روزی خوردن نان و پنیر ارزان ‌ ترین راهکار برای سیر کردن شکم بود، اما اکنون همان نان پنیر ساده هم نزدیک هزینه یک ساندویچ خرج برمی ‌ دارد. در واقع در سفره ‌ های آب ‌ رفته مردم، قالب کوچکی پنیر مانده بود که آن هم می ‌ رود که حذف شود. چند وقتی است که زمزمه گرانی محصولات لبنی به گوش می ‌ رسد و اخیرا نیز فرهاد اکبری، رئیس هیات مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران گفت: با افزایش نرخ مصوب خرید شیرخام از دامداران موافقت شده و توافق بر سر نرخ جدید بین دولت و دامداران صورت گرفته است. بر این اساس پیش ‌ بینی می ‌ شود با گران شدن نرخ شیر، نرخ انواع لبنیات به ‌ ویژه پنیر نیز رشد کند. صمت در این گزارش به بررسی تاثیر گرانی لبنیات بر صنایع وابسته و در بازار پرداخته است.

محصولات لبنی در مدار گرانی

فرهاد اکبری، رئیس هیات مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران گفت: با افزایش نرخ مصوب خرید شیرخام از دامداران موافقت شده و توافق بر سر نرخ جدید بین دولت و دامداران صورت گرفته است.

وی تصریح کرد: باتوجه به هزینه تمام ‌ شده تولید، نرخ ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان را برای هر کیلوگرم شیر پیشنهاد داده بودیم، اما دولت در قبال برخی کمک ‌ ها برای جبران هزینه ‌ های تولید، این نرخ را کاهش داد.

به ‌ گفته اکبری دولت ابتدا نرخ ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان را پذیرفت، اما در نهایت نرخ ۱۵ هزار تومان برای خرید هر کیلوگرم شیرخام برای تایید و ابلاغ به ستاد تنظیم بازار ارسال شد.

وی تصریح کرد: براساس توافق صورت گرفته، خلاف گذشته مبلغ در نظر گرفته شده به ازای هر یک درصد افزایش یا کاهش چربی شیر، با کارخانه ‌ های لبنی توافقی خواهد بود.

اکبری در پاسخ به این پرسش که کمک ‌ های دولت برای جبران هزینه ‌ ها چه خواهد بود؟، گفت: این کمک ‌ ها شامل تامین و تحویل خوراک دام با نرخ سال گذشته، پرداخت بهای شیر به ‌ صورت روزانه، پرداخت تسهیلات کم ‌ بهره به واحد ‌ های زیر ۱۰۰ رأس و حذف هزینه پشت بارنامه ارسال خوراک دام است. تامین نهاده ‌ های دامی و طیور با نرخ مصوب، قولی است که سال گذشته نیز برای کاهش هزینه تولید داده شد، اما از ماه ‌ های پایانی سال گذشته روند واردات نهاده ‌ های دام و طیور به ‌ دلیل مشکلات تامین ارز، مختل شد و تداوم این شرایط تا هفته ‌ های اخیر، هزینه ‌ های تولید را برای دامداران و مرغداران افزایش داد. اتحادیه مرکزی دامداران ایران پیش ‌ تر اعلام کرده بود زیان دامداران در تولید شیر به مرز ۴ هزار تومان در هر کیلوگرم رسیده و نرخ مصوب خرید شیرخام از دامداران متناسب با هزینه تمام ‌ شده تولید نیست.

قیمت جدید شیرخام

وی همچنین بیان کرد: دولت وعده داده، نرخ جدید شیرخام از ابتدای سال در نظر گرفته شود و مابه ‌ التفاوت نرخ قبل و نرخ جدید به دامدارانی که قبل از تاریخ ابلاغ نرخ جدید شیر تحویل کارخانه ‌ های لبنی داده ‌ اند، پرداخت شود.

با افزایش نرخ شیرخام انتظار می ‌ رود دست ‌ کم ۳۰ درصد به نرخ محصولات لبنی مشمول قیمت ‌ گذاری شامل شیر نایلونی کم ‌ چرب ٩٠٠گرمی، شیر بطری کم ‌ چرب، پنیر یواف ۴۰۰ گرمی و ماست ساده ۵ . ۲ کیلوگرمی کم ‌ چرب اضافه شود.

قیمت مصوب خرید شیرخام از دامداران در سال گذشته برای هر کیلوگرم ۳ . ۲ درصد چربی و ۳ درصد پروتئین، درب دامداری ۱۲ هزار تومان بوده است. ضمنا به ازای هر یک درصد افزایش یا کاهش چربی، ۱۵۰ تومان به این مبلغ ( ۱۲ هزار تومان) اضافه یا کسر می ‌ شود.

