افزایش انگیزه در مودیان برای ایفای تعهدات

رئیس کمیسیون مالیات و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی ایران درباره تاثیر طرح نشان‌دار شدن مالیات در رفتار مالیاتی جامعه گفت: طرح نشان‌دار کردن مالیات از آن جهت که می‌تواند سبب ایجاد احساس اطمینان در مردم از بابت اینکه مالیات‌شان در جای درستی هزینه می‌شود و همین امر انگیزه پرداخت مالیات را در آنها افزایش دهد، طزحی بسیار مثبت است، اما مسئله مهم این است سازمان امور مالیاتی در همان دوره سه‌ماهه‌ای که تعریف شده همکاری مطلوبی داشته باشد. 

محمود تولایی، رئیس کمیسیون مالیات اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با صمت  با تاکید بر اینکه طرح نشان‌دار کردن مالیات طرحی بسیار مطلوب است و انگیزه ایفای تعهدات مالیاتی را در مودیان بیشتر می‌کند، اظهار کرد: یکی از دلایل شانه خالی کردن مردم از تکالیف‌ مالیاتی‌‌شان و به‌اصطلاح فرار مالیاتی، عدم اطمینان مردم به سیستم موجود و برخورد مالیات پرداختی‌شان با هدف مدنظر است که با اجرای طرح جدید مالیاتی این تردید تا حدودی بزطرف می‌شود. وی در تشریح نااطمینانی‌های موجود تصریح کرد: وقتی در میان افراد گوناگون جامعه از لزوم پرداخت مالیات سخن گفته می‌شود، اکثریت آنها به‌وضوح می‌گویند وقتی مالیات پرداخت می‌کنیم، اما امکانات و خدمات درمانی مطلوب فراهم نیست، امکانات آموزشی درست در اختیار نداریم، زیرساخت‌ها و جاده‌ها کیفیت خوبی ندارند و در برخی از مناطق ابتدایی‌ترین امکانات هم وجود ندارد، چرا باید این کار را انجام بدهیم، اما حالا با طرح نشان‌دار کردن مالیات مردم خودشان در سرعت‌گیری پروژه‌های زیرساختی دخیل خواهند شد و بر همین مبنا انگیزه‌شان برای ایفای مسئولیت مالیاتی‌شان بیشتر خواهد شد.

مطلوب؛ به‌شرط اطمینان‌بخشی بیشتر

مشاور مالیاتی اتاق اصناف ایران درباره تاثیر اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات گفت: طرح‌ نشان‌دار کردن مالیات طرحی بسیار مطلوب است که از سال جاری در کشور اجرا شده و قطعا می‌تواند انگیزه مودیان برای پرداخت مالیات را بیشتر کند.

محمدرضا جعفریان در گفت‌وگو با صمت درباره طرح جدید دولت مبنی بر انتخاب محل هزینه کرد مالیات پرداختی ازسوی مودی بیان کرد: با اجرای طرح یادشده از آنجایی که مودی نقش خود را در توسعه کشور عیان‌تر می‌بیند، تمایل بیشتری برای همراهی با دولت در برنامه‌های مالیاتی پیدا خواهد کرد؛ مشروط بر اینکه دولت بسترهای اطمینان‌بخش بیشتری را برای مودی فراهم کند و او را از جزئیات پروژه و میزان تاثیرگذاری مالیات پرداختی‌اش در پیشرفت آن آگاه کند.  وی در ادامه با اشاره به اینکه به‌نظر می‌رسد دولت دستاوردهای خوبی از اجرای این طرح داشته، چون از مودیان بابت همراهی در اجرای این پروژه تشکر و قدردانی کرده، ادامه داد: مردم ما علاقه‌مند به مشارکت در رفع نیازهای جامعه و شکل‌گیری جامعه‌ای توسعه‌یافته‌ هستند و قطعا اگر این بستر برای‌شان با پرداخت مالیات فراهم شود از آن استقبال می‌کنند، چون تمام شبهات ذهنی آنها درباره اینکه مالیات پرداختی‌اش مصروف چه کاری می‌شود برطرف خواهد شد. به‌طور مثال حوزه آموزش، به‌ویژه ساخت مدرسه از حوزه‌هایی است که مردم ما تمایل به همکاری در ایجاد زیرساخت‌های آن دارند؛ بنابراین اگر شرایطی فراهم شود تا مودیان در نهایت چه به‌صورت بصری و چه حضور فیزیکی در محل طرح نتیجه پرداخت مالیات‌شان را مشاهده کنند، در دوره‌های بعدی خودشان برای پرداخت مالیات پیشقدم خواهند شد. 

