به‌گزارش وزارت جهاد کشاورزی، سیدجواد ساداتی‌نژاد در جلسه مدیریت ستاد بحران وزارت جهاد کشاورزی درباره سیل اخیر گفت: در فاز اول، بیش از 6 هزار میلیارد تومان خسارت سیل اخیر در حوزه‌های مختلف کشاورزی اعم از دام، طیور، عشایر، قنات‌ها، زنبورعسل، باغات و شبکه‌های آبیاری برآورد شده است. وی با بیان اینکه با برآورد نهایی، خسارت‌ها افزایش خواهد یافت، افزود: باید ارزش کار آبخیزداری به‌خوبی مشخص و بیشتر در این زمینه برای جلوگیری از این مهم هزینه شود. صمت در این گزارش به آسیب وارده بر کشاورزان ۲ استان اشاره دارد.

محصولات بهاره کشاورزان آسیب دید

حامد امینی مصلح‌آبادی، نایب رئیس اول اتاق بازرگانی اراک در گفت‌وگو با، پایگاه خبری موسسه فرهنگی مطبوعاتی صمت، درباره انسداد قنات و سیل اخیر در این استان گفت: سیل علاوه بر خسارت‌های مادی و سطحی که بر جای می‌گذارد، خسارت‌هایی اعم از آسیب به خانه، زمین‌ها و ... دارد که باعث تخریب قنات‌ها هم می‌شود. ساختار قنات‌ها این‌گونه است که از یک مادرچاه با عمق کمابیش ۳۰ متر شروع می‌شود و تا جایی ادامه دارد که عمقش کمتر خواهد شد. خروجی آب که به آن دهنه آب می‌گویند، بین ۱ تا ۲ متر است. آب ناشی از سیل، داخل چاه‌ها و در زمانی که آب از بالا به‌سمت قنات می‌رود، کل این چاه‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، در نتیجه کل چاه در اثر رطوبت بالای کف قنات آسیب می‌بیند.

وی در ادامه، پیرامون آسیب‌های انسداد قنات و سیل در روستاها و اینکه در کدام حوزه‌ها بیشتر دچار مشکل می‌شوند، خاطرنشان کرد: نخستین خسارت ناشی از سیل و انسداد قنات، دامن کشاورزانی را می‌گیرد که زمان برداشت محصولات‌شان است. کشاورزانی که در حال کشت هستند و زمان آبیاری زمین‌های‌شان است، با این اتفاق، آب به زمین آنها نمی‌رسد و کشت‌شان از بین می‌رود. خسارت بعدی، بسته شدن راه آب است، یعنی آب‌ بند می‌آید و برای دسترسی دوباره، باید قنات‌ها را با هزینه بسیار، لایروبی کرد تا بتوانند مجدد آب را به سر زمین برگردانند. دیگر خسارت در این شرایط، نبود شرایط برای بازگشت و احیای قنات‌ها است که می‌توانند مسیر آب خروجی خود را از دست بدهند و به وضع سابق بازنگردند.

نایب رئیس اول اتاق بازرگانی اراک خاطرنشان کرد: در جلسه‌ای که شورای‌عالی آب برگزار کرد، به این موضوع پرداخته شد که چند قنات آسیب دیده و ممکن است از این 100 حلقه چاه، تنها ۱۰ حلقه اولی تخریب نشده باشد و حلقه‌های پایینی همگی تخریب شده‌اند. قرار بر این شد که در دهانه آخرین چاهی که تخریب نشده است، موتور بگذارند و آب از آنجا استخراج شود و این آب را نیز با لوله به زمین‌های کشاورزی منتقل کنند. آخرین تصمیم آنها این بود که چند حلقه از قنات‌ها بدین‌ترتیب احیا شوند تا بعد مسیر آب را باز کنند.

امینی مصلح‌آبادی در پایان گفت: استفاده صددرصدی قنات‌ها در حوزه کشاورزی است و در حوزه‌های دیگر قابل‌استفاده نیست. آبی که از قنات استخراج می‌شود، در مزارع برای کشت کاربرد دارد و برای زمین کشاورزی مفید است. کشت‌ها ممکن است پاییزه باشد، مانند: گندم و جو. ممکن است بهاره باشد، مانند: سیب‌زمینی و یونجه. در سیل اخیر، محصولات بهاره مورد آسیب جدی قرار گرفتند، زیرا زمان کشت بهاره بود.

کشاورزان چشم‌انتظار حمایت دولت

کهگیلویه و بویراحمد براساس آمار هواشناسی، چهارمین نقطه تحت‌تاثیر بارندگی‌های تابستان امسال در کشورمان بوده، به‌طوری که در 4 نقطه این استان، بارندگی بیش از ۱۰۰ میلیمتر گزارش شده، تا جایی که نه‌تنها محصولات زراعی، واحدهای تولیدی پرورش ماهی و باغستان‌های استان از این بارندگی‌ها دچار خسارت شدید،بلکه بسیاری از جاده‌های بین مزارع، کانال‌های کشاورزی و سایر زیرساخت‌های این حوزه معیشتی هم تخریب شده‌اند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: باران‌های سیل‌آسای اخیر بیش از هزار میلیارد تومان به تولیدات و تاسیسات بخش کشاورزی این استان خسارت وارد کرده است.

سیدعلی معتمدی‌پور در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: بیشترین خسارت ناشی از سیل به حوزه کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد در بخش آبزیان وارد شده، به‌طوری که از ۲۶۰ مزرعه پرورش ماهی این استان، ۱۸۰ مزرعه به‌طورکامل یا جزئی آسیب دیده‌اند.

وی تصریح کرد: در این بارندگی‌های سیل‌آسا؛ بخش آبزیان، پمپاژها و تاسیسات آب و خاک، اماکن دامی، کانال‌ها و سراب‌های کشاورزی، اراضی برنج‌کاری و صیفی و سبزی و برخی باغ‌ها آسیب جدی دیده‌اند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: براساس رایزنی‌هایی که با وزارت جهاد کشاورزی انجام شده، پرداخت تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت، بازگشایی جاده‌های بین مزارع، لایروبی کانال‌های کشاورزی و کمک به بازسازی تعمیر بندها در دستور کار قرار گرفته است.

معتمدی‌پور تاکید کرد: با مساعدت مدیریت بحران استان، برای بازسازی زیرساخت‌های خسارت‌دیده از بارندگی‌های امسال، از همه امکانات بهره گرفته می‌شود. باوجود این، آن‌طور که رئیس سازمان مدیریت برنامه و بودجه کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید هنوز اعتباری برای جبران خسارت‌های سیل تابستان امسال به این استان ابلاغ نشده و نیاز است با اختصاص اعتبارهای موردنیاز برای بازسازی زیرساخت‌های تخریب‌شده و از سرگیری تولید، به این مناطق کمک شود.

کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۲۷۲ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که ۲۰۰ هزار هکتار آن دیم است، به‌عبارت دیگر، بیش از ۷۰ درصد از زمین‌های کشاورزی این استان دیم است و همین امر باعث شده که آثار کم‌بارانی بر معیشت بهره‌برداران جدی باشد.

عیسی راستین‌نسب، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: امسال کشتزارهای گندم، جو، کلزا، کاملینا و حبوبات مناطق گرمسیری استان، به‌دلیل کم‌بارانی تحت‌تاثیر پدیده خشکسالی بوده، به‌طوری که محصول ۱۹ هزار هکتار از مزارع استان، به‌علت کم‌بارشی‌های اسفند و فروردین غیرقابل‌برداشت است و بقیه مزارع نیز ۲۰ تا ۷۰ درصد کاهش برداشت محصول داشته‌اند.

فراگیر شدن پوشش بیمه‌ای

باوجود تاثیر زیاد حوادث طبیعی بر حوزه کشاورزی، بهره‌برداران زیادی در کهگیلویه و بویراحمد هستند که برای استفاده از بیمه کشاورزی اقدام نکرده‌اند که ضرورت دارد در این‌باره اقدام‌های جدی‌تری انجام گیرد.

مدیر شعب بانک کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۷۲ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی استان در سال زراعی جاری تحت‌پوشش بیمه کشاورزی قرار گرفته است.

بهنام فرح‌بخش اظهار داشت: در سال زراعی جاری با تلاش مضاعف نسبت به ترویج، آموزش و اشاعه فرهنگ بیمه‌ای در سطح استان تلاش‌های گسترده‌ای انجام گرفته است، اما بخش زیادی از بهره‌برداران برای پوشش بیمه محصولات کشاورزی اقدام نکرده‌اند.

وی بیان کرد: تحقق پوشش بیمه برای بیش از ۹۵ درصد زمین‌های کشاورزی، امری ضروری برای کاهش آثار حوادث طبیعی بر معیشت بهره‌برداران است.

فرح‌بخش یادآوری کرد: صندوق بیمه بانک کشاورزی، بهترین ابزار برای تضمین تولید محصولات کشاورزی است و در صورت بروز سوانح طبیعی (سیل، خشکسالی، سرما و...) این اطمینان وجود دارد تا خسارت‌های واردشده صندوق بیمه تا حدود زیادی جبران خواهد شد. کهگیلویه و بویراحمد، ۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که ۱۶۰ هزار هکتار از این میزان زراعی است و سالانه ۹۷۲ هزار تن انواع محصولات کشاورزی در استان ۷۲۶ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.