شیوع بیماری کرونا تاثیر بسیاری در زمینه رشد کسب‌وکارهای اینترنتی داشت و استقبال مردم به انجام و خریدهای اینترنتی نسبت به دوران قبل از شیوع این ویروس بسیار متفاوت بود. اما همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، پس از پایان همه‌گیری این بیماری و بازگشت مردم به زندگی عادی، رونق کسب‌وکارهای اینترنتی حفظ شد زیرا خرید و انجام امور در بستر فضای مجازی و اینترنت در حال تبدیل به یک فرهنگ در جامعه امروزی است.

گسترش وب‌سایت‌های فروش و فروشگاه‌های اینترنتی در گوگل، اینستاگرام، تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی باعث می‌شود تا فرد به‌راحتی با لمس چندین صفحه خود گزینه‌های فراوانی را برای خرید اینترنتی پیش رو داشته باشد. به بیان دیگر می‌توانیم بگوییم که یکی از مهم‌ترین مزایای خرید آنلاین، صرفه‌جویی در پرداخت هزینه‌های سنگین حمل‌ونقل و اختصاص مدت زمانی کوتاه‌تر برای یافتن محصول و کالای مدنظر می‌باشد. از سوی دیگر انتخاب‌های آنلاین شگفت‌انگیز است. تقریبا هر برند یا کالایی که به دنبال آن هستید را می‌توانید پیدا کنید. شما می‌توانید به جای محدود شدن به جغرافیای محل زندگی خود، از خرده‌فروشان و فروشگاه‌هایی مختلف در سایر شهرها و کشورها نیز خرید کنید. در خرید آنلاین شما انتخاب‌های بیشتری از نظر رنگ‌ها و اندازه‌ها نسبت به آنچه که در فروشگاه‌های محلی پیدا می‌کنید دارید. نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که خرید آنلاین در کنار داشتن مزایای فراوان از معایب بسیاری نیز برخوردار است. این در حالی است که عدم تحویل کالای خریداری شده به‌عنوان یکی از متداول‌ترین و مرسوم‌ترین معایب خرید آنلاین شناخته می‌شود.

کلاهبرداران سایبری

با توجه به شرایط کنونی جامعه، بیشتر کسب‌وکارها به‌سوی فضای مجازی و سایت‌های خریدوفروش آنلاین سوق یافته‌اند که در این بین کلاهبرداران سایبری با ترفندهای مختلف از کاربران اقدام به کلاهبرداری می‌کنند. بعضی اوقات مشاهده می‌شود که کاربران فضای مجازی و شهروندان برای تهیه لوازم مورد نیاز خود با مراجعه به سایت‌های خریدوفروش، با سهل‌انگاری و زود اعتماد کردن، در دام مجرمان سایبری گرفتار می‌شوند. کلاهبرداران با ثبت آگهی‌های سوری با نرخ پایین و وسوسه‌انگیز در سایت‌های خریدوفروش و با جلب اعتماد قربانیان خود آنان را فریب داده و درخواست واریز وجه به‌عنوان بیعانه برای رزرو اجناس را می‌کنند. شهروندان با اطمینان کردن به این گونه افراد در سایت‌های خریدوفروش و پس از واریز کردن وجه به‌حساب فرد آگهی‌دهنده، متوجه می‌شود علاوه بر اینکه هیچ کالایی برایشان ارسال نمی‌شود، فروشنده دیگر به تماس تلفنی یا پیام‌های آنها پاسخ نمی‌دهد و یا کالای بی‌کیفیت را برای خریداران ارسال می‌کنند. درحالی‌که یکی از شگردهای مجرمان سایبری برای کلاهبرداری از شهروندان انتشار آگهی‌های جعلی تحت عنوان فروش کالا و اجناس ارزان‌قیمت در سایت‌های آگهی‌پذیر است، پلیس فتا هشدار داده که به‌سادگی فریب وعده‌های پوچ و تبلیغات اغواکننده کلاهبرداران را نخورید، پیش از رویت و دریافت کالا مبلغی تحت عنوان بیعانه پرداخت نکنید، حتما درباره صحت هویت فرد آگهی‌دهنده بررسی‌های لازم را صورت دهید و بعد از دریافت کالا و اطمینان از صحت و اصالت کالا اقدام به پرداخت وجه کنید.

اصلی‌ترین گروه هدف مجرمان سایبری

مجرمان سایبری تلاش می‌کنند تا هربار به بهانه‌های مختلف از مردم کلاهبرداری کنند و گرچه آنها طعمه‌های خود را از میان تمام اقشار و سنین انتخاب می‌کنند، اما در بسیاری از پرونده‌ها مشخص شده که کودکان و سالمندان یکی از گروه‌های هدف این مجرمان هستند.