قیمت پنیر

در مغازه ‌ های سطح شهر نرخ پنیر از ۴۰ هزار تومان شروع می ‌ شود و به ۳۰۰ هزار تومان می ‌ رسد، این در حالی است که انواع پنیر در میادین میوه و تره ‌ بار نیز چندان ارزان نیست. در این میادین نرخ هر کیلوگرم پنیر لیقوان ممتاز ۱۵۵ هزار تومان است و پنیر لیقوان درجه یک با قیمت ۱۴۳ هزار تومان در هر کیلوگرم به فروش می ‌ رسد. در این بازار پنیر تبریز ممتاز و درجه یک هم با تفاوت نرخ اندکی با هم عرضه می ‌ شوند. نرخ این کالاها به ترتیب ۱۲۹ هزار تومان و ۱۱۵ هزار تومان در هر کیلوگرم است. در هر صورت جای نگرانی برای سرانه مصرف محصولات لبنی وجود دارد، زیرا سال گذشته با افزایش نرخ شیر خام و محصولات لبنی شاهد کاهش مصرف ۲۰ درصدی لبنیات در کشور بوده ‌ ایم.

منتظر اعلام ستاد تنظیم بازار هستیم

رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی ایران درباره افزایش نرخ محصولات لبنی در روزهای آینده به صمت گفت: جلسات مربوط به اصلاح نرخ شیرخام بین نمایندگان تولیدکنندگان و سازمان حمایت برگزار و بر سر افزایش نرخ توافق حاصل شده، اما هنوز ستاد تنظیم بازار هیچ افزایش قیمتی را اعلام نکرده و همه منتظر مصوبات تنظیم بازار هستند. هیچ گفت ‌ وگویی نیز در بررسی این موضوع با اهالی صنعت صورت نگرفته و سازمان ‌ های ذی ‌ ربط دولتی در حال بررسی این موضوع هستند.

وی با اشاره به افزایش هزینه ‌ های تولید اظهار کرد: توجه به سود و زیان یک مسئله بنگاهی است. اگر در نهایت تراز مالی شرکتی منفی شود، آن شرکت قطعا تولید را متوقف می ‌ کند. در حوزه اختیار و وظایف بنگاه تولیدی نیست که مسائل کلان اقتصاد را حل کند و بی ‌ شک خود تولیدکننده نیز زیر این فشار خرد خواهد شد.

باکری با تاکید بر اینکه کمبودی وجود ندارد، افزود: صنایع به هر میزان که فروشگاه ‌ ها سفارش بدهند، تامین کالا خواهند داشت و هیچ مشکلی از نظر تامین وجود ندارد.

دوباره تورم!

دبیر انجمن صنایع لبنی ایران با اشاره به اینکه کاهش تقاضا در بازار مربوط به همه کالاها است، بیان کرد: افزایش نرخ تورم آسیب ‌ های بسیاری به همراه دارد. در شرایط تورم حدود ۵۰ درصدی، بازار تحمل هیچ افزایش قیمتی را ندارد، اما تا زمانی که دولت هیچ راهکار عملیاتی برای مهار تورم نداشته باشد، هر روز هزینه تورم به تولیدکنندگان تحمیل خواهد شد و هزینه ‌ های تولید با افزایش روبه ‌ رو خواهد شد. تا وقتی برنامه ‌ های توسعه اقتصادی طراحی نشود و رشد اقتصادی کشور هدف اصلی نباشد، رهایی از تورم غیرممکن است.

بازار در رکود است

علی رجبی، بازرس اتحادیه فروشندگان لبنیات تهران درباره افزایش نرخ شیر خام در روزهای آینده به صمت گفت: جلسات مربوط به اصلاح نرخ شیرخام برگزار شده و بر سر افزایش نرخ شیر خام توافقاتی صورت گرفته و اکنون منتظر تایید و ابلاغ آن ازسوی ستاد تنظیم بازار هستیم. باتوجه به هزینه تمام ‌ شده تولید، نرخ ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان را برای هر کیلوگرم شیر پیشنهاد داده بودیم، اما دولت در قبال برخی کمک ‌ ها برای جبران هزینه ‌ های تولید، این نرخ را کاهش داد. دولت ابتدا نرخ ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان را پذیرفت، اما در نهایت نرخ ۱۵ هزار تومان برای خرید هر کیلوگرم شیرخام برای تایید و ابلاغ به ستاد تنظیم بازار ارسال شد، اما هنوز مقدار افزایش نرخ محصولات لبنی مشخص نیست.

