سود بازار به راه است!
موضوع دوروزه شدن تعطیلات آخر هفته مدت‌هاست که ازسوی دولت مطرح می‌شود و حال بعد از رای مثبت دولت به طرح افزایش تعطیلات آخر هفته از یک روز به ۲ روز، اکنون کمیسیون اجتماعی مجلس نیز کلیات این طرح را تصویب کرده، اما هنوز درباره اینکه تعطیلی روز پنجشنبه باشد یا شنبه، تصمیم‌گیری نشده و این موضوع به جلسه آینده کمیسیون اجتماعی موکول شده است.
شنیده ها حاکی از این است که در کمیسیون درباره اینکه روز تعطیل، پنجشنبه باشد یا شنبه، اختلاف نظر وجود دارد که باید اعضا در جلسه آینده به نتایجی دست یابند و اعلام کنند. اکنون که زمانی کوتاه تا تصمیم گیری برای تعیین روز تعطیل، باقی مانده خود را موظف دانستیم تا نظرات کارشناسی در این باره را بار دیگر به گوش مسئولان برسانیم. حال اینکه گوش شنوایی برای گفته های ما باشد یا خیر بحثی دیگر است! با همراه باشید.
مجلس بر سر دوراهی!
دولت برای افزایش تعطیلات آخر هفته به ۲ روز، لایحه ای را تحت عنوان لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، ۵ آذر سال گذشته به مجلس ارسال کرد و این لایحه به کمیسیون اجتماعی مجلس ارجاع شد. براساس این لایحه دولت به دنبال تعطیلی سراسری کشور در روزهای پنجشنبه بود، اما برخی نمایندگان مجلس از جمله محسن پیرهادی، نماینده تهران پیشنهاد تعطیلی شنبه ها را مطرح کردند. در صورت تعطیلی شنبه یک روز از تعطیلات ما هماهنگ با الگوی تعطیلات جهانی است و با تعطیلی شنبه ارتباطات تجاری ما برای ۴ روز با بازارهای جهانی قطع نمی شود و این قطع ارتباط به ۳ روز می رسد. یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز اعلام کرد نظر نمایندگان بیشتر به تعطیلی شنبه ها است، اما پیشنهادهایی نیز در کمیسیون اجتماعی برای کاهش ساعت کاری در هفته به ۴۰ ساعت وجود دارد که هنوز بررسی نشده است. البته جزئیات لایحه افزایش تعطیلی آخر هفته به 2 روز هنوز در کمیسیون اجتماعی به تصویب نرسیده است. کیومرث سرمدی، عضو هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درباره بخشی از لایحه اصلاح قانون مدیریت خدمات کشوری که به موضوع تعطیلات آخر هفته مربوط می شود، بیان کرد: در کشور ما پنجشنبه ها به نوعی تعطیل است و تعطیلات جهانی روزهای شنبه و یکشنبه است که همین باعث می شود ما با تعطیلی جمعه ها قطع ارتباط چهارروزه با بازارها و مسائل جهانی داشته باشیم؛ بنابراین رسمی شدن تعطیلی پنجشنبه ها خیلی به نفع ما نیست و پیشنهاد ما تعطیلی روز شنبه است. این موضوع در حالی بیان می شود که دبیر کل اتاق بازرگانی تهران چندی پیش گفت: فضای کسب وکار کشور با تعطیلی شنبه ها موافق و با تعطیلی پنجشنبه ها مخالف است. در واقع مجلس شورای اسلامی در یک دوراهی مانده که امیدوارم تصمیم درستی اتخاذ و در این باره حداقل به نظرات کارشناسی توجه شود.
تاثیرات خوب بر بازار
علی توسطی، نایب رئیس دوم اتاق اصناف ایران با اشاره به دوراهی مجلس برای انتخاب روز تعطیل از بین پنجشنبه و شنبه به صمت گفت: برای بررسی هر موضوعی باید ابعاد مختلف آن را در نظر گرفت. هر پدیده ای اگر به شکل منفرد بررسی شود و همخوانی آن با بخش های دیگر اجتماع در نظر گرفته نشود، ممکن است به برخی از حوزه ها آسیب برساند. طبق بررسی هایی که بنده انجام دادم، ۳ کشور ایران، افغانستان و جیبوتی یک روز را در هفته تعطیل هستند، ۹ کشور فقط یکشنبه ها تعطیل هستند و ۱۰۲ کشور دنیا از تعطیلات دوروزه که شنبه و یکشنبه است، استفاده می کنند.
وی با اشاره به مزیت تعطیلی شنبه ها برای روابط تجاری کشور اظهار کرد: ناهماهنگی تعطیلات ما با تعطیلات جهانی برای مناسبات تجاری ما باتوجه به تحریم های موجود آسیب زننده است و بسیاری از مراودات را به تاخیر می اندازد؛ بر همین اساس طرح اخیر ساماندهی تعطیلات مفید و تسهیل کننده شرایط تولید و صنعت کشور است. این طرح به تقویت و توسعه ارتباط ایران با جامعه جهانی کمک می کند. در واقع تعطیلی جمعه و شنبه تعداد روزهای جدایی ایران از بازارهای جهانی را کاهش می دهد و موجب نزدیکی بیشتر فعالان اقتصادی با بازارهای جهانی خواهد شد. نباید نگاه آرمان گرایانه به این موضوع داشته باشیم، زیرا بیشترین فعالیت های تجاری کشور در نمایشگاه ها و هیات های تجاری انجام می شود که به صورت هدفمند حضور پیدا می کنند و برای بستن قراردادها اعزام می شوند.
افزایش بهره وری
توسطی با بیان اینکه تعطیلی دوروزه بازدهی کاری کارگران را نیز ارتقا می دهد، افزود: تعطیلی روز شنبه باعث می شود کارگران 2 روز را در کنار خانواده باشند و با روحیه مناسب در محل کار خود حاضر شوند؛ ضمن اینکه مسافرت های پایان هفته نیز قابل برنامه ریزی می شود و تلفات جاده ای کاهش پیدا می کند.
پیشرفت صنعت گردشگری
نایب رئیس دوم اتاق اصناف ایران با اشاره به تاثیر این طرح بر رونق گردشگری اظهار کرد: با تعطیلی دوروزه آخر هفته، گردشگری نیز رونق پیدا می کند و با رونق گردشگری قطعا شاهد جان گرفتن کسب وکارهای خرد به ویژه کسب وکارهای حوزه صنایع دستی خواهیم بود.
وی با بیان اینکه بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد صنفی در کشور فعالیت دارند، افزود: از تعداد یادشده واحد صنفی، ۶۰۰ هزار واحد، تولیدی هستند که مصرف انرژی دارند و با هر روز تعطیلی ۴۰ درصد از مصرف انرژی این واحدها کاهش پیدا می کند؛ بنابراین می توان صرفه جویی در مصرف برق را نیز یکی از نکات مثبت این طرح دانست.
آثار طرح در بازار نمایان می شود
نایب رئیس دوم اتاق اصناف ایران با اشاره به برخی اظهارنظرها درباره طرح تعطیلی دوروزه بیان کرد: برخی عنوان می کنند تعطیلی شنبه ها برای بخش اداری و دولتی طراحی شده است. گرچه بازار منفک از بخش اداری است و این طرح در ظاهر برای محیط های اداری و دولتی طراحی شده، اما زمانی که این طرح اجرایی شود بازار و اصناف هم از آن تبعیت خواهند کرد. از سوی دیگر قطعا آثار این موضوع را در بازار نیز شاهد خواهیم بود.
شرطی لازم، اما ناکافی!
مرتضی افقه، کارشناس اقتصاد با اشاره به تاثیرات تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه به صمت گفت: بی شک با ارتباط بیشتر با بازارهای جهانی و رونق تجارت خارجی شاهد رونق کسب وکارهای خرد نیز خواهیم برد، زیرا این امر تاثیرات غیرمستقیم خود را بر بازار خواهد گذاشت. این دو مورد مانند حلقه های یک زنجیره به هم متصل هستند. گرچه کسب وکارهای کوچک ارتباط مستقیمی با خارج ندارند، اما همه کسب وکارها سرمایه حاصل از تجارت خارجی بهره مند خواهند شد. در نتیجه تردیدی نیست که تجارت خارجی در صورت رونق گرفتن به هر دلیلی، بر کسب وکارهای خرد نیز تاثیر غیرمستقیمی خواهد داشت.
باید روابط تجاری را بهبود بخشید
این کارشناس اقتصاد با اشاره به هماهنگی بیشتر با دنیا و بهبود روابط تجاری در صورت تعطیلی شنبه اظهار کرد: تعطیلی شنبه ها به جای پنجشنبه ها و هماهنگی بیشتر با دنیا یک شرط لازم است، اما کافی نیست؛ یعنی تنها یک محرک است. شرط اصلی این است که مسئولان مربوطه برای افزایش روابط تجاری با سایر کشورها تلاش کنند و این تلاش نتایج خوبی به همراه داشته باشد.
وی داشتن برنامه توسعه را نیز مانند تعطیلات یک شرط لازم دانست و افزود: داشتن برنامه توسعه نیز هرچند شرط لازم برای حرکت در مسیر مشخص است، اما کافی نیست. ده ها موضوع جانبی وجود دارد که در تحقق یک هدف باید به آن توجه داشت. وقتی این همه برنامه و سند چشم انداز در ایران محقق نشده، باید برنامه ریز و سیاست گذار به این نتیحه برسد که مشکل جای دیگری است و نمی شود به صرف آوردن آمال و آرزو روی کاغذ، انتظار تغییر و تحول داشت.
تورم کجای قصه است؟
این کارشناس اقتصاد با اشاره به افزایش نرخ تورم و تاثیر آن بر بازار گفت: هنگامی که تورم تشدید و افسار آن از دست نهادهای دولتی خارج شود، ارزش پول کاهش پیدا می کند و عملا پول های باارزش مانند دلار جایگزین خواهند شد. مسئول این وضعیت، تورم است و تورم نیز ناشی از سوءتدبیر مدیران و بی تدبیری در حل مشکل تحریم است. مجموع این روند موجب شده اقتصاد ما به سمت تورم های بسیارشدید حرکت کند.
وی درباره چالش های پیش روی اقتصاد اظهار کرد: در حال حاضر اقتصاد ما از دو نقطه دچار ضربه شده که هر دو ریشه در سوءتدبیر دارد. اگر مشکل تحریم هم حل شود، تفکر ضدتوسعه حاکم در ساختارهای دولتی و بودجه بگیر از موانع اصلی است. اگر تحریم ها برطرف شود، درست است که مشکلات تا حدی رفع می شود، اما اصل مشکل و ناکارآمدی های داخلی همچنان وجود دارند و باعث می شوند ما همچنان وابسته به نفت و آسیب پذیر باشیم.
دولت بی تجربه!
افقه با بیان اینکه شاهد نوعی رهاشدگی در بازارهای گوناگون هستیم، گفت: بخش زیادی از وضعیت اقتصادی فعلی ناشی از این مسئله است که دولت تجربه چندانی ندارد. در این دولت شاهد حضور افرادی هستیم که اصلا دارای تجربه اجرایی نیستند و هیچ شناختی از ساختارهای اداری، اجرایی، بروکراسی و مدیریتی ندارند.
تحریم ها چقدر نقش دارند؟
این اقتصاددان درباره تاثیر تحریم ها بر روند اجرای برنامه های توسعه اظهار کرد: در حالی عملکرد ضعیف برنامه های پیشین توسعه را شاهد بودیم که در شرایط سخت تحریمی کنونی نبودیم. در همان فضا هم نتوانستیم موانع داخلی پیش رو تولید را برداریم و اقتصاد کشور را سامان بدهیم؛ حالا که «اف ای تی اف» به سنگ بزرگی پیش پای اقتصاد بدل شده و تشدید تحریم ها همه چیز را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش روزهای تعطیل آخر هفته به ۲ روز، یک نیاز ضروری است که سال هاست مطرح بوده، اما به دلیل برخی تصورات و آمارهای نادرست به تعویق افتاده بود. حال چند وقتی است که مجلس موافقت خود را با این موضوع نشان داده، اما هنوز در دوراهی انتخاب بین پنجشنبه و شنبه برای تعطیل شدن مانده است! این در حالی است که تعطیلات آخر هفته بسیاری از کشورهایی که با آنها مراودات اقتصادی داریم، روزهای شنبه و یکشنبه و تعطیلات آخر هفته ما جمعه است؛ بر این اساس اگر نمایندگان مجلس به تعطیلی سراسری پنجشنبه ها رای بدهند ۴ روز هفته را برای روابط تجاری با دنیا از دست خواهیم داد. در نهایت امیدواریم طرحی به تصویب برسد که هم اوقات فراغت برای خانواده ها تامین و هم ارتباطات تجاری ما با بازارهای جهانی حفظ شود.
سخن پایانی
افزایش روزهای تعطیل آخر هفته به ۲ روز، یک نیاز ضروری است که سال هاست مطرح بوده، اما به دلیل برخی تصورات و آمارهای نادرست به تعویق افتاده بود. حال چند وقتی است که مجلس موافقت خود را با این موضوع نشان داده، اما هنوز در دوراهی انتخاب بین پنجشنبه و شنبه برای تعطیل شدن مانده است! این در حالی است که تعطیلات آخر هفته بسیاری از کشورهایی که با آنها مراودات اقتصادی داریم، روزهای شنبه و یکشنبه و تعطیلات آخر هفته ما جمعه است؛ بر این اساس اگر نمایندگان مجلس به تعطیلی سراسری پنجشنبه ها رای بدهند ۴ روز هفته را برای روابط تجاری با دنیا از دست خواهیم داد. در نهایت امیدواریم طرحی به تصویب برسد که هم اوقات فراغت برای خانواده ها تامین و هم ارتباطات تجاری ما با بازارهای جهانی حفظ شود.