بیشترین جرائم اینترنتی

طبق اعلام رئیس پلیس فتای فراجا در آذربیشترین جرائم فضای مجازی در ۸ ماهه امسال، کلاهبرداری اینترنتی، برداشت غیر مجاز اینترنتی، هتک حیثیت و نشر اکاذیب درفضای مجازی و دسترسی غیرمجاز به داده و مزاحمت اینترنتی جزو بیشترین جرائم در فضای مجازی بوده است. همچنین جرائم مربوط به کلاهبرداری اینترنتی نسبت به پارسال ۳۷ درصد افزایش داشته است؛ موضوعی که ناشی از عدم توجه کاربران به توصیه‌ها و هشدارهاست. همچنین آذر امسال اعلام شد که طی چند ماه گذشته تعداد ۳۰ فقره باند و مجرم حرفه‌ای فعال در زمینه کلاهبرداری رایانه‌ای در بستر بازارهای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی خارجی با ارزش ریالی قریب به ۲۵۲ میلیارد ریال شناسایی و منهدم شده‌اند که در این رابطه ۸۲ نفر دستگیر و به مراجع قضائی معرفی شدند. بنابراین با توجه به اینکه مجرمین از بستر شبکه‌های اجتماعی خارجی برای ایجاد صفحات جعلی و تبلیغات فریبنده به منظور کلاهبرداری از کاربران استفاده می‌کنند توصیه می‌شود که شبکه‌های اجتماعی خارجی بستر مناسبی برای خریدهای غیرحضوری نبوده و حتی‌المقدور از خرید کالا و خدمات در بستر شبکه‌های اجتماعی خارجی خودداری کنند. اخیرا هم نسبت به احتمال کلاهبرداری از شهروندان از طریق تبلیغات جعلی فروش خودرو در فضای مجازی همزمان با شروع طرح پیش‌فروش محصولات برخی از شرکت‌های خودروساز هشدار داده شده است. همچنین سیستم امروزه بانکی این امکان را به مشتریان داده تا با فعال کردن تلفن بانک خود از فعالیت‌های حساب خود مطلع شوند.

 یکی از تکنیک‌های مقابله با کلاهبرداری‌های اینترنتی این است که پس از خرید آنلاین فعالیت‌های حساب خود را چک کنید تا از هرگونه فعالیت مشکوک مطلع شوید و بتوانید سریعا آن را گزارش کنید. بررسی صورت‌حساب‌های پیامک شده به شما هر چند روز یک‌بار شانس شما را در داشتن خرید اینترنتی امن افزایش خواهد داد. اگر متوجه شدید که برداشت مشکوکی از حساب بانکی‌تان صورت گرفته است می‌توانید با مراجعه به پلیس فتا پیگیری کنید.

دام پیش‌فروش خودرو

بر این اساس با توجه به اینکه مجرمان اینترنتی همواره از هر فرصت و فضایی برای سوءاستفاده از کاربران فضای مجازی و کلاهبرداری از آنان استفاده می‌کنند، یکی از این فرصت‌ها هم که شهروندان باید با هوشیاری خود از سودجویان بگیرند، فرصت پیش‌فروش اینترنتی خودروست و در همین راستا لازم است که متقاضیان ثبت نام و خرید خودرو یکسری موارد را رعایت کنند. افراد سودجو به انتشار تبلیغات دروغین در شبکه‌های اجتماعی اقدام می‌کنند و در ادامه کاربران را به سایت‌ها و درگاه‌های پرداخت جعلی هدایت کرده و از این طریق از اطلاعات آنان سوءاستفاده کرده یا اقدام به برداشت غیرمجاز از حساب بانکی‌شان می‌کنند.  ارسال لینک‌های جعلی از طریق پیامک برای ثبت نام خودرو صرفا برای هدایت افراد به لینک‌های جعلی و غیرواقعی است و ثبت نام اینترنتی خودرو صرفا از طریق رسانه‌های معتبر و اطلاعیه‌های مربوط به نحوه و شرایط فروش خودرو از طریق پایگاه رسمی اینترنتی شرکت‌های خودروساز انجام خواهد شد. در این باره کارشناسان تاکید می‌کنند ثبت نام و واریز وجه خودرو باید به نام شرکت خودروساز صورت پذیرد و هموطنان باید از واریز وجه به هرگونه حساب دیگر پرهیز کنند. برخی آگهی‌های فروش با قیمت‌های اغواکننده و دروغین و یا زمان تحویل فوری چند روزه، کلاهبرداری بوده و قصد فریب شهروندان را دارد. همچنین برخی از افراد سودجو نیز خود را فردی دارای ارتباط با واحد فروش شرکت‌های خودروساز معرفی کرده و از آن طریق ادعا می‌کنند که می‌توانند با دریافت مبلغی خودرو را خارج از نوبت برای متقاضیان تهیه کنند که شهروندان باید نسبت به این موارد نیز هوشیار باشند.

سخن پایانی

هر فناوری و زیرساختی، مزایا و معایب خود را دارد. مدیران کسب‌وکار با افزایش زیرساخت‌های امنیتی برای فروشگاه اینترنتی و همچنین تولید محتوای مفید می‌توانند اطمینان کاربران را برای انجام خرید بالا ببرند و کسب‌وکار خود را چند قدم به موفقیت نزدیک‌تر کنند.هکرها و کلاهبرداران دائما راه‌هایی برای فریب دادن تواناترین مرورگرها ارائه می‌دهند. هنگام خرید آنلاین، به یاد داشته باشید که همیشه به هشدارهای امنیت سایبری توجه کنید و زمانی که احساس می‌کنید چیزی درست نیست، محتاط باشید. اگر قصد خرید دارید ابتدا اعتبار سایت مورد نظر را بررسی کنید و بعد اقدام به خرید نمایید. در نهایت اگر از آن دسته از افرادی هستید که علاقه به خرید اینترنتی دارید باید همه مراقبت‌های لازم را انجام دهید.