جهش بیسابقه نرخ مسکن
محمد فیروزی-کارشناس مسکن
باتوجه به شرایط فعلی بازار ملک در کشور، میتوان گفت که این بازار در حال تحول و تغییر است.در سالهای اخیر با افزایش هزینههای ساختوساز، نرخ مسکن نیز افزایش یافته است. همچنین، با رشد جمعیت شهری و افزایش تقاضای مسکن، تعداد پروژههای ساختوساز در شهرها نیز صعودی بوده، از اینرو باتوجه به کاهش تقاضا در بازار مسکن، تعداد خانههای خالی در کشور نیز افزایش یافته است.در این شرایط، دولت با ایجاد تسهیلات اعتباری و تشویق به ساخت مسکن، تلاش میکند تا توانمندی بازار مسکن را افزایش دهد. همچنین، با اعمال مالیات بر خانههای خالی، تلاش میکند تا تعداد خانههای خالی در کشور کاهش یابد و تقاضا در بازار مسکن افزایش پیدا کند.باتوجه به اینکه بازار مسکن در ایران به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای اقتصادی در کشور دارای تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد کلی است، دولت و بخش خصوصی باید با همکاری در راستای افزایش توانمندی بازار مسکن، تلاش کنند تا این بازار را بهبود بخشند و از مشکلاتی مانند احتکار مسکن جلوگیری کنند.
در قانون اساسی دولت مکلف شده است که زمین یا مسکن را برای خانوادههای ایرانی فراهم کند. این یک قانون تکلیفی برای دولت است. ساخت مسکن ملی در این حجم نیاز به همکاری تمام قوای دولتی و نهادهای حاکمیتی دارد تا عملیاتی و اجرا شود و تنها وزارتخانه از پس آن برنمیآید.رشد نرخ تورم و کاهش ارزش پول بهقدری قدرتمند بوده که تلاطم در تمامی بازارهای مالی ازجمله بازار مسکن ایجاد کرده است. این اتفاق باعث شده نرخ ملک بهصورت روزانه تغییر داشته باشد و بسیاری از فروشندگان از ترس رشد نرخ از فروش عقبنشینی کنند که این امر باعث رکود بازار شده است. در گذشته طرح ملی با نام مسکنمهر ایجاد شد که فارغ از ایرادات موجود بهعلت حجم بالای کار، در مجموع مقداری از انتظارات را که حق مردم و البته سطح درآمدی پایینتر بود، برآورده کرد. این طرح باعث شد، هم اشتغال و نیروی کار افزایش پیدا کند و هم چرخه اقتصادی بهدلیل چند صد شغلی که بهطورمستقیم از این طرح به وجود آمد، رونق پیدا کند، اما متاسفانه بهدلیل سیاستهای موجود، فرآیند این موضوع کند و متوقف شد. ساخت مسکن در این حجم نیاز به همکاری تمام قوای دولتی و نهادهای حاکمیتی دارد تا عملیاتی شود.
متاسفانه در بکارگیری سیاستهای مختلف هنوز تعادل در عرضه و تقاضا در بازار مسکن برقرار نشده و کاهش عرضه براساس میانگین جمعیت جوان باعث جهش بیسابقه نرخ مسکن در بازار شده است. وقتی زمین گران میشود، بهطبع مصالح ساختمانی هم افزایش نرخ پیدا میکند. همه این دلایل باعث افزایش نرخ مسکن است. در نتیجه آسیبهایی که افزایش نرخ مسکن بههمراه دارد، باعث سست شدن بنیاد خانوادهها نیز میشود.باید توجه داشت که وزارت راه و شهرسازی متولی امر مسکن است، اما تامین منابع مالی بهدست این وزارتخانه نیست و باید وزارتخانههای دیگر هم کمک کنند تا مقداری این وضعیت را بهتر و ترمیم کنند. موضوع مسکن جزو نخستین آوردههای یک خانواده است که باید به آن توجه داشت.