بهبود وضعیت زندگی، آورده طرح جدید مالیاتی

نماینده خرامه، سروستان و کوار در مجلس هم درباره اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات، بیان کرد: یکی از اقدامات خوبی که سازمان مالیاتی کشور انجام داد، اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات است، زیرا مودیانی که می‌خواهند مالیات پرداخت کنند، اگر بدانند مالیات پرداختی آنها در کجا هزینه می‌شود، قطعا تمایل بیشتری به پرداخت مالیات خواهند داشت؛ به‌ویژه اگر پروژه‌هایی که نشان‌دار شده در مناطق محروم و همچنین زادگاه خودشان باشد تمایل به پرداخت مالیات در جهت تکمیل آن پروژه بیشتر خواهد بود.

غلامرضا توکل، نماینده مجلس با اشاره به تاثیر اجرای این طرح در جلوگیری از فرارهای مالیاتی، گفت: قطعا اجرای طرح نشان‌دار کردن علاوه بر اینکه باعث جلوگیری از فرارهای مالیاتی می‌شود، راهی برای کمک به دولت برای توسعه زیرساخت‌ها و تکمیل پروژه‌ها خواهد بود. ما پروژه‌های زیادی داریم که سال‌ها است منتظر ۲۰ میلیارد تومان بودجه برای تکمیل شدن هستند و در صورت تکمیل هم مردم به نظام خوش‌بین خواهند بود و هم تشویق به پرداخت مالیات می‌شوند.

وی با اشاره به تاثیر اجرای این طرح در بهبود وضعیت زندگی مردم خصوصا در مناطق محروم، گفت: طرح نشان‌دار کردن مالیات که در آن بخشی از مالیات‌های جمع‌آوری‌شده به پروژه‌های خاصی اختصاص می‌یابد، می‌تواند تأثیرات مثبتی بر توسعه زیرساخت‌های مناطق محروم داشته باشد. این روش با تخصیص مستقیم منابع مالی به پروژه‌های زیربنایی، مانند جاده‌سازی، احداث مدارس و مراکز درمانی، تأمین آب و برق، و توسعه اینترنت، می‌تواند به بهبود وضعیت زندگی و افزایش فرصت‌های اقتصادی در این مناطق کمک کند.

توکل شفافیت در نظام مالیاتی را از دیگر مزایای اجرای این طرح دانست و افزود: اجرای این طرح باعث ایجاد شفافیت بیشتر در نحوه مصرف مالیات‌ها و افزایش اعتماد عمومی می‌شود. با مشخص شدن مقصد و هدف مالیات‌ها، مردم انگیزه بیشتری برای پرداخت آنها پیدا می‌کنند و در نتیجه، منابع مالی بیشتری برای توسعه مناطق محروم فراهم می‌شود.

گسترش عدالت اجتماعی با طرح نشان‌دار کردن مالیات

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره طرح نشان‌دار شدن مالیات گفت: فراهم شدن امکان انتخاب محل هزینه‌ کرد مالیات توسط خود مردم، به گسترش فرهنگ مالیاتی در کشور کمک می‌‌کند. زمانی که مالیات‌دهندگان احساس کنند که مالیات‌های‌شان به ‌صورت شفاف و در راستای نیازهای جامعه هزینه می‌‌شود، نوعی حس مالکیت و مسئولیت در آنها تقویت می‌‌شود که این خود پایه‌‌گذار یک فرهنگ مالیاتی پایدار است.

حسنعلی اخلاقی‌امیری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس اظهار کرد: طرح نشان‌دار کردن مالیات به بازتعریف مفهوم عدالت اجتماعی کمک می‌‌کند، زیرا بخش قابل‌توجهی از مالیات‌ها به مناطق محروم اختصاص یافته و مردم خود با انتخاب‌شان در رفع نیازهای این مناطق سهیم می‌‌شوند. نشان‌دار کردن مالیات‌ها باعث تقویت همبستگی اجتماعی و حس همدلی میان شهروندان می ‌شود و روحیه کمک به مناطق کم‌‌برخوردار را در فرهنگ عمومی گسترش می‌‌دهد.

وی با بیان اینکه طرح یادشده می‌تواند نوعی فرهنگ‌سازی برای مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی باشد و رابطه میان دولت و مردم را از طریق اعتمادسازی و شفافیت تقویت کند، گفت: مالیات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای اقتصادی، نقشی اساسی در تقویت عدالت اجتماعی ایفا می‌‌کند. این ابزار، اگر قوانین آن به‌‌درستی تدوین و با دقت لازم اجرا شود، می‌‌تواند مانع از دوقطبی شدن جامعه و ایجاد فاصله طبقاتی بین فقیر و غنی شود؛ فاصله‌ای که یکی از محصولات نظام سرمایه‌داری به‌شمار می‌‌آید. با این حال، موفقیت هر قانون و برنامه‌‌ای، به‌‌ویژه قوانین مالیاتی، نیازمند فرهنگ‌سازی گسترده و جلب مشارکت مردمی است. بدون آگاهی و پذیرش عمومی، پرداخت مالیات به یک مسئولیت اجتماعی تبدیل نمی‌‌شود و نمی‌‌تواند به اهداف عدالت‌‌محور خود دست یابد.

این نماینده مجلس مزیت مهم این رویکرد را تقویت فرهنگ مالیاتی دانست و گفت: افرادی که خود در انتخاب نحوه هزینه‌‌کرد مالیات مشارکت دارند، انگیزه و تعهد بیشتری برای پرداخت مالیات پیدا می‌‌کنند. این امر نه‌تنها به افزایش تمکین مالیاتی منجر می‌ شود، بلکه به فرهنگ‌سازی در جامعه کمک و پرداخت مالیات را به یک ارزش و مسئولیت اجتماعی تبدیل می‌کند.

نماینده مجلس دوازدهم در ادامه افزود: یکی از ویژگی‌های برجسته این طرح، تاثیر آن بر توزیع عادلانه‌تر منابع و برقراری عدالت اجتماعی است. 

خلاف رویکردهای سنتی که بیشتر بر پروژه‌ های نزدیک به مراکز شهری و اداری تمرکز داشت، طرح «نشان‌دار کردن مالیات‌ها» این امکان را به مردم می‌‌دهد تا خودشان اولویت‌های هزینه‌کرد را مشخص کنند.

 به‌‌عنوان نمونه، در پی اجرای این طرح، ۹۰ درصد ظرفیت مالیاتی استان تهران به انتخاب مردم به ۱۶ استان محروم اختصاص یافته است. این تصمیم که به‌‌طور مستقیم ازسوی مالیات‌‌دهندگان اتخاذ شده، بیانگر تمایل عمومی برای کمک به مناطق کم‌‌برخوردار و توسعه متوازن کشور است.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی درباره طرح نشان‌دار شدن مالیات گفت: فراهم شدن امکان انتخاب محل هزینه‌ کرد مالیات توسط خود مردم، به گسترش فرهنگ مالیاتی در کشور کمک می‌‌کند. زمانی که مالیات‌دهندگان احساس کنند که مالیات‌های‌شان به ‌صورت شفاف و در راستای نیازهای جامعه هزینه می‌‌شود، نوعی حس مالکیت و مسئولیت در آنها تقویت می‌‌شود که این خود پایه‌‌گذار یک فرهنگ مالیاتی پایدار است.

حسنعلی اخلاقی‌امیری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس اظهار کرد: طرح نشان‌دار کردن مالیات به بازتعریف مفهوم عدالت اجتماعی کمک می‌‌کند، زیرا بخش قابل‌توجهی از مالیات‌ها به مناطق محروم اختصاص یافته و مردم خود با انتخاب‌شان در رفع نیازهای این مناطق سهیم می‌‌شوند. نشان‌دار کردن مالیات‌ها باعث تقویت همبستگی اجتماعی و حس همدلی میان شهروندان می ‌شود و روحیه کمک به مناطق کم‌‌برخوردار را در فرهنگ عمومی گسترش می‌‌دهد.

وی با بیان اینکه طرح یادشده می‌تواند نوعی فرهنگ‌سازی برای مسئولیت‌‌پذیری اجتماعی باشد و رابطه میان دولت و مردم را از طریق اعتمادسازی و شفافیت تقویت کند، گفت: مالیات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای اقتصادی، نقشی اساسی در تقویت عدالت اجتماعی ایفا می‌‌کند. این ابزار، اگر قوانین آن به‌‌درستی تدوین و با دقت لازم اجرا شود، می‌‌تواند مانع از دوقطبی شدن جامعه و ایجاد فاصله طبقاتی بین فقیر و غنی شود؛ فاصله‌ای که یکی از محصولات نظام سرمایه‌داری به‌شمار می‌‌آید. با این حال، موفقیت هر قانون و برنامه‌‌ای، به‌‌ویژه قوانین مالیاتی، نیازمند فرهنگ‌سازی گسترده و جلب مشارکت مردمی است. بدون آگاهی و پذیرش عمومی، پرداخت مالیات به یک مسئولیت اجتماعی تبدیل نمی‌‌شود و نمی‌‌تواند به اهداف عدالت‌‌محور خود دست یابد.

این نماینده مجلس مزیت مهم این رویکرد را تقویت فرهنگ مالیاتی دانست و گفت: افرادی که خود در انتخاب نحوه هزینه‌‌کرد مالیات مشارکت دارند، انگیزه و تعهد بیشتری برای پرداخت مالیات پیدا می‌‌کنند. این امر نه‌تنها به افزایش تمکین مالیاتی منجر می‌ شود، بلکه به فرهنگ‌سازی در جامعه کمک و پرداخت مالیات را به یک ارزش و مسئولیت اجتماعی تبدیل می‌کند.

نماینده مجلس دوازدهم در ادامه افزود: یکی از ویژگی‌های برجسته این طرح، تاثیر آن بر توزیع عادلانه‌تر منابع و برقراری عدالت اجتماعی است. 

خلاف رویکردهای سنتی که بیشتر بر پروژه‌ های نزدیک به مراکز شهری و اداری تمرکز داشت، طرح «نشان‌دار کردن مالیات‌ها» این امکان را به مردم می‌‌دهد تا خودشان اولویت‌های هزینه‌کرد را مشخص کنند.

 به‌‌عنوان نمونه، در پی اجرای این طرح، ۹۰ درصد ظرفیت مالیاتی استان تهران به انتخاب مردم به ۱۶ استان محروم اختصاص یافته است. این تصمیم که به‌‌طور مستقیم ازسوی مالیات‌‌دهندگان اتخاذ شده، بیانگر تمایل عمومی برای کمک به مناطق کم‌‌برخوردار و توسعه متوازن کشور است.

سخن پایانی

بنا بر ادعای سازمان امور مالیاتی طرح نشان‌دار کردن مالیات که از ابتکارات سازمان مالیاتی است، منجر به افزایش درآمدهای مالیاتی، بهبود فرآیندهای نظارتی و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان شده است. بر این مبنا باید انتظار بهبود وضعیت زیرساخت‌ها دست‌کم در مناطق محروم که مردم تمایل بیشتری برای هزینه‌کرد مالیات شان در آن بخش‌ها دارند، باشیم. علاوه بر این طرح یادشده براساس گفته کارشناسان نااطمینانی‌های موجود در مودیان را کاهش خواهد داد و به تبع آن موجب رشد درآمد دولت خواهد شد. در هر حال طرح یادشده، طرحی جدید است و باید زمان بگذرد تا شاهد تاثیرات آن در کیفیت زندگی و خدمات عمومی باشیم.