مکران نیازمند تعامل دولت و بخش خصوصی
علی عبدالعلیزاده، نماینده ویژه رئیسجمهور در اقتصاد دریامحور: دیپلماسی اقتصادی ابزاری برای توسعه مکران است و اوج دیپلماسی اقتصادی تعامل برد ـ برد است. منطقه ظرفیت لجستیکی بالایی دارد و مکران پل ارتباطی ایران با کشورهای جهان از جمله امریکا است. با مکران به شبکه حملونقل جهانی از شمال و جنوب وصل میشویم. موقعیت استراتژیک مکران در تجارت بینالملل نیز یک شرط اساسی دارد و آن اینکه؛ «توسعه دریامحور بهشرط صلح و آرامش ممکن است نه تلاطمهای عکسالعملی.»
در این بین سایه سیاست خارجی بر سیاست داخلی قابلکتمان نیست و برای تحقق این اهداف باید تعامل سازنده با دنیا را شروع کنیم وگرنه توسعه دریامحور در حد شعار باقی خواهد ماند. در دریا مقررات بینالمللی حاکم است نه قواعد و قوانین داخلی، بنابراین تعامل سازنده دوطرفه است. اینگونه نیست که کشورهای خارجی در ایران سرمایهگذاری کنند و ما از هرگونه سرمایهگذاری امتناع کنیم.
اگر با کشوری قرارداد داشته باشیم، ما هم میتوانیم در آنجا واحدهای تجاری راهاندازی کنیم. بنابراین برپایه روابط برد ـ برد باید با کشورهای جهان تعامل برقرار کرد.
همچنین با توسعه کریدورهای شمال ـ جنوب مکران، دسترسی به روسیه، شرق چین، کشورهای آسیای میانه، قفقاز، کشورهای منطقه و شمال اروپا و امریکا امکانپذیر خواهد بود. این در موقعیت توسعه کشورهای منطقه هم اثرگذار است؛ همچنین هزینه حملونقل نیز کاهش مییابد.
باتوجه به موارد یادشده، میتوان گفت توسعه دریامحور از مکران شروع شده و این در حالی است که متاسفانه در طرحهای مطالعاتی اقتصاد دریامحور و توسعه مکران به همه جوانب مثل استفاده از سواحل دریای عمران توجه نشده است. همه طرحها بهشکلی است که گویی طرح جامع برای تهران تهیه شده و دریا و ساحل در حاشیه برنامه است.
ما بهخاطر دریای عمان، در قطب جنوب مالک مشاعی هستیم؛ امیدوارم در سال آینده بتوانیم تور گردشگری راهاندازی کنیم و علاقهمندان را به قطب جنوب ببریم تا مالکیت خود را احراز کنیم.
از سوی دیگر، مکران شرایطی بکر دارد؛ این منطقه ۸۰ هزار کیلومترمربع مساحت دارد. طول ساحل این منطقه سهبرابر طول ساحل اماراتمتحدهعربی است. ساحل اقیانوسی و صخرهای دارد و کشتیها تا ۶۰۰ هزار تن امکان پهلو گرفتن دارند.
زمان دسترسی را به نصف زمان قبلی کاهش میدهد و هزینهها ۳۰ درصد کاهش مییابد و دسترسی را به کشورهای مختلف تسهیل میکند.
تا سال ۱۴۰۵ با تکمیل پروژه چابهار، میتوانیم ۴۰ میلیون تن بار را از مسیر کشور جابهجا کنیم. این دروازه جدیدی بهسوی درآمد و اشتغال کشور است. کریدور شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب فقط برای این نیست که بار از جنوب به شمال و روسیه برود؛ اینها شاهرگهای توسعه کشور هستند.
همچنین سواحل مکران ظرفیت خوبی برای توسعه گردشگری دارد و باید تصمیم بگیریم که از رقبای خود در منطقه پیش بیفتیم. امیدواریم در سواحل خشک شاهد حضور سرمایهگذارهای خارجی باشیم.
حال باتوجه به ظرفیتهای موجود، در گام نخست باید اهداف اصلی در توسعه مکران شناسایی و در این مسیر باید مطالعات کافی انجام شود.
دولت تا به امروز برای مکران تصمیمی نگرفته و اما تصمیم بر آن است که تمام طرحهای گذشته حوزه مکران کنار گذاشته شوند، چون نتیجه آن طرحها، تکرار الگوی قشم است.
جزایر هندورابی بهشت ایرانی است که با ساخت فرودگاه در این منطقه، هزار و 500 کیلومتر از قشم را خراب کردند. در قشم فقط باید شیلات را توسعه داد، نه پتروشیمی را. در جزیره هرمز به توسعه بومگردی توجه شده و این بهترین الگوی توسعه است. باید در توسعه مناطق از توانمندی محلی و مردم استفاده شود.
بهعنوانمثال در این طرح، در نظر داریم پرورش ماهی در قفس را راهاندازی کنیم. کار دیگری که در دستور داریم، تقویت اقتصاد لنجداران است.
باید مناطق جنوب را با ظرفیت خود جنوب تقویت و از صنایع دریایی حمایت کرد. همچنین در توسعه مکران به مسئله محیطزیست پایبند هستیم و جز این کاری نخواهیم کرد. همه اینها به اقتصاد دریا ارتباط دارد.
باتوجه به ظرفیت بالای سرمایهگذاری در منطقه و نیاز مکران به سرمایهگذاری زیرساختی، دولت قصد همکاری با بخش خصوصی را دارد. بنابراین از فعالان بخش خصوصی دعوت به همکاری میشود و بخش خصوصی میتواند لوایحی که بخش خصوصی را تقویت میکند، تدوین کرده و به دولت ارائه دهد.