بلبرینگ ها اجزای مهمی در ماشین آلات و تجهیزات هستند. عملکرد اصلی آن ها پشتیبانی از بدنه های چرخان مکانیکی برای کاهش ضریب اصطکاک بار مکانیکی تجهیزات در طول انتقال است. در این مقاله به توضبح بلبرینگ صنعتی می‌پردازیم.

بلبرینگ ها ها با توجه به جهت های مختلف آن ها یا زوایای تماس اسمی به بیرینگ های شعاعی و بیرینگ های رانش تقسیم می‌شوند.

تقسیم بندی بلبرینگ ها
• با توجه به قابلیت تراز به دو دسته تقسیم می شود: بلبرینگ های تراز، بلبرینگ های غیر هم تراز.

• با توجه به تعداد ردیف عناصر نورد، آن را به: بلبرینگ تک ردیف، بلبرینگ دو ردیف، بلبرینگ چند ردیف تقسیم می کنند.

• با توجه به اینکه آیا می توان قطعات را از هم جدا کرد، به دو دسته تقسیم می شود: بلبرینگ های جدا شونده، بلبرینگ های غیر قابل جدا شدن.

• همچنین طبقه بندی هایی بر اساس شکل و اندازه ساختار وجود دارد.

در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، تفاوت‌ها و کاربردهای مربوط به 8 نوع متداول بلبرینگ‌ها می پردازیم.

1. بلبرینگ استوانه ای
 

یاتاقان های غلتکی استوانه ای معمولاً توسط دو دنده حلقه بلبرینگ هدایت می شوند. غلتک قفس و حلقه راهنما مجموعه ای را تشکیل می دهند که می تواند از حلقه یاتاقان دیگری جدا شود و متعلق به یک یاتاقان قابل جدا شدن است.

نصب و جداسازی این نوع بلبرینگ آسان است، به خصوص زمانی که حلقه های داخلی و خارجی نیاز به تداخل با شفت و محفظه دارند.

این یاتاقان ها معمولاً فقط برای تحمل بارهای شعاعی استفاده می شوند. فقط یاتاقان های تک ردیفی با دنده در حلقه های داخلی و خارجی می توانند بارهای محوری کوچک ثابت یا بارهای محوری متناوب بزرگ را تحمل کنند.

کاربردهای اصلی بلبرینگ استوانه‌ای:
موتورهای در مقیاس بزرگ، دوک های ماشین ابزار، جعبه های محور، میل لنگ دیزل، خودروها، ترانسفورماتورها و غیره.

2. بلبرینگ کروی
توپ های فولادی دو ردیفه، راهروی حلقه بیرونی از نوع کروی داخلی است، بنابراین می تواند به طور خودکار ناهماهنگی شفت ناشی از انحراف یا ناهماهنگی شفت یا پوسته را تنظیم کند.

بلبرینگ های غلتکی مخروطی را می توان به راحتی با استفاده از بست هایی که عمدتاً بارهای شعاعی را تحمل می کنند، روی شفت نصب کرد.

کاربردهای اصلی بلبرینگ کروی:
ماشین آلات نجاری، شفت انتقال ماشین آلات نساجی، بلبرینگ عمودی خود تراز با جعبه.

3. رولبرینگ کروی
این نوع بلبرینگ مجهز به غلتک های کروی بین حلقه بیرونی راه آهن کروی و حلقه داخلی راه راه دوبل می باشد. با توجه به ساختار داخلی، به چهار نوع R، RH، RHA و SR تقسیم می شود. از آنجایی که مرکز قوس راه آهن حلقه بیرونی با مرکز بلبرینگ مطابقت دارد، عملکرد خود تراز است.

بنابراین، ناهماهنگی محور ناشی از انحراف یا ناهماهنگی شفت یا پوسته را می توان به طور خودکار تنظیم کرد و می تواند بار شعاعی و بار محوری دو طرفه را تحمل کند.

کاربردهای اصلی رولبرینگ کروی
ماشین آلات کاغذ سازی، چرخ دنده های کاهش دهنده، محورهای وسایل نقلیه راه آهن، صندلی های جعبه دنده کارخانه نورد، میزهای غلتکی آسیاب نورد، سنگ شکن ها، صفحه های ارتعاشی، ماشین آلات چاپ، ماشین آلات نجاری، کاهنده های مختلف صنعتی، یاتاقان های خود تراز عمودی با جعبه و غیره.

4. رولبرینگ کروی رانش
در این نوع بلبرینگ ها غلتک های کروی به صورت اریب چیده می شوند. از آنجایی که سطح راهروی راه آهن کروی است و عملکرد خود تراز است، می تواند به شفت اجازه دهد کمی کج شود.

