رسیدن به خط تولید تخصصی و باکیفیت در تولید تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی یکی از مسائل مهمی است که در سال‌های اخیر همواره جزو درخواست‌های فعالان معدنی بوده، چراکه در مدت اخیر، فعالیت بخش معدن متاثر از گسترش تحریم‌ها آسیب دید و افزایش هزینه‌ها، تامین تجهیزات معادن را با چالش‌های جدی مواجه کرد؛ از این رو دستیابی به دانش تخصصی و ساخت تجهیزات باکیفیت، دستاورد مهمی برای نه‌تنها بخش معدن بلکه تمام زنجیره وابسته به آن محسوب می‌شود.

اختراعات مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی

با دریافت دو گواهی ثبت اختراع دیگر، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران در مجموع ۴ ثبت اختراع را در یک سال اخیر به‌ثمر رساند که با اعتبار ۲۰ ساله حق انتفاع آن برای سازمان ایمیدرو محفوظ است. به گزارش معدن ۲۴ دو گواهی ثبت اختراع اخیر که در شهریور ۱۴۰۰ از اداره کل مالکیت صنعتی کشور اخذ شده، مربوط به فرآیند استحصال و جدایش عناصر نادر خاکی سبک و سنگین از محلول و نیز طراحی و ساخت سیکلون واسطه سنگین سیار بوده که به همت پژوهشگران مرکز به انجام رسیده است.

مجید وفایی‌فرد، مدیر مرکز در این باره اظهار کرد: در راستای سیاست‌های نقشه راه معدن، مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران از سال گذشته، با هماهنگی سازمان ایمیدرو اقدامات حقوقی، اداری و فنی لازم در پیگیری ثبت اختراع دستاوردهای پژوهشی و فناورانه موفق در مرکز را از مجاری ذی‌ربط و اداره کل مالکیت صنعتی کشور به‌عمل آورد که با دریافت دو گواهی ثبت اختراع اخیر، این مرکز در مجموع ۴ ثبت اختراع را در یک سال اخیر به ثمر رساند که با اعتبار ۲۰ ساله حق انتفاع آن برای سازمان ایمیدرو محفوظ است.

این ثبت اختراع‌ها عبارت‌اند از اخذ گواهی اختراع پروژه فرآوری و استحصال عناصر استراتژیک از گل قرمز فرآیند آلومینا، اخذ گواهی ثبت اختراع پروژه فلوتاسیون نانو حباب، اخذ گواهی ثبت اختراع پروژه استحصال عناصر نادر خاکی و اخذ گواهی ثبت اختراع پروژه طراحی و ساخت سیکلون واسطه سنگین سیار.

اقدامات تخصصی مرکز

وفایی‌فرد درباره فرآیند‌های تخصصی انجام شده این مرکز توضیح داد: فرآیند به‌کار گرفته شده در استحصال و جدایش عناصر نادر شامل ترکیبی از روش‌های ترسیب و استخراج حلالی به‌صورت انتخابی است که استخراج انتخابی عناصر نادر خاکی سبک و سنگین با بازیابی بالا در حدود ۹۸ درصد صورت گرفته و پس از ترسیب عناصر نادر خاکی سبک و سنگین و محصول نهایی تولید می‌شود.

این فرآیند در قالب پروژه مطالعات بهینه‌سازی آزمایشگاهی و پایلوت طرح عناصر نادر خاکی سازمان روی کانسنگ منتخب معادن کشور در مرکز به‌ انجام رسید. درباره دریافت گواهی ثبت اختراع واحد سیار جدا‌کننده سیکلون واسطه سنگین باید گفت پرعیار کردن مواد معدنی براساس وزن مخصوص هنوز یکی از بااهمیت‌ترین روش‌های کانه‌آرایی است. به‌منظور استفاده بهینه از این روش در معادن کوچک‌مقیاس، مرکز از گذشته تحقیقات شیوه جدیدی از ساخت واحد سیار دستگاه جداکننده سیکلون واسطه سنگین را آغاز کرد که پس از طراحی و ساخت پروتوتایپ و بهینه‌سازی و اصلاحات فنی انجام شده تاکنون موفق به فرآوری کانسنگ‌هایی نظیر فلورین، بوکسیت، منگنز و... مورد درخواست از معدنکاران شده و با پیگیری مراحل ثبت این تجهیز از سال گذشته و اخذ گواهی مربوط، زمینه توسعه این فناوری در معادن صعب‌العبور و با ذخیره کم از طیف معادن کوچک‌مقیاس که طراحی و ساخت کارخانجات بزرگ برای آنها صرفه اقتصادی ندارد، مهیا است.

نقش کمرنگ فناوری در معادن استان مرکزی

برخی از استان‌های کشور همچنان با کمبود فناوری مناسب در فعالیت‌های خود مواجهند. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی مرکزی، ضمن اشاره به نبود شتاب‌دهنده‌های بومی در استان مرکزی گفت: برداشت از معادن با فناوری‌های روز این صنