمبود ۲۰هزار مگاواتی برق، موضوعی نیست که با چند وعده یا ابراز تاسف قابل حل باشد. ساخت نیروگاه‌های جدید سال‌هاست یا به تعویق افتاده یا بدون آن‌که سازوکار اجرایی دقیق و پایداری برای آن فراهم باشد، به بخش خصوصی و صنایع واگذار شده،
در کنار آن، نه طرحی برای بهینه‌سازی مصرف در مقیاس ملی به‌طور جدی پیگیری شده و نه اقدامی واقعی برای جایگزینی لوازم پرمصرف با نمونه‌های کم‌بازده‌تر صورت گرفته است.
ناترازی بین تولید و مصرف، امروز نه فقط یک چالش فنی، بلکه یک تهدید ملی است. اوضاع به‌قدری بحرانی شده که احتمال بروزBlackout، یعنی خاموشی کامل و فروپاشی شبکه سراسری برق، دیگر فقط یک سناریوی دور از ذهن نیست. طوری که وزیر نیرو نیز بیان کرد که خاموشی‌های غیربرنامه‌ریزی‌شده نشانه‌هایی از تلاش برای حفظ پایداری شبکه هستند.
در بسیاری از نقاط، وقتی سهمیه برق رو به اتمام باشد، به جز خاموشی‌های دو ساعته برنامه‌ریزی‌شده، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌نشده نیز به مردم تحمیل می‌شوند. این بدان معناست که ناترازی برق در مواقعی قابل پیش‌بینی نیست و با توجه به خطر از دست رفتن پایداری شبکه، ناگهان خاموشی‌های غیرمنتظره‌ای گریبان‌گیر مردم می‌شود.
آن‌طور که هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انرژی ایران، به دیده‌بان ایران گفته است: با تداوم وضعیت موجود، حتی می‌توان انتظار داشت که در فصل گرم سال، برخی روزها برق در بخش‌هایی از کشور به مدت ۲۴ ساعت قطع شود، زیرا این احتمال وجود دارد که چنان فشاری به شبکه بیاید که در برخی استان‌ها Black Out مشاهده شود، یعنی کل شبکه از دست برود، چون در حال حاضر فشار زیادی بر شبکه وارد می‌شود.
عذرخواهی مشکلات انباشته صنعت برق را حل می‌کند؟
در شرایطی که بدون توجه به شکاف تولید و مصرف، بحران ناترازی سال‌ها به عقب انداخته شده است، عذرخواهی جایگزین سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اقدام نمی‌شود. مردم نه به دل‌سوزی و تاکتیک‌های سیاسی، بلکه به راه‌حل نیاز دارند.
شبکه‌ای که حفظ آن در اولویت قرار گرفته، باید با پشتوانه سرمایه‌گذاری و مدیریت بلندمدت تقویت می‌شد؛ نه اینکه در لحظه بحران، با خاموشی‌های مکرر حفظ شود و تنها پاسخی که داده می‌شود، ابراز تاسف باشد.
بحران برق، فقط مسئله امروز نیست؛ نشانه‌ای از سال‌ها بی‌توجهی، نبود سیاست پایدار و فرار از مسئولیت‌هاست. بدون تصمیمات جدی، بحران برق فقط عمیق‌تر می‌شود.