ظرفیت بار محوری آن بسیار زیاد است. در حالی که بار محوری را تحمل می کند، می تواند چندین بار شعاعی را نیز تحمل کند. معمولاً هنگام استفاده توسط روغن یا گریس، روغن کاری می‌شود.

کاربردهای اصلی رولبرینگ کروی رانش:
هیدروژنراتورها، موتورهای الکتریکی عمودی، شفت پروانه برای کشتی‌ها، کاهنده پیچ‌های نورد کارخانه‌های نورد، جرثقیل‌های برجی، آسیاب‌های زغال سنگ، اکسترودرها، ماشین‌های شکل‌دهی.
 
5. بلبرینگ مخروطی
این بلبرینگ ها مجهز به غلتک های میز گرد هستند. غلتک ها توسط دنده های بزرگ حلقه داخلی هدایت می شوند. رأس سطوح مخروطی سطح راهروی حلقه داخلی، سطح راهروی حلقه بیرونی و سطح غلتک غلتکی به گونه ای طراحی شده اند که در نقطه ای از خط مرکزی یاتاقان قطع شوند.

بیرینگ های تک ردیفی می توانند بارهای محوری شعاعی و یک طرفه را تحمل کنند و یاتاقان های دو ردیفه می توانند بارهای محوری شعاعی و دو طرفه را تحمل کنند که برای تحمل بارهای سنگین و ضربه ای مناسب هستند.

کاربردهای اصلی بلبرینگ مخروطی:
خودرو: چرخ‌های جلو، چرخ‌های عقب، گیربکس، شفت‌های پینیون دیفرانسیل، دوک ماشین ابزار، ماشین آلات ساختمانی، ماشین‌آلات کشاورزی بزرگ، دستگاه کاهش دنده وسایل نقلیه راه آهن، در آسیاب نورد و دستگاه کاهش.

6. بلبرینگ شیار عمیق
از نظر ساختاری، هر حلقه از یک بلبرینگ شیار عمیق دارای یک راهروی شیار شکل پیوسته با سطح مقطع تقریباً یک سوم محیط استوای توپ است. بلبرینگ های شیار عمیق عمدتاً برای تحمل بارهای شعاعی استفاده می شوند و همچنین می توانند بارهای محوری خاصی را تحمل کنند.

هنگامی که فاصله شعاعی یاتاقان افزایش می یابد، دارای خواص یک بلبرینگ تماسی زاویه ای است و می تواند بارهای محوری را که در دو جهت متناوب می شوند، تحمل کند.

در مقایسه با انواع دیگر یاتاقان های هم اندازه، این نوع بلبرینگ دارای ضریب اصطکاک کوچک، سرعت محدود کننده بالا و دقت بالا است و در هنگام انتخاب نوع یاتاقان، نوع یاتاقان ترجیح داده می‌شود.

کاربردهای اصلی بلبرینگ شیار عمیق:
اتومبیل، تراکتور، ماشین ابزار، موتور، پمپ، ماشین آلات کشاورزی، ماشین آلات نساجی و غیره.

7. بلبرینگ رانش
این شامل یک حلقه راهرو به شکل واشر با یک راهرو، یک توپ و یک مجموعه قفس است. حلقه ای که با شفت همکاری می کند حلقه شفت و حلقه ای که با محفظه همکاری می کند حلقه صندلی نامیده می‌شود.

بلبرینگ های دو طرفه با حلقه مرکزی با یک شفت متراکم مطابقت دارند. بلبرینگ های یک طرفه می توانند بارهای محوری یک طرفه را تحمل کنند و یاتاقان های دو طرفه می توانند بارهای محوری دو طرفه را تحمل کنند (هیچکدام نمی توانند بارهای شعاعی را تحمل کنند).

کاربردهای اصلی بلبرینگ رانش:
پین های فرمان خودرو، دوک های ماشین ابزار.

8. بلبرینگ غلتکی مخروطی
 

این نوع بلبرینگ مجهز به یک غلتک میز گرد است (انتهای بزرگ کروی است) و غلتک به طور دقیق توسط دنده های رینگ (حلقه شفت، حلقه صندلی) هدایت می شود.

این طرح باعث می شود که راس هر سطح مخروطی واشر شفت، سطح غلتکی حلقه زین و سطح غلتکی غلتک ها در نقطه ای از خط مرکزی یاتاقان ها قطع شود.

بلبرینگ های یک طرفه می توانند بارهای محوری یک طرفه را تحمل کنند و یاتاقان های دو طرفه می توانند بارهای محوری دو طرفه را تحمل کنند.

کاربردهای اصلی بلبرینگ  غلتکی مخروطی:
یک طرفه: قلاب جرثقیل، حلقه چرخان دکل نفتی
دو طرفه: یقه رول آسیاب