سقوط یا اصلاح؟
بررسی عملکرد بازار سرمایه در هفته اخیر حکایت از آن دارد که این بازار با رونق کافی روبه‌رو نبوده و نمای کلی بازار در این روزها قرمز بوده است. با این وجود بسیاری از فعالان بازار این ریزش را منطقی و اصلاح کلی شاخص پس از یک دوره صعود می‌دانند.
بررسی عملکرد بازار سرمایه در هفته اخیر حکایت از آن دارد که این بازار با رونق کافی روبه رو نبوده و نمای کلی بازار در این روزها قرمز بوده است. با این وجود بسیاری از فعالان بازار این ریزش را منطقی و اصلاح کلی شاخص پس از یک دوره صعود می دانند. علاوه براین انتشار خبری مبنی بر توافق میان ایران و عربستان در روز جمعه نیز بر عملکرد بازار سرمایه اثرگذار بود. عملکرد بازار سرمایه به شدت تحت تاثیر ریسک های سیاسی است، اما این توافق در کوتاه مدت جدالی میان صنایع ریالی و دلاری بورس ایجاد خواهد کرد. به دنبال انتشار خبر یادشده شاهد افت قابل توجه بهای دلار در بازار آزاد بودیم، اما روند ریزشی در بازار سرمایه محدود بود؛ تا جایی که بسیاری از فعالان و کارشناسان بازار از آن باعنوان اصلاح نماگر یاد می کنند. بی تردید اجرای این قرارداد و بهبود تعامل میان ایران و سایر کشورها، در گام نخست و برای کوتاه مدت زمینه افت ارزش شاخص را فراهم می کند، اما این افت ادامه دار نیست، چراکه در نهایت به بهبود شرایط سرمایه گذاری و فروش صنایع بورسی منتهی می شود؛ در نتیجه می توان به بهبود عملکرد بازار در سایه بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی کشور امید داشت.
عملکرد بورس زیر ذره بین
نگاه کلی به عملکرد بازار سرمایه در هفته جاری حکایت از اصلاح بازار دارد. شاخص کلی بازار در معاملات روز نخست این هفته افت ۸۴۵ واحدی را از آن خود کرد و به سطح یک میلیون و ۸۱۶ هزار واحد رسید. جریان خروج پول ابتدایی از بازار سهام در این روز تا انتهای معاملات ادامه دار بود و حقیقی ها ۵۳۰ میلیارد تومان پول از بازار سهام خارج کردند. سرانه خرید حقیقی ها که در ابتدای معاملات از سرانه فروش آنها بیشتر بود در اواسط بازار تغییر جهت داد و درنهایت سرانه فروش ۲۶ . ۱ میلیون تومانی و سرانه خرید ۲۵ . ۵ میلیون تومانی از حقیقی ها به ثبت رسید. بازار سهام در روز یکشنبه، ۲۱ فروردین نیز با فشار فروش سنگینی کار خود را آغاز کرد و بدین ترتیب شاخص کل نیز به یک میلیون و ۷۸۳ هزار واحد رسید. در ادامه معاملات بورس تهران در روز دوشنبه با افت همراه شد و نماگر کلی بازار در ارتفاع یک میلیون و ۷۸۱ هزار و ۶۲۶ واحد ایستاد. جریان خروج پول حقیقی از بازار سهام در این روز نیز ادامه دار بود. البته از شدت این روند در مقایسه با روزهای گذشته کاسته شده است.
واکنش هیجانی، ادامه دار نیست
مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با صمت اظهار کرد: نبود اطمینان یکی از بزرگ ترین چالش هایی است که روند فعالیت بازار سرمایه ما را تحت تاثیر قرار داده است. در چنین شرایطی انتشار اخبار سیاسی یا اقتصادی به بروز واکنش های هیجانی در بازار منتهی می شود و عملکرد بورس را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. وی افزود: تعیین نرخ دلار موثر شرکت های بورسی همچنان یکی از مهم ترین شاخص های اثرگذار بر عملکرد بازار سرمایه است. کشور ما همواره در سال های گذشته با نوسانات ارزی در چالش بوده، اما این نوسانات در سال های اخیر شدت گرفته اند. در چنین شرایطی دولت ها در سیاستی اشتباه اقدام به سرکوب قیمت دلار رسمی می کنند. همین موضوع بر سودآوری صنایع اثرگذار است. به عنوان مثال در حال حاضر بسیاری از شرکت های بورسی نیازهای ارزی خود را با دلار بازار آزاد تامین می کنند. علاوه بر این بهای بسیاری از خدماتی که این صنایع دریافت می کنند از نرخ دلار آزاد و انتظارات تورمی، تاثیر می گیرد. با وجود مسائل یادشده فروش شرکت های موردبحث با تکیه بر قیمت دلار نیمایی انجام می شود. در چنین شرایطی سودآوری صنایع به شدت تحت تاثیر منفی قرار می گیرد و کاهش می یابد. سوری گفت: چنانچه دلار موثر بر عملکرد شرکت ها در حال حاضر حدود ۳۵ هزار تومان لحاظ شود، موقعیت قیمتی و ارزشی بازار سرمایه مثبت ارزیابی می شود، اما چنانچه دلار موثر شرکت ها در سال آتی برابر ۴۵ هزار تومان در نظر گرفته شود، سرمایه گذاری در بورس به شدت متاثر خواهد بود. وی افزود: در روزهای گذشته اخباری درباره توافق میان ایران و عربستان منتشر شد. چنانچه این توافق اجرایی شود و مبادلات تجاری ایران در سطح بین