بعد از گذشت حدود ۵ ماه از تشکیل قرارگاه مرغ ، همچنان مرغ در بازار با نرخ‌های مختلفی به دست مصرف کنندگان می‌رسد.

قرارگاه مرغ در فروردین ماه ۱۴۰۰ جهت توازن عرضه و تقاضا با تصویب تنظیم بازار تشکیل شد و قرار بود بازار را به آرامش برساند این در حالی است که رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی می‌گوید که این قرارگاه فقط در فصل بهار چند جلسه تشکیل داده است. با توجه به پایان عمر دولت دوازدهم و تغییر وزرا تا چند روز دیگر به نظر می‌رسد، قرارگاه مرغ منحل شده باشد، البته بررسی قیمت‌ها در بازار نشان می‌دهد که تشکیل این قرارگاه تاثیری بر بازار مرغ نداشته است.

در حالی که تنها ۵ روز از تشکیل قرارگاه مرغ گذشته بود کاظم خاوازی، وزیر وقت جهاد کشاورزی و رئیس این کمیته ادعا کرد که با تصمیمات گرفته شده، بازار به آرامش رسیده است اما اکنون که حدود ۵ ماه از تشکیل این قرارگاه گذشته است، همچنان مشاهده می شود که مرغ در بازار به صورت چند نرخی به دست مصرف کننده می رسد.

یکی از مغازه داران در گفت و گویی، اظهار کرد: هر روز از ساعت ۵ صبح تا ۴ بعد از ظهر جواز به دست، به میدان می‌آیم برای ۱۰۰ کیلوگرم بار که آیا این مقدار را بدهند یا ندهند، زیرا در بیشتر مواقع این مقدار به ۸۰ کیلوگرم کاهش پیدا می‌کند، بعد من و همکارانم باید از این مقدار هزینه کارگر، کیسه و هزینه حمل چرخ را هم پرداخت کنیم.

او گفت: کرایه حمل مرغ تا مغازه ۱۱۰ هزار تومان است. ۱۰ هزار تومان از کرایه حمل برای پرداخت به چرخ دارها و نایلون های بسته بندی است این در حالی است که یک کیلوگرم از وزن مرغ ها، آب است، با این حال اگر بخواهیم حساب سرانگشتی کنیم میزان سهمیه را باید ۱۵۰ کیلوگرم فرض کنید که در مجموع ۱۳۵ هزار تومان برای مغازه دارها سود دارد.

همچنین اگر هزینه حمل و نقل را ۹۰ هزار تومان فرض کنیم تنها ۴۵ هزار تومان از ۱۳۵ هزار تومان باقی می‌ماند که ۱۰ هزار تومان از آن برای افراد دارای چرخ و ۱۰ هزار تومان هم برای بسته بندی است. بر این اساس در در نهایت از آن ۱۳۵ هزار تومان تنها ۲۵ هزار تومان دست فروشندگان را می‌گیرد.

در ادامه بازدید میدانی به سراغ یکی از رانندگان حمل مرغ رفته ایم و با او گفت و گو کرده ایم.

این راننده حمل مرغ در پاسخ به سوالات مطرح شده کمی از نابسامانی ها را به گردن کشتارگاه ها انداخت و گفت: بسیاری از کشتارگاه ها مرغ را به قیمت بالایی به رانندگان و مرغداران می فروشند.

به همین منظور ما به سراغ یکی از کشتارگاه های نزدیک دماوند رفتیم و مشکلات فعالان در این حوزه را جویا شدیم.

نبود ردپای خرید و فروش در کشتارگاه ها

قربانی، مدیرعامل یکی از کشتارگاه در گفت و گویی اظهار کرد: من به تنهایی کاری به خرید و فروش ندارم و تنها پول اجرت را دریافت می کنم، به عنوان مثال خریدار بار زنده را می خرد و به کشتارگاه منتقل می کند و من از مرغدار تنها پول اجرت فرآوری را دریافت می کنم و مرغ زنده را به صورت لاشه دسته بندی می کنم؛ بنابراین در این فرایند، هیچ خرید و فروشی انجام نخواهد شد.

او ضمن نشان دادن بارنامه های ثبت شده ادامه داد: اکثر صاحبان بار از طرف تعاونی ها معرفی می شوند و تعداد اندکی به صورت شخص ثبت شده اند، به عنوان مثال یکی از صاحبان مرغ، دام زنده ۲ تن و ۶۰۰ گرمی خود را به کشتارگاه منتقل می کند، ۲۵ درصد از وزن کل کم می شود که این مقدار متغیر است و سپس به بازار منتقل می کند.

کمبود عرضه نسبت به تقاضا

او تصریح کرد: مرغ به اندازه مصرف وجود ندارد، یک عده مرغدار باید از سهمیه دولت استفاده کنند تا مرغ را به قیمت دولتی به فروش برسانند اما این سرانه به اندازه کافی نیست و مرغداری که نهاده دولتی دریافت می کند به همان میزان هم مرغ دولتی به بازار تحویل می دهد اما وقتی بیشتر نهاده مورد نیاز خود را ۴ برابر قیمت از بازار آزاد تهیه می کند، نمی تواند مرغ را به قیمت دولتی عرضه کند. چند نرخی شدن مرغ هیچ ارتباطی به کشتارگاه و مرغداران ندارد.

در ادامه رد پای این نابسامانی را در دیگر مرغداری ها دنبال کردیم و به سراغ یکی از مرغداران حاضر در محل رفتیم.

گرانی حمل و نقل، کمبود نهاده دامی و دارو

این مرغدار در خصوص تاثیر تصمیمات قرارگاه مرغ بر بازار نهاده های دامی اظهار کرد: قرارگاه مرغ هیچ تاثیری بر سهمیه نهاده دامی دولتی نداشته است. مرغدار برای دریافت نهاده دولتی باید در سامانه بازارگاه ثبت نام کند و تا نهاده به آن تعلق بگیرید در ظرف ۱۵ تا ۲۰ روز هیچ کاری نمی تواند انجام دهد به همین دلیل بسیاری از مرغداران در این بازه نهاده دامی خود را به صورت آزاد خریداری می کند.

او در رابطه با کرایه حمل و نقل هم گفت: در حال حاضر کرایه حمل نهاده از بندر ۳۸۰ هزار تومان قیمت گذاری شده و بر این اساس بارنامه صادر می شود اما راننده با این مقدار بار را حمل نمی کند و حداقل باید ۳۰۰ هزار تومان در پشت بارنامه ثبت شود تا راننده بار را به دست مرغدار برساند علاوه بر کمبود نهاده دامی، نبود دارو هم یکی از بزرگ ترین مشکلات در این حوزه است.

در انتها این موضوعات را از تعاونی مرغداران در دماوند پیگیری کردیم.

برچسب تنظیم بازار بر مرغ های ۴۰ هزار تومانی

مشهدی، یکی از مدیران حاضر در تعاونی در گفت و گویی بیان کرد: در حوزه پرورش، توزیع و عرضه مشکلات متعددی وجود دارد و به دلیل نبود نظارت این مشکلات روز به روز بیشتر هم خواهد شد. تولیدکنندگان باید به میزان نهاده ای که دریافت می کنند و مقدار جوجه ای که می ریزند، مرغ زنده با قیمت مصوب ۱۷ هزار و۱۰۰ تومان تحویل دهند. همچنین تولیدکنندگان صاحب مرغ تا درب مرغداری هستند و اینکه بعد از تحویل مرغ ها چه اتفاقی می افتد در مسئولیت آنها نیست.

او تصریح کرد: اینکه بعد از کشتار چگونه بخشی از مرغ ها از شبکه توزیع خارج می شوند یا در مسیر عمده فروشی تا خرده فروشی چه بر سر آنها می آید برای ما نیز جای سوال دارد، زیرا بخشی از مرغ هایی که با قیمت های بعضا ۴۰ هزار تومان فروخته می شوند، برچسب تنظیم بازار دارند!

افزایش قیمت سویا، ذرت، جوجه یک روزه و افزایش کرایه های حمل و نقل هزینه تولید را بالا برده است و در حال حاضر قیمت تمام شده مرغ زنده برای تولیدکنندگان کیلویی ۱۹ هزار و۶۰۰ تومان تا ۱۹ هزار و۹۰۰ تومان است. با این حساب قیمت مرغ گرم برای مصرف کننده نباید بیشتر از ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان باشد و این ۱۴ هزار تومان اختلاف قیمت به جیب دلالان و سودجویان می رود.

سخن آخر

عده ای دلال و واسطه مرغ ها را به هر طریقی خارج از شبکه کشتار و با قیمت های بالا به فروش می رسانند. نظارت وزارت صمت و سازمان جهاد کشاورزی بر نهاده های دامی می تواند، دست دلالان را از این بازار کوتاه کند و نابسامانی های کنونی را کاهش دهد. در حال حاضر مرغ با قیمت ۴۰ هزار تومان به فروش می رسد و برخی گروه ها با وجود شیوع کرونا به دلیل مساعد نبودن وضع معیشتی مجبور به ایستادن در صف های طولانی برای دریافت مرغ دولتی هستند که آیا به دستشان برسد یا نه؟ نظارت مسئولان و عدم کم کاری ناظران در این حوزه می تواند به تمامی این مشکلات خاتمه دهد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان