به گزارش صمت، مدیرعامل بورس کالای ایران در نشست خبری صبح روز یکشنبه درباره فعالیت پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا، گفت: فعالیتی که هم‌اکنون پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا انجام می‌دهند، مصداق صدور اوراق بهادار طلا است، در حالی که مطابق با قانون هر فعالیتی در این زمینه باید در بورس و بازار سرمایه انجام شود.

 سید جواد جهرمی، مدیرعامل بورس کالای ایران در نشست یادشده در پاسخ به این سوال که چرا بورس کالا، فعالیت در حوزه شمش طلا را انتخاب کرده و در بستر خرید و فروش طلای آب‌شده تاکنون فعالیتی نداشته، توضیح داد: قبل از راه‌اندازی بازار گواهی سپرده شمش طلا، موضوع ورود به این بازار را به مدت ۲ سال بررسی کردیم. درباره اینکه چرا وارد حوزه طلای آب شده نشدیم و شمش را انتخاب کردیم، دلیل عمده نبود استاندارد برای طلای آب‌شده و عدم پذیرش آن از سوی سازمان استاندارد بود. مضاف بر اینکه برای تامین آن نیز با مشکل مواجه بودیم.

وی با تاکید بر اینکه همه آن چیزی که در بازار طلا برای سرمایه‌گذاری موردنیاز است، از طریق گواهی سپرده شمش طلا برای سرمایه‌گذاران قابل‌دسترسی است، خاطرنشان کرد: از همه لحاظ از مباحث سامانه‌ای، نگهداری و عیارسنجی گرفته تا بیمه شمش‌ها و... سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده شمش طلا، سرمایه‌گذاری ایمن و موردتاییدی برای سرمایه‌گذاران است. بنابراین، به مردم پیشنهاد می‌کنم از بازار گواهی سپرده شمش طلا که در بستر رسمی و موردتایید حاکمیت راه‌اندازی شده، استفاده کنند.

جهرمی با یادآوری این نکته که پلتفرم‌های آنلاین فروش طلا که با سرمایه ۵۰ هزار تومانی می‌توان اقدام به ورود به آنها کرد، عملا فضای معامله اوراق بهادار هستند، گفت: هم‌اکنون به‌دلیل طی فرآیندهای نظارتی قانونی، صدور مجوز برای این پلتفرم‌ها که پیش‌تر از طریق وزارت صمت، انجام می‌شد، متوقف شده است. براساس ماده ۲۴ بند ۱ قانون بورس اوراق بهادار، هر چیزی که اوراق بهادار مبتنی بر طلا است باید در بازار سرمایه و بورس کالا معامله شود. بنابراین باتوجه به اینکه پلتفرم‌های طلا رسما اوراق بهادار را به فروش می‌رسانند، باید از شورای عالی بورس مجوز بگیرند.

وی افزود: ابزار ما هم قانون است. براساس قانون، صدور اوراق بهادار خارج از بورس و ضوابط بورس جرم است. پلتفرم‌های طلا نیز تنها مجاز به فروش مصنوع طلا هستند و اوراق بهادار شدن کالا خارج از بورس ممنوع است.

مدیرعامل بورس کالای ایران، تصریح کرد: امیدواریم ظرف هفته‌های آینده مراجع ذی‌ربط، در این زمینه تصمیم‌گیری کنند. اما آن چیزی که به ما به‌عنوان متولیان و مسئولان بازار سرمایه مربوط است آن است که اوراق بهادار مبتنی بر طلا صرفا باید از بستر بازار سرمایه و بورس، عرضه و معامله شود.

برنامه بورس کالا برای معاملات ۲۴ساعته

وی همچنین درباره ۲۴ساعته شدن فعالیت‌های بورس کالا اظهار کرد: طرح ۲۴ ساعته شدن معاملات هم در دست بررسی است؛ اما این اقدام نیازمند زیرساخت‌های فنی است و بعد از انجام جمع‌بندی‌ها در صورت نیاز می‌توان ۲۴ساعته شدن معاملات را انجام داد.

جهرمی گفت: ساعت معاملات بازار را گام به گام افزایش می‌دهیم؛ یعنی بازارهای بورس کالا از همان ابتدا ۲۴ساعته نخواهد شد، اما در گام اول، توسعه ساعات معاملات صندوق‌ها از جمله صندوق‌های طلا در دستور کار است.

