همایون ابراهیمی، دبیر سندیکای شرکت‌های تأسیساتی و صنعتی ایران با انتقاد از استفاده از واژه "ناترازی" برای توصیف وضعیت انرژی کشور، گفت: ناترازی یک عبارت محافظه‌کارانه است که زمانی به کار می‌آید که منابع و مصارف اختلاف اندکی داشته باشند. اما وقتی در تابستان با قطعی برق و در زمستان با قطعی گاز مواجه هستیم و اکنون حتی در زمستان نیز قطعی برق داریم، این دیگر صرفاً ناترازی نیست. این اصطلاح، عمق بحران را به‌درستی نشان نمی‌دهد.

وی با اشاره به تجربیات گذشته در مدیریت منابع آب افزود: ما در حوزه آب به مرز ورشکستگی رسیدیم، اما همچنان این مشکل را به مصرف خانگی نسبت می‌دهیم. در حالی که واقعیت، بسیار پیچیده‌تر از این است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در پنج صنعت عمده و ساختمان‌ها، سالانه حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان گاز و ۴۵ هزار میلیارد تومان برق هدر می‌رود. این میزان هدررفت، نشان‌دهنده ضعف در مدیریت تأسیسات است که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در کشور محسوب می‌شوند.

ابراهیمی تأکید کرد که تأسیسات نقش کلیدی در مصرف و هدررفت انرژی دارند و باید در برنامه‌های بهینه‌سازی انرژی به آن توجه ویژه‌ای شود و گفت: اگر بتوانیم جلوی پرت انرژی را در بخش تأسیسات بگیریم، گام بزرگی در کاهش هدررفت انرژی برداشته‌ایم. اما باید توجه داشت که مسئله فقط با بهینه‌سازی ساده حل نمی‌شود. شناخت عمق آسیب‌ها و ارائه راه‌حل‌های بومی و جهانی ضروری است.

وی افزود: بهینه‌سازی می‌تواند بخشی از راه‌حل باشد، اما به تنهایی کافی نیست. باید هم‌زمان روی مدیریت تأسیسات و کاهش هدررفت انرژی از منبع تا مصرف تمرکز کنیم. این اقدامات مکمل هم هستند و برای دستیابی به نتایج مؤثر، نیازمند یک نگاه جامع و برنامه‌ریزی دقیق هستیم.

دبیر سندیکای شرکت‌های تأسیساتی و صنعتی ایران، در پاسخ به این پرسش که آیا بهینه‌سازی می‌تواند جایگزین سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه انرژی شود، تصریح کرد: بهینه‌سازی یک راهکار کوتاه‌مدت است و انتخاب یکی از این دو رویکرد به جای دیگری، پاسخ مناسبی نیست. ما باید هم‌زمان روی بهینه‌سازی مصرف انرژی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها کار کنیم.

وی ادامه داد: بهسازی و بهینه‌سازی مصرف، از منبع تولید انرژی مانند چاه نفت تا مصرف در منازل، بسیار مفید است. اما این به معنی چشم‌پوشی از سرمایه‌گذاری‌های جدید نیست. این دو رویکرد مکمل یکدیگر هستند و هر کدام نقش خاص خود را در مدیریت انرژی ایفا می‌کنند.

ابراهیمی با تأکید بر ضرورت هماهنگی میان این دو راهکار افزود: برای کاهش هدررفت انرژی، نیازمند رویکردی جامع هستیم که هم بر اصلاح مصرف تمرکز داشته باشد و هم با سرمایه‌گذاری‌های جدید، زیرساخت‌ها و فناوری‌های لازم را توسعه دهد. تنها در این صورت است که می‌توانیم به نتایج پایداری دست یابیم و بحران انرژی کشور را مدیریت کنیم.

نقش بخش خصوصی در مدیریت بحران انرژی؛ از مشارکت تا منافع عمومی

ابراهیمی در خصوص نقش بخش خصوصی در حل بحران انرژی کشور اظهار داشت: بخش خصوصی ما تحت فشار مضاعفی قرار دارد و دیگر نمی‌تواند مانند گذشته به سرمایه‌گذاری‌های گسترده دست بزند. متأسفانه وعده‌هایی که برای جبران سرمایه‌گذاری‌های این بخش داده شد، عملی نشده‌اند. در چنین شرایطی، تنها راه‌حل ممکن، حرکت به سمت مشارکت عمومی-خصوصی است.

وی با تأکید بر اهمیت مدیریت این مشارکت افزود: مشارکت عمومی و خصوصی باید به شرط واگذاری مدیریت به بخش خصوصی باشد. در این صورت می‌توان بخشی از مسائل ملی را حل کرد و از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای توسعه بهره گرفت. اما لازم است به این نکته توجه شود که بخش خصوصی خیریه نیست؛ این بخش باید از فعالیت‌های خود منتفع شود، اما این منافع در نهایت به نفع عامه مردم و حکومت خواهد بود.

ابراهیمی همچنین با اشاره به اهمیت حضور بخش خصوصی در همایش ۲۵ آذرماه گفت: این همایش فرصتی است برای بررسی راهکارهای جدید و رسیدن به توافق‌هایی که بتوانند فشار بر بخش خصوصی را کاهش دهند و آن را به یک بازیگر مؤثر در حل بحران انرژی تبدیل کنند. ما باید بپذیریم که بدون حضور و همکاری واقعی بخش خصوصی، مشکلات کنونی انرژی به آسانی حل نخواهند شد.

دبیر سندیکای شرکت‌های تأسیساتی و صنعتی ایران، در تشریح اهداف و برنامه‌های همایش ملی تأسیسات؛ گلوگاه ناترازی انرژی که در ۲۵ آذرماه برگزار می‌شود، گفت: این همایش با هدف گردهم‌آوردن ذینفعان شامل سیاستگذاران، صنعتگران، نخبگان و اقتصاددانان برگزار می‌شود تا دلایل ناترازی انرژی و راهکارهای عملی برای رفع آن بررسی شود. برخی می‌گویند مشکل را می‌دانند؛ اگر چنین است، چرا برای رفع آن اقدامی صورت نگرفته است؟ موضوع به این سادگی نیست که در یک روز و یک شب حل شود.

وی با اشاره به کمبود سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی افزود: وقتی سرمایه‌گذاری صورت نمی‌گیرد و هر آنچه داریم صرف نیازهای روزمره می‌شود، نمی‌توان انتظار تحول داشت. باید مشخص کنیم که چگونه این روند را تغییر دهیم و چه اقداماتی می‌توان انجام داد تا ظرفیت تأسیسات، که تأثیر بسزایی در کاهش پرت انرژی دارد، بهینه شود.

ابراهیمی تأکید کرد که راهکارهای علمی و فنی برای حل این معضل وجود دارد: ما می‌دانیم چگونه پرت انرژی را در تأسیسات کاهش دهیم، اما مسئله اصلی، تأمین مالی این راهکارهاست. پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شده و در همایش، اقتصاددانان و نمایندگان ارکان حکومتی نیز حضور خواهند داشت. امیدواریم با رسیدن به توافق، بتوانیم این معضل را هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت مدیریت کنیم.