برای مثال نداشتن گواهی استاندارد مربوط به هر کالا، باعث می‌شود که ترخیص انجام نگیرد و کالا مرجوع شود. در واقع از شرایط مرجوعی کالا، این است که کالا وارد مرزهای کشور شده، اما صاحب کالا بنا به دلایلی قصد ترخیص آن را ندارد. در یک تعریف ساده‌تر، کالاهای مرجوعی در گمرک اجناسی هستند که به دلایلی قابلیت ترخیص از سوی کشور واردکننده را ندارند. کالاهای مرجوعی در گمرک سومین بخش از واردات کالا و صادرات هستند و در دسته‌بندی واردات و صادرات موقت قرار می‌گیرند.

عوامل موثر در عدم‌ترخیص کالا

 به دلایل مختلفی روند ترخیص کالا متوقف می‌شود و کالا مرجوع می‌شود. در ادامه به برخی از این دلایل می‌پردازیم.

 به‌دلیل نداشتن گواهی استاندارد، ترخیص کالا انجام نمی‌شود.

نداشتن گواهی بهداشت کالا باعث عدم‌ترخیص کالا می‌شود.

 گاهی کالای واردشده غیرمجاز است و در لیست کالاهای ممنوع قرار دارد.

برخی کالاها نیاز به دریافت گواهی قرنطینه دارند که از جمله آنها می‌توان به کالاهای نباتی اشاره کرد؛ بنابراین نداشتن گواهی قرنطینه نباتی باعث عدم‌ترخیص کالا می‌شود.

گاهی کالا هیچ ممنوعیت یا مشکلی ندارد و فقط بنا به درخواست و تصمیم صاحب کالا مرجوع می‌شود.

گاهی کالای واردشده با کالای سفارش داده‌شده منطبق نیست که در این صورت کالا ارجاع داده می‌شود.

همان‌طور که می‌دانید، کالاهای مرجوعی کالاهایی هستند که به دلایل مختلفی قابل‌ترخیص نیستند.

کالاهای مرجوعی در دو حالت قابل‌بررسی هستند؛ حالت اول این است که چنانچه کالا در گمرک مرزی موجود باشد، اظهارنامه در دو نسخه تنظیم  و کالا تحت‌نظر ماموران گمرک از کشور خارج می‌شود. طبق قانون کالای موجود در گمرک را از تاریخ ورود به مرز تا مدت 4 ماه یا تا هنگامی که کالا به‌فروش نرسیده است، می‌توان به خارج از گمرک اظهار کرد.

کالای مرجوعی در گمرک جزو واردات و صادرات قطعی کشور محسوب نمی‌شود و از شرایط مرجوعی کالا این است که از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض معاف است و مشمول پرداخت هزینه‌های گمرکی نیست. علاوه بر این، اجازه ارجاع کالا به خارج فقط از راه‌های مجاز از مرزها داده می‌شود.

کالای مرجوعی و کالای برگشتی چه تفاوتی دارند؟

کالای برگشتی در رده کالاهای صادرات موقت قرار می‌گیرد که به قصد تعمیر یا به‌منظور شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی به خارج از کشور صادر شده‌اند و با پایان یافتن مهلت به داخل کشور بازگردانده می‌شوند. در واقع، کالای برگشتی جزو آن دسته از کالاهایی است که به‌طورموقت به کشوری دیگر صادر شده باشد و دوباره به گمرک کشور برگشت داده شود. منظور از کالای مرجوعی در گمرک آن دسته از کالاهای وارداتی است که پیش از ترخیص از گمرک، برای ورود قطعی یا موقت به خارج از کشور انتقال داده می‌شود.

در حقیقت، کالای مرجوعی در گمرک آن کالایی است که به مرزهای کشور وارد شده باشد، اما بنا به دلایل مختلف اجازه ورود به داخل را نیافته باشد و به کشور صادرکننده پس فرستاده شود. مهم‌ترین تفاوت کالای برگشتی و مرجوعی در گمرک در این است که کالای برگشتی در مسیر صادرات موقت است، اما کالای مرجوعی در گمرک در مسیر واردات بررسی می‌شود. از نظر ارزش کالا نیز، ارزش کالای برگشتی براساس هزینه تعمیر یا تکمیل کالا تعیین می‌شود.

چه کالاهایی مرجوعی محسوب می‌شوند؟

در امور گمرکی، کالای مرجوعی به کالایی گفته می‌شود که به‌دلیل غیرمجاز بودن، ممنوع بودن یا مطابق نبودن با مجوزهای موجود، قابل‌ترخیص نباشد. از طرفی کالاهایی که به‌صورت موقت وارد کشور می‌شوند، در پایان مهلت معین به خارج از کشور بازگردانده و مرجوع می‌شوند. به‌طورکلی، می‌توان کالای واردشده به گمرک را تا زمانی که طبق مقررات به‌فروش نرسیده باشد، به خارج از گمرک مرجوع کرد. کالاهای مرجوعی در گمرک، جزو واردات و صادرات قطعی محسوب نمی‌شوند و پرداخت عوارض و حقوق گمرکی و سود بازرگانی شامل آنها نمی‌شود.