وی با اشاره به کاهش تقاضای محصولات لبنی در سال ۱۴۰۲ اظهار کرد: در همین ماه ‌ های ابتدایی سال میزان فروش نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی بوده است. بازار اکنون نیز در رکود است. البته معمولا بعد از عید شاهد افت فروش هستیم. اگر گرانی محصولات لبنی نیز به رکود بازار اضافه شود، قطعا شاهد بازاری بسیار کم ‌ تقاضا خواهیم بود و تاثیر چشمگیری بر میزان فروش اعمال خواهد شد. با این حال باید منتظر ماند تا بازار شرایط واقعی خود را در روزهای پایانی اردیبهشت نشان دهد.

به تولیدکننده حق بدهید

بازرس اتحادیه فروشندگان لبنیات تهران با اشاره به اینکه لبنیات از اقلام ضروری خانوار است، افزود: باتوجه به شرایط اقتصادی کشور، افراد از سر اجبار بسیاری از اقلام را از سفره خود حذف کردند که متاسفانه یکی از آنها محصولات لبنی است. البته باید به تولیدکنندگان نیز بابت افزایش قیمت حق داد، زیرا هزینه ‌ های تولید آنقدر زیاد است که همخوانی با هزینه تمام ‌ شده ندارد.

رجبی با اعلام قیمت ‌ های فعلی بازار گفت: نرخ هر کیلوگرم پنیر لیقوان براساس نرخ اتحادیه ۲۷۰ هزار تومان است، اما نرخ نهایی آن در واحد ‌ های صنفی برمبنای فاکتور خرید از کارگاه ‌ های تولید پنیر در روستای لیقوان به اضافه ۱۵ درصد سود متعارف تعیین می ‌ شود.

وی با اشاره به تولید سخت و عرضه پایین شیر گوسفندی که از مواد اولیه پنیر لیقوان است، اظهار کرد: پنیر لیقوان به ‌ دلیل فرآوری سخت، جزو محصولات لبنی گران محسوب می ‌ شود. رجبی همچنین درباره نرخ سایر محصولات لبنی اظهار کرد: در واحد ‌ های صنفی مختلف در سطح شهر قیمت ‌ ها یکنواخت است، اما اگر واحدی خود صاحب دامداری و هزینه ‌ های تولید پایینی داشته باشد، محصولات خود را با نرخ کمتر به فروش می ‌ رساند.

قیمت ‌ ها هنوز تغییر نکرده است

بازرس اتحادیه فروشندگان لبنیات تهران با تاکید بر اینکه عمده شیر ‌ های موجود در واحد ‌ های صنفی شیر گاوی است، گفت: براساس اعلام ستاد تنظیم بازار، تا زمان ابلاغ مصوبه افزایش نرخ، این محصول در درب دامداری با نرخ قبلی توزیع می ‌ شود که در هر کیلوگرم ۱۲ هزار تومان است و در فروشگاه ‌ ها با نرخ ۱۸ هزار تومان عرضه می ‌ شود، اما در فروشگاه ‌ های سطح شهر ماست گاوی با نرخ هر کیلوگرم ۲۸ تا ۳۴ هزار تومان باتوجه به میزان چربی آن در فروشگاه ‌ های لبنیات سنتی عرضه می ‌ شود.

گشتی در بازار

با گذری در فروشگاه ‌ های اینترنتی سری به قیمت ‌ های محصولات لبنی زدیم که به شرح زیر است؛ پنیر خامه ‌ ای یک کیلوگرمی ۱۵۰ هزار تومان، پنیر سنتی گوسفندی کیلویی ۱۱۰ تا ۳۲۰ هزار تومان، پنیر خامه ‌ ای ۳۵۰ گرمی ۵۳ هزار تومان، سرشیر گاومیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان، ماست ۱۵۰۰ گرمی ۷۵ هزار تومان، ماست ۲۲۰۰ گرمی، ۸۹ هزار تومان، ماست سنتی سرشیردار ۱۹۰۰ گرمی ۹۶ هزار تومان، خامه صبحانه ۲۰۰ گرمی ۴۱ هزار تومان، شیر پاستوریزه پرچرب ۳ . ۲ درصد ۹۴۶ میلی ‌ لیتر ۲۳ هزار تومان.

سخن پایانی

هر روز قلمی از میان همین اندک روزی که نصیب ‌ مان می ‌ شود، حذف می ‌ شود. در این وضعیت درست است که مصرف ‌ کننده با این دستمزدهای نخوروبمیر! راه به جایی نمی ‌ برد، اما باید به تولیدکننده نیز برای افزایش قیمت محصولاتش حق داد. بالاخره تورم است دیگر؛ وقتی می ‌ آید خشک و تر را با هم می ‌ سوزاند. دیگر چیزی از این سفره باقی نمانده که بخواهد کوچک شود. جان کلام را بخواهیم بگوییم؛ مصرف ‌ کننده گرامی این بار لبنیات هم پر!