المللی بهبود یابد، اثرات مثبتی روی عملکرد شرکت ها خواهد داشت؛ در درجه نخست هزینه های نقل وانتقال کالا و پول کاهش خواهد یافت و دوم اینکه حضور کالاهای صادراتی در بازار جهانی، تسهیل می شود. این کارشناس بازار سرمایه گفت: توافق ایران و عربستان برپایه منافع مشترک با چین بنا شده است؛ بنابراین امید می رود توافق موردبحث پایدارتر باشد. در گذشته جلساتی برای شکل گیری این توافق انجام شد اما در نهایت به نتیجه نرسید، اما این توافق در بستر جدید و با تکیه بر منافع اقتصادی حاصل شده، این در حالی است که پایدارترین توافقات بین المللی با تکیه بر منافع اقتصادی حاصل می شوند؛ در نتیجه این توافقات به برقراری آرامش بیشتر در منطقه کمک می کند. علاوه براین ریسک های سیاسی و تجاری ایران و عربستان را کاهش می دهد. در همین حال به کاهش بودجه های امنیتی و نظامی کشور منتهی می شود و در ادامه می توان به بهبود تعاملات میان ایران و سایر کشورها نیز امید داشت. این کارشناس بازار سرمایه گفت: چین منافع اقتصادی قابل توجهی را در ارتباط با ایران و همچنین عربستان تعریف کرده است. این کشور در تعامل با کشورهای اروپایی نیز منافع قابل توجهی را از آن خود می کند؛ بنابراین امید می رود مسیری که آغازشده به بهبود روابط میان ایران و سایر کشورها منتهی شود.
وی در پایان گفت: باوجود تمام نقاط قوتی که به آن اشاره شد، هر متغیر جدیدی می تواند آینده بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد؛ بر همین اساس نمی توان پیش بینی جدی و غیرقابل تغییری از عملکرد بورس در سال آتی ارائه داد.
امید، قوی تر از ناامیدی
امید پورمحمود، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با صمت اظهار کرد: بازار سرمایه در یک هفته اخیر تحت تاثیر انتشار خبر مذاکره و توافق میان ایران و عربستان قرار گرفت و به دنبال انتشار اخبار یادشده شاهد افت قابل توجه بهای دلار در بازار آزاد بوده ایم. در چنین موقعیتی بسیاری از فعالان بازار این طور گمان می بردند که افت یادشده به ریزش قابل توجه در بازار سرمایه منتهی شود؛ بااین وجود شاهد ریزش قابل توجه بورس نبوده ایم. افت شاخص کل تالار شیشه ای در روزهای گذشته را باید اصلاح بازار پس از یک دوره صعود دانست. در واقع سهام باید دست به دست شود تا دوباره امکان رشد وجود داشته باشد.
وی افزود: به اعتقاد من خلاف روند ریزشی بهای دلار، بازار سرمای در روزهای گذشته، به دنبال انتشار اخبار مثبت از بهبود تعاملات میان ایران و سایر کشورها به پیشواز پیشرفت هایی که در تالار شیشه ای حاصل می شود، رفته است. بدون تردید صنایع ریالی از ایجاد چنین تعاملاتی در کوتاه مدت، بیشترین تاثیر را می پذیرند و همزمان در کوتاه مدت شاهد افت محدود ارزش سهام شرکت های صادراتی خواهیم بود، اما این روند نزولی ادامه دار نیست.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: بهبود تعامل با جهان، مقدمه ای برای بهبود چشم انداز سرمایه گذاری در سطح جهانی است؛ در نتیجه امید می رود مشکلات پیش روی هر نوع توافقی در سطح جهانی مرتفع شود. در چنین بستری صادرات و ارزآوری صنایع نیز بیشتر می شود.
وی افزود: در ماه های ابتدایی سال آتی، گزارش عملکرد شرکت های بورسی منتشر می شود. در ادامه نیز شرکت ها برای برگزاری مجامع و تقسیم سود آماده می شوند. در چنین فضایی بازار برای کسب جهش و سودآوری آماده خواهد شد.
سخن پایانی
در هفته های گذشته شاهد روند رو به رشد بهای دلار در بازار آزاد بوده ایم که این روند صعودی ارزش دلار به ارتقای سطح انتظارات تورمی و به دنبال آن بهبود عملکرد بورس منتهی شد. البته بهای دلار نیمایی نرخ موثر بر عملکرد بورس است. قیمت دلار نیمایی در ماه های گذشته و به دنبال شدت گرفتن نوسانات نرخ ارز، به اجبار پایین نگه داشته شده است. بااین وجود روند رو به رشد بهای دلار با تاخیر بر عملکرد بورس اثرگذار است. البته به دنبال میانجی گری چین در روابط میان ایران و عربستان و حصول توافق میان دو کشور، بهای دلار در بازار آزاد کاهش قابل توجهی داشت، اما همچنان قیمت دلار در بازار آزاد به مراتب بالاتر از نرخ ارز نیمایی است؛ در نتیجه این افت اثر قابل توجهی بر عملکرد بورس نداشت. البته در روزهای گذشته شاهد افت بازار و قرمزپوشی بسیاری از سهم ها بوده ایم، اما کارشناسان بازار این افت را اصلاح طبیعی می دانند که برای مدت زمان طولانی ادامه نخواهد یافت؛ در نتیجه در آینده نزدیک باید به رشد دوباره بورس تهران امید داشت.
