کرونا از زمانی که آمد چنان پرقدرت خود را نشان داد که حتی پزشکان، متخصصان، اپیدمیولوژیست‌ها و ویروس‌شناسان نمی‌دانستند که چگونه با این ویروس باید برخورد و مبارزه کنند، ویروسی ناشناخته با آمارهایی که روزبه‌روز افزایش داشت، همه‌جا را فرا گرفته بود. به‌همین‌منظور در سلسله گزارش‌هایی بازخوانی از شرایط زمان شیوع و اوج کرونا تا اتفاقاتی مهمی که با جان مردم بازی کرد، از درمان گرفته تا اقداماتی برای نجات مردم و حالا فروکش کردن فراگیری این ویروس مرور و در روایت‌هایی، وقایع و پیامدهای آن بازخوانی می‌شود. در ابتدایی‌ترین گزارش، از ویروس ناشناخته به‌عنوان میهمانی ناخوانده، روزهای ابتدایی شیوع ویروس، استفاده از ماسک و الکل، در خانه بمانیم، قرنطینه شدن، گندزدایی خیابان‌ها و وسایل نقلیه، فعالیت پرمشقت پرستاران و کادر درمان، ممنوعیت دورهمی و عیددیدنی، منع تردد شبانه، ممنوعیت فعالیت اصناف و بازاریان، کرونا را شکست می‌دهیم و توصیه‌های وزارت بهداشت مطالبی ارائه شده است.

روایتی از یک ویروس ناشناخته

در آن روزهای تلخ فیلم‌های زیادی از کشورهای درگیر به‌دست مردم می‌رسید، فیلمی که آن روزها دست به‌دست می‌شد، فردی بود که در یکی از بیمارستان‌ها با یک بیمار کرونایی ارتباط داشت، در این فیلم این خانم که مراقب همسر خود بود به هر چیزی که دست می‌زد، این ویروس را انتقال می‌داد. این فیلم همه را وحشت‌زده کرد که انتقال از سطوح تا حدود زیادی امکان‌پذیر است، چون در فیلم به‌صورتی نشان می‌داد که برخورد با فرد مبتلا به کرونا باعث می‌شد که آن فرد هم به این بیماری دچار شود و هرچند میزان کشندگی آن مشخص نبود، اما ویروسی مرگبار در جامعه معرفی شده بود و به‌نوعی باعث شد که همه از هم فرار کنیم.

شیوع از ۳۰بهمن ۱۳۹۸ با ترسی ماندگار

۳۰ بهمن ۱۳۹۸ کرونا با مرگ ۲ نفر، از قم به ایران آمد، اینکه سریع خبر مرگ این افراد در کشور منتشر شد ترس مردم را بیش از پیش افزایش داد، به ایام عید نوروز ۱۳۹۹ نزدیک و نزدیک‌تر می‌شدیم، اما هر روز خبرهای بسیار ناگواری از مرگ‌های کرونایی به‌گوش می‌رسید و پیک اول کرونا از همان روز در کشور آغاز شد.کرونا جان می‌گیرد، چنان می‌تازد که گویی می‌خواهد گوی سبقت را از همه علت‌های مرگ‌ومیر در کشور برباید، اسفند ۹۸ با مرگ کرونایی شروع شد، کرونا دیگر جوان و پیر نمی‌شناسد، اما خوب می‌دانستیم که هر لحظه امکان مرگ ما هم وجود دارد، چون تا می‌گفتند مواردی از این ویروس شناسایی شده است به چند روز نمی‌کشید که مرگ افراد را گزارش می‌دادند. روز یکم اسفند ۹۸ ابتلای 3 مورد جدید به کروناویروس تایید شد، قم و اراک میزبان این میهمان ناخوانده بودند، سرعت سرایت این ویروس توفانی بود، توفانی در دل همه ایجاد کرد، چه کنیم و چه باید کرد از سر زبان مردم نمی‌افتاد، هرکسی از میان اقوام و بستگان خود پزشک یا طبیبی داشت، دست به دامن او می‌شد که برای مبتلا نشدن به این ویروس چه کار باید کرد. در ماه اسفند همان‌طوری که توفانی شروع شد، در روز دوم آن ابتلا به کرونا 2رقمی شد، البته ناگفته نماند که این آغازی بود برای ابتلای تا 5رقمی و مرگ 3رقمی در ایران که همه را وحشت‌زده و غافلگیر کرد. چون ویروس ناشناخته بود هنوز نمی‌دانستیم که نحوه رعایت و ابتلا نشدن به این ویروس چگونه است، تنها موضوعی که در این روزها برای همه مهم بود، این بود که خبرهای خوش شنیده شود، اما این‌گونه نبود دوم اسفند ۹۸ آمار مبتلایان به کرونا ۱۳ نفر اعلام شد، کرونا از قم و اراک فراتر رفت، تهران و گیلان هم اسیر این ویروس شدند.

استفاده از ماسک و الکل اجباری شد

مردم ایران که هیچ‌گاه از ماسک استفاده نمی‌کردند، این بار اعلام شد که باید برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس از ماسک استفاده کنند، البته بعدها اعلام شد که ماسک برای کادر درمان ضروری است، اما در ادامه چون شیوع گسترده‌تر و اوج انتشار ویروس را شاهد بودیم مردم هم مجبور به استفاده از ماسک شدند، با این اقدام همه‌چیز روند عادی داشت، اما با انبوه استفاده مردم، ماسک هم نایاب شد.