وی تاکید کرد: همه برنامه‌ها و تغییرات نیازمند مطالعات و اقدامات کارشناسی و طرح در فضای کارشناسی است. در نهایت هر برنامه‌ای نهایی شد در همان زمان اعلام می‌شود و این سیاست بورس کالاست. در راه‌اندازی بازار طلا چالش‌های زیادی داشتیم و اگر از روز اول قرار بود این چالش ها مطرح شود شاید هیچ گاه به چنین نقطه‌ای نمی‌رسیدیم و صندوق‌های طلا موفق نمی‌شدند.

ارزش معاملات ۴۲۰ هزار میلیارد تومان شد

مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه در ابتدای سال جاری برای رسیدن سهم بازار مالی بورس کالا به ۲۰ درصد از ارزش کل معاملات، هدف‌گذاری کرده بودیم، گفت: سهم بازار مالی و مشتقه تا ۱۹ بهمن از ۲۱ درصد ارزش کل معاملات فراتر رفته که این روند رو به رشد ادامه دارد؛ ارزش معاملات نیز از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۴۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

جهرمی در این نشست همچنین درباره عملکرد بورس کالای ایران بیان کرد: آینده بورس کالا براساس کالاهای فیزیکی است و بیشتر کالاها در این بورس وجود دارد. مسیر بعدی ما توسعه این بازار است. در سال جاری، معاملات گواهی سپرده شمش نقره را در بورس کالا اضافه کردیم. رویکرد ما توسعه بازارهای مالی خواهد بود.

وی درباره بازار فلزات گرانبها در بورس کالای ایران اظهار کرد: ارزش شمش و سکه طلای موجود در خزانه‌های تحت نظارت بورس کالا معادل ۱.۹ میلیارد دلار است که از این میزان ۱.۴میلیارد دلار شمش و ۰.۵ میلیارد دلار سکه طلا است. ارزش کل دارایی‌های صندوق‌های طلا حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است و متوسط بازدهی این صندوق‌ها در یک سال اخیر ۱۰۰ درصد بوده و تعداد مشارکت‌کنندگان بازار نیز بیش از ۷۰۰ هزار نفر بوده است.

جهرمی در اشاره به آمار معاملات شمش طلا از ابتدا تاکنون اعلام کرد: از ابتدای راه‌اندازی این بازار، حجم معاملات شمش طلا ۱۶هزار و۱۰۹ کیلوگرم و حجم معاملات براساس وزن سکه تمام بهار آزادی نیز ۲میلیون و ۱۸۹ هزار و ۹۳ سکه تمام‌بهار بوده است. همچنین ارزش معاملات ۸۳.۲هزار میلیارد تومان و رکورد معاملات ماهانه مربوط به آذر ۱۴۰۳ با ثبت رقم ۲هزار و۷ کیلوگرم شمش طلا بوده است. ۳۵۹ قطعه شمش طلا نیز تاکنون به مردم تحویل شده که اعتماد عمومی را افزایش داده است.

میزان معاملات گواهی شمش نقره

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه با اشاره به آمار معاملات گواهی سپرده شمش نقره از ابتدای راه‌اندازی تاکنون خاطرنشان کرد: از ابتدای راه‌اندازی این بازار از آذر امسال تاکنون حجم معاملات شمش نقره بورسی معادل ۷.۵ تن با ارزش ۷۰۰میلیارد تومان بوده است. ۲۲ عرضه‌کننده در این بازار مشارکت داشته‌اند و حجم شمش سپرده شده به بورس کالا نیز معادل ۹.۳ تن بوده است.

راه‌اندازی صندوق‌های چندکالایی

وی همچنین درباره برنامه‌های تامین مالی بورس کالای ایران برای تنوع‌بخشی به کالاها و ابزارها و بهبود فرآیندها، خاطرنشان کرد: تامین مالی معادن فلزات گرانبها با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، توسعه زیرساخت ورود کدهای PRX(سبدگردان) به بازار مشتقه، توسعه تامین مالی برپایه انتشار اوراق خرید دین کالایی و راه‌اندازی صندوق‌های چندکالایی بخشی از برنامه‌های توسعه‌ای بورس کالای ایران است.

مدیرعامل بورس کالا افزود: درخواست‌هایی ازسوی فعالان بازار برای تسهیل شرایط ورود و خروج پول وجود دارد که برای این امر، ارتقای زیرساخت معاملات و تسویه قراردادهای مشتقه در دستور کار است. تلاش داریم این برنامه را ابتدای سال آینده اجرا و از این طریق به افزایش عمق بازار کمک کنیم.

جهرمی همچنین از راه‌اندازی معاملات حق‌امتیاز به‌منظور صدور مجوز واردات خودرو براساس قانون بودجه و مجوز معادن خبر داد و گفت: توسعه دارایی‌های پایه بازارهای مالی و مشتقه همچون سرب، روی، مس، پلاتین،خودرو و سایر محصولات صنعتی و معدنی نیز در دستور کار است. از سوی دیگر برنامه راه‌اندازی بازار توکن به‌پشتوانه گواهی سپرده کالایی با امکان تامین مالی تولیدکنندگان در بستر بلاک‌چین دنبال می‌شود.

برنامه صدور گواهی سپرده خودرو

مدیرعامل بورس کالای ایران درباره گواهی سپرده خودرو اعلام کرد: برای تنظیم بازار و قیمت‌ها در حوزه خودرو، صدور گواهی سپرده خودرو در دستور کار است. امیدواریم این اقدام هم به صنعت خودرو، هم به بازار و هم خودروسازان کمک کند. این اوراق برای پاسخگویی به نیاز سرمایه‌گذاری در بازار خودرو صادر می‌شود واز مالیات نیز معاف است.

او همچنین از آمادگی بورس کالا برای ورود سایر خودروها به بازار سرمایه خبر داد و افزود: آمادگی داریم براساس مقررات بازار سرمایه این بازار را در بورس کالا توسعه دهیم و این موضوع به آمادگی شرکت‌های خودروساز و درخواست‌های آنها نیز بستگی دارد.

آسیب‌های تعطیلات پیش‌بینی‌‌نشده

وی همچنین با اشاره به زیان تعطیلات پیش‌بینی نشده برای فعالان بورس کالا، گفت: وقتی روزهایی از سال به‌صورت پیش‌بینی نشده تعطیل می‌شود، قراردادهای مربوط به این روزها یا مشمول جریمه یا فسخ می‌شوند. توضیح آنکه تعهدات مربوط به برخی قراردادها ازسوی شعب کشیک انجام نمی‌شود و فقط باید از سوی شعبه اصلی انجام شود. همین مسئله خسارت‌هایی را متوجه طرفین معامله می‌کند.

جهرمی افزود: درخواست ما این است که در چنین مواردی یا تمام شعب بانک‌ها تعطیل نشوند یا این مجوز به بورس کالا داده شود تا در موارد اضطرار بتواند مدیریت کند و بازه‌های زمانی مربوط به قراردادها، با اختیار مدیرعامل بورس کالا افزایش پیدا کند. در برخی موارد دیده می‌شود که روزانه معادل هزار میلیارد تومان قرارداد باز داریم که اگر به فسخ برسد، هم مردم و هم تولیدکنندگان ضرر و زیان بسیاری متحمل می‌شوند.

برنامه‌ای برای فروش بورسی شمش‌های گرمی

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین اعلام کرد: درخواست داده‌ایم این امکان ایجاد شود که معادل طلاهایی که در دست مردم است، گواهی سپرده صادر شود و همچنین از سال ۱۴۰۴ برنامه فروش شمش‌های گرمی را در بورس کالا در دستور کار داریم.

وی راه‌اندازی بازار اجاره طلای بورسی به فعالان صنف را از دیگر برنامه‌های بورس کالا برای سال آینده عنوان کرد و در این زمینه گفت: در حال حاضر، ۱۶ تن طلا در خزانه بورس کالا موجود است که در حال بررسی طرحی در راستای انعقاد قرارداد اجاره بین دارندگان شمش طلا و صنف طلا و فعالان بخش طلا منعقد شود و این طلاها به سمت تولید برود. با این طرح در واقع کسی که دارنده گواهی طلاست هم از سود گواهی بهره‌مند می‌شود و هم از اجاره طلا. این پیشنهاد هم‌اکنون در حال بررسی در کمیته فقهی بورس است و جزو برنامه‌هایی است که می‌تواند در آینده اجرا شود.

خالی‌فروشی طلا صحت ندارد

مدیرعامل بورس کالای ایران در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر وجود برخی ادعاها درباره خالی‌فروشی طلا در بورس کالا نیز گفت: همه شمش‌هایی که وارد بورس کالا می‌شود، به لحاظ اصالت و عیار کنترل، وارد انبار و گواهی می‌شود و خالی‌فروشی در بورس کالا نداریم.

وی همچنین درباره تاثیر نرخ ارز بر معاملات بورس کالا و میزان رقابت، اعلام کرد: باید گفت بورس کالا نوعی پلتفرم و دماسنج معاملات است که خروجی آن می‌تواند از طریق سیاست‌گذار تحلیل شود. ما تاکید داریم سیاست مداخله مستقیم سیاست مناسبی نیست و آثار بدی بر اقتصاد دارد. آنچه در تابلوی معاملات به نمایش در می‌آید محصول شرایط بازار و میزان عرضه و تقاضا و ایفای تعهد و ماندگاری در بازار ازسوی فعالان است.

جهرمی تاکید کرد: ممکن است فعالان بازار براساس مصالح خود با هر نرخی اقدام به معامله کنند و ما در این زمینه دخالتی نداریم.

مدیرعامل بورس کالای ایران در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره فرآیند مهندسی قیمت در بورس کالا، تصریح کرد: ابطال بخشی از معاملات در بورس کالا را نمی‌توان مهندسی قیمت نامید. ما در برخی موارد معامله‌ای را ابطال می‌کنیم، زیرا این ظن وجود دارد که قیمت صحیح نباشد.

وی ادامه داد: مهم‌ترین ماموریت بورس کالا آن است که عرضه کالا درست باشد تا عرضه‌کننده به‌دلیل کمبود نتواند با قیمت غیرواقعی و بالا اقدام به فروش کند. در واقع معتقدیم عرضه باید به‌گونه‌ای انجام شود که از ناحیه عرضه‌کننده کشف قیمت دچار اختلال نشود. در بورس کالا در نهایت تعادل بین عرضه و تقاضا به‌صورت همزمان موردتوجه و تمرکز ماست و آنچه مهم است آن است که بتوان به‌گونه‌ای مدیریت کرد که از برآیند عرضه و تقاضا قیمت مناسبی شکل گرفته و معامله با آن انجام شود.

آمادگی برای ورود به حوزه کشاورزی

جهرمی از آمادگی بورس کالا برای ورود به حوزه کشاورزی و عرضه گواهی سپرده محصولات کشاورزی در این بورس خبر داد. به‌گفته وی، در بخش کشاورزی باید وزارتخانه‌های مربوطه اعلام آمادگی کنند تا بورس کالا بتواند به این حوزه ورود کند. به‌تازگی درباره گواهی سپرده گندم نیز صحبت‌هایی شده است.

بازار کار خودش را می‌کند

جهرمی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه نکته مهمی که در بورس کالا و بازار سرمایه به آن رسیده‌ایم این است که بازار خیلی هوشمند است، تصریح کرد: بازار کار خودش را می‌کند و کسی نمی‌تواند جلوی آن بایستد. اگر کسی فکر کند می‌تواند جلوی بازار بایستد در نهایت بازار از روی او عبور می‌کند و نتایج زیانباری برای بازار، مردم و اقتصاد به بار می‌آورد. مدیریت صحیح مهم‌ترین کاری است که باید انجام شود.

وی گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما در حوزه سهمیه‌بندی‌هاست. برای داشتن اقتصاد پویا باید از این سهمیه‌بندی‌ها عبور کنیم. اتفاقی که در بازار گواهی سپرده نیز دنبال می‌شود آن است که همه چیز براساس سازکار بازار دنبال شود و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود نداشته باشد.

مدیرعامل بورس کالای ایران همچنین درباره وضعیت حاشیه سود فولادی‌ها و نوردکاران گفت: حاشیه سود در این بازار تابعی از عرضه و تقاضا و شرایط تولید است. اگر بخشی از صنعت سود نمی‌کند یا حاشیه سود پایینی دارد به محدودیت‌های قیمتی مربوط نمی‌شود. وقتی میزان عرضه در یک صنعت بیش از تقاضاست و برای تولید با چالش روبه‌روست، مشخص است که حاشیه سود کاهش می‌یابد.