طی ۲ ماه گذشته، تامین انرژی موردنیاز واحدهای سیمانی به بزرگ‌ترین چالش بدل شده و روند تولید در این صنعت را تحت‌تاثیر قرار داده است. کمبود برق در ماه‌های گرم و کمبود گاز در فصول سرد سال، به‌شدت از ظرفیت واقعی تولید این صنعت کاسته است.

با توجه به اهمیت و اثرگذاری سیمان در پروژه‌های ساخت‌وساز و عمرانی، توقف یا کاهش قابل‌توجه تولید آن به‌منزله وارد آمدن آسیب‌های جدی به توسعه کشور خواهد بود و نمی‌توان به‌سادگی از کنار آن گذشت. درنتیجه از دولتمردان جدید انتظار می‌رود ضمن توجه به این چالش و پیامدهای آن، راه‌حلی منطقی و اساسی برای رفع این کمبودها بیندیشند و برای آن برنامه‌ریزی کنند.

قیمت‌گذاری و نظارت بر توزیع سیمان نیز همواره در طول سال‌های گذشته موردبحث بوده و زمینه آسیب‌رسانی به این صنعت را فراهم کرده است. افزایش تولید سیمان، اصولی‌ترین راهکاری است که امکان فروش این محصول ساختمانی با بهای مناسب را فراهم می‌کند. ظرفیت‌های احداث‌شده در این صنعت به‌مراتب بیش از نیاز داخلی به این محصول ساختمانی برآورد می‌شود؛ بنابراین چنانچه ظرفیت‌های خالی مانده در این صنعت فعال شوند، نه‌تنها نیاز داخلی تامین می‌شود، بلکه تولید این محصول فراتر از نیاز کشور خواهد بود.

با این‌وجود در سال‌های گذشته همواره شاهد موانعی در مسیر افزایش نرخ منطقی این محصول بوده‌ایم. با افزایش تورم حاکم بر اقتصاد کشور، نرخ نهاده‌های تولید سیمان نیز افزایش‌یافته است؛ بااین‌وجود دولت اجازه رشد بهای نرخ سیمان را همپای تورم نداده است. در چنین موقعیتی این صنعت با چالش‌های متعددی در مسیر تولید و فعالیت خود روبه‌رو شد. ازجمله آنکه این صنعت در طول سال‌های گذشته نتوانست نسبت به بازسازی و نوسازی قطعات و تجهیزات خود اقدام کند.

در همین حال، تحت‌تاثیر فضای دستوری حاکم بر این صنعت، ورود به این صنعت، جذابیت‌های خود را از دست داد و شاهد افت روند ورود سرمایه به این بخش بودیم. تمام موارد یادشده در حالی هستند که هیچ روند منطقی بر این نرخ‌گذاری دستوری حاکم نیست و فقط تحت‌تاثیر یک سیاست اشتباه شاهد وارد آمدن آسیب‌هایی جدی به این صنعت بودیم.

حال برای رفع معضلات یادشده انتظار می‌رود نرخ‌گذاری سیمان به بازار سپرده شود. بهترین روش برای کشف نرخ یک محصول که میزان تولید آن‌هم به‌مراتب بیش از نیاز داخلی است، مراجعه به بازار است. ظرفیت تولید سیمان در کشور حدود ۲۰ میلیون تن بیش از نیاز کشور به این محصول برآورد می‌شود. این حجم از تولید کفاف نیاز داخلی را می‌دهد، بلکه باید به راهکارهایی برای افزایش سهم صادراتی سیمان نیز اندیشیده شود.

التهاباتی که طی هفته‌های گذشته بر روند فعالیت این صنعت و رشد غیرمنطقی بهای فروش آن در بازار حاکم بوده، از قطعی برق و افت قابل‌توجه تولید نشأت می‌گیرد و نباید به‌واسطه آن، کل روند فعالیت این صنعت و نرخ‌گذاری حاکم بر آن را متاثر کرد. این چالش نیز فقط با تامین کمبودها در حوزه برق برطرف می‌شود.

توجه به پیشینه تولید سیمان حکایت از آن دارد که ورود دولت به مقوله قیمت‌گذاری اشتباه است و چالش‌های جدی را در مسیر فعالیت صنایع را فراهم می‌کند. نظارت دولت در طول سال‌های گذشته نه‌تنها موفقیت‌آمیز نبوده، بلکه زمینه واسطه‌گری و دلالی را در این صنعت فراهم کرده است. در چنین شرایطی، سود تولید این محصول فقط عاید افراد خاصی می‌شود و تولیدکننده هر روز بیش از قبل با چالش در مسیر فعالیت خود روبه‌رو خواهد شد؛ بنابراین تغییر نگرش در این زمینه و انتخاب استراتژی درست ضروری به‌نظر می‌رسد.

حسین چهرگانی-فعال صنعت سیمان