در نهایت بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی به تولید ماسک روی آوردند تا مردم با مشکلی در این زمینه مواجه نشوند؛ حالا استفاده از ماسک «ان95» برای کادر درمانی و ماسک‌های چندلایه پزشکی و دیگر انواع آن برای مردم توصیه شد.

ماسک عادی شد و همه دیگر از ماسک استفاده کردند، این بار همه کارشناسان و متخصصان اذعان کردند که استفاده از الکل نیز می‌تواند در کنترل ویروس و از بین بردن آن تاثیر داشته باشد، حالا خرید الکل از جیبی تا گالنی و عمده، دغدغه مردم شده بود.

افزایش آمارهای مرگ و ابتلا؛ «در خانه بمانیم»

آمارها در اسفند روند افزایشی داشت، تجربه مرگ دورقمی در هفته اول اسفند و اینکه ۱۵ مرگ و ۹۵ مورد ابتلا را شاهد بودیم، شوکی بزرگ به جامعه ایران وارد کرد و هنوز در اوج این کرونا قرار نگرفته بودیم که ۹ روز پس از گسترش این ویروس، 3رقمی شدن ابتلا با ۱۰۶ مورد ابتلای جدید شناسایی شد، کرونا دیگر به بیشتر استان‌ها سرایت کرده بود، میانگین سن بستری موارد مشکوک و مبتلا به کووید ۱۹، بیشتر از ۵۰ سال و میانگین سنی فوت‌شدگان بر اثر این بیماری را بیش از ۶۰ سال سن اعلام کردند. این هم شوک دیگری به جامعه داد که باید مراقب افراد سالمند و میانسال باشیم.

آغاز ابتلای 4 رقمی و مرگ نزدیک به 3 رقمی را در هفته دوم اسفند ۹۸ هم تجربه کردیم؛ ۱۵۰۱ نفر در یک روز ابتلا چنان جامعه را بهت‌زده کرد که این‌بار صحبت از «در خانه بمانیم» و قرنطینه خانگی به‌میان آمد. اوج کار پرستاران در این روزها بود، مرگ کرونایی، ابتلای 4 و 5 رقمی، زندگی همه را به‌هم ریخته بود؛ هرکسی که فرد بیماری را می‌دید، به‌قول قدیمی‌ها یک پا داشت، دو پای دیگر قرض و فرار می‌کرد، این کادر درمان به‌ویژه پزشکان و پرستاران بودند که باوجود اینکه می‌دانستند کرونا چه عواقبی دارد و هر لحظه امکان ابتلا یا مرگ آنان هم هست، در کنار بیماران ماندند و ایستادگی کردند.

تجربه ناشناخته قرنطینه خانگی

شاید هیچ‌گاه مفهوم در خانه بمانیم و قرنطینه خانگی را تا این حد، آن هم در ایام تعطیلات عید نوروز ۱۳۹۹ متوجه نشده بودیم، این موضوع برای همه ما ناشناخته بود، چون ما ایرانیان که به میهمان‌نوازی و دید و بازدید عید و دیدار با اقوام و بستگان حتی دور در ایام نوروز معروف هستیم، اما این عید باید با واژه «دورهمی ممنوع» عید خود را سر می‌کردیم.زندگی برای همه ما طاقت‌فرسا شد و عید نوروز برای همه به‌نوعی غریب به‌نظر می‌رسید، اینکه باید احتیاط کنیم، در خانه بمانیم و به‌نوعی قرنطینه در خانه باشیم، برای ما ایرانیان واژگان سنگینی بود، زندگی برای همه سخت بود و تنها امیدمان این بود که از طریق شبکه‌های مجازی حتی با پدر و مادر، دوستان، آشنایان و بستگان ارتباط داشته باشیم نیز بسیار امیدوارکننده بود، حتی در آن دوران می‌گفتیم خدا پدر و مادر سازندگان این فضای مجازی را بیامرزد که نگذاشت در این ایام تنها باشیم.خلاصه قصه دلتنگی‌های پدران و مادران برای ندیدن فرزندان در ایام عید نوروز واژه جدیدی بود، چون تاکنون عادت به این موضوع نداشتیم، اما دورهمی و عید دیدنی ممنوع برای همه عادی شد؛ دیگر دلتنگی‌های‌مان برای دیدار با خانواده و بستگان را با فضای مجازی جبران می‌کردیم، البته این ابتدای ماجرا بود، چون نباید سیزده‌بدر هم بیرون می‌رفتیم؛ این هم برای همه سخت بود، اما سیزده‌بدر در خانه ماندن را هم تجربه کردیم، ناگفته نماند که بسیاری بر سر پشت‌بام سیزده را به در کردند؛ این هم تجربه‌ای ناخواسته بود که کرونا به همه تحمیل کرد.

سخن پایانی

اکنون آمار روزانه کرونا در ایران در بخش مرگ‌ومیر حتی به صفر هم رسیده و آمار ابتلا نیز روند کاهشی دارد. سومین روز بدون فوتی روز یکشنبه ۲۹ خرداد در کشور به‌ثبت رسید و اگرچه نشان می‌دهد که پوشش وسیع ۸۵ درصدی واکسیناسیون ما را به‌پایان کرونا نزدیک‌تر کرده، اما کار هنوز تمام نشده است.