شروع هزاره سوم میلادی توأم با ظهور طیفی از قدرت‌های جدید اقتصادی همراه شده است که از آنها با نام قدرت‌های نوظهور یاد می‌شود. این سازمان در ژوئن ۲۰۰۶ در چارچوب مجمع اقتصادی سنت‌پترزبورگ با مشارکت وزرای اقتصاد برزیل، روسیه، هند و چین تاسیس شد و سپس افریقای‌جنوبی به آن پیوست. ۲۴ اوت ۲۰۲۳، مقرر شد تا سال ۲۰۲۴ میلادی، ۶ کشور آرژانتین، اتیوپی، امارات‌متحده‌عربی، ایران، عربستان‌سعودی و مصر به جمع این گروه اضافه شوند.ظهور و بروز این کشورها، ایده جابه‌جایی قدرت سیاسی- اقتصادی را در سطح جهان مطرح کرد و یک‌چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم خاک جهان را در اختیار دارد. در چند دهه گذشته، اقتصاد جهان با محوریت امریکا و متحدان خود می‌چرخید و به کشورهای خارج از این دایره اجازه ورود داده نمی‌شد و حالا اقتصاد نوظهور «بریکس» در حال دوقطبی کردن اقتصاد جهان است.ماموریت مهم بریکس، هدف‌گذاری برای حذف دلار در مبادلات تجاری بین اعضای این گروه است و این هدف‌گذاری همان شاخصی است که بریکس را از گروه G۷ متمایز کرده است. برای تحقق این هدف، اعضای بریکس با تاسیس «بانک توسعه» به‌دنبال گسترش توسعه پایدار و رسیدگی به شکاف‌های زیرساختی و توسعه‌ای در کشورهای عضو هستند. به این ترتیب، می‌توان گفت مهم‌ترین ابتکار گروه بریکس، ایجاد بانک توسعه جدید به‌منظور رسیدگی به بخش زیرساختی و نیازهای توسعه‌ای کشورهای عضو و سایر اقتصادهای نوظهور بوده است. در مقیاس بزرگ‌تر، منطق تشکیل این بانک را می‌توان در قالب کوشش‌های بریکس به‌منظور اصلاح نظام مالی جهانی تبیین کرد.

همچنین گلدمن ساکس مدعی شده است که اقتصاد جهانی تا سال ۲۰۵۰ تحت‌سلطه اقتصاد بریکس خواهد بود. دلیل اصلی چنین ادعایی این است که چین، هند، برزیل، روسیه و افریقای‌جنوبی در زمره سریع‌ترین اقتصادهای بازار در حال رشد و نوظهور قرار گرفته‌اند. این کشورها به‌دلیل هزینه‌های پایین نیروی کار، جمعیت مطلوب و منابع‌طبیعی فراوان در میان سریع‌ترین اقتصادهای بازار در حال رشد جهان، هستند. بنابراین، توسعه روابط تجاری با این کشورها بدون‌شک به‌نفع اقتصاد ایران خواهد بود؛ به‌شرطی که توان بهره از ظرفیت‌های این تجارت را داشته باشیم.باتوجه به موارد یادشده، فرصت تجارت و تعامل اقتصادی با کشورهای نوظهور مسئله‌ای است که طی چند وقت اخیر در عرصه‌های جهانی بسیار به آن تاکید شده، اما به‌طورکلی، افزایش همکاری‌های بین‌المللی یک اصل تقویت اقتصاد کشورها است. طی چند سال اخیر، دولت سیزدهم به‌سمت توسعه روابط با کشورهای منطقه و فرامنطقه رفته و بهبود روابط تجاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه‌های اقتصادی و همچنین حضور در پیمان‌های بین‌المللی را با جدیت دنبال می‌کند. این رویکرد نه‌تنها باعث رشد تجارت شده بلکه می‌تواند به تسهیل روند مبادلات تجاری بینجامد. در این بین، برای توسعه همکاری‌های تجاری نیز راهی جز تولید صادرات‌محور و افزایش کشورهای طرف معامله یا تعدد و رونق کالاهای صادراتی نداریم. در ادامه این زنجیره، برای موفقیت در بازار رقابتی باید تولید صادرات‌محور را در اولویت برنامه‌ها قرار داد. برای تحقق تولید صادرات‌محور نیز باید با ورود فناوری در مسیر تولید کالای باکیفیت و کاهش هزینه تولید گام برداشت.

یکی از ارکان اصلی افزایش صادرات، بهره‌مندی از مزایای رقابتی در تولید است. در مجموع، کشورهای منطقه و همسایگان ایران توانایی بیشتری در تولید، به‌ویژه تولید فناورانه دارند. همین توان، می‌تواند دروازه‌های جدیدی از تعاملات تجاری را برای کشور باز کند. علاوه بر آن، در زمان توسعه تجارت با کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور، باید نسبت به نیازهای وارداتی آنها نگاهی ویژه داشته باشیم، چراکه این کشورها اغلب خواهان محصولات و خدمات فناورانه هستند. این کشورها در تولید کالاهای سنتی خود توانایی دارند و در پی دستیابی به فناوری برای رسیدن به توسعه هستند. کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، کشورهای افریقایی و حتی کشورهای همسایه ایران نیز به‌دنبال تولید محصولات با مزیت رقابتی بالا هستند. بنابراین، اگر ایران بتواند تولید در بخش دانش‌بنیان را تقویت کند و محصولاتی با فناوری بالا را به تولید انبوه رساند، یک قدم به حضور در بازار این کشورها نزدیک‌تر می‌شود. بدون شک فاصله گرفتن از درآمدهای نفتی و رونق بخشیدن به تجارت غیرنفتی، نیازمند وجود کالایی مناسب صادرات است. برای این کار، شرکت‌ها و صنایع دانش‌بنیان می‌توانند بیشترین کمک را در زمینه ایجاد مزیت رقابتی برای کالاهای ایرانی داشته باشند. در این بین، ضعف سایر کشورهای منطقه در تولید کالایی با ارزش و فناوری بالا، می‌تواند فرصتی جدی برای ایران فراهم آورد تا در جمع عرضه‌کنندگان این کالا حرفی برای گفتن داشته باشیم. در صورت تحقق این هدف‌گذاری و با بهره از فرصت پیش‌آمده، می‌توان به افزایش صادرات غیرنفتی امیدوار بود.باتوجه به موارد یاد‌شده و عضویت رسمی ایران در بریکس می‌توان از فرصت بازار صادراتی نیمی از جهان استفاده کرد، چراکه بریکس نمایانگر نیمی از جمعیت جهان است و ۲۸ درصد قدرت اقتصادی دنیا را در اختیار دارد. از سوی دیگر، با قبول درخواست پیوستن ایران، عربستان‌سعودی، امارات‌متحده‌عربی، مصر و آرژانتین به جمع اعضا، نقش‌آفرینی بیشتری در اقتصاد جهان خواهد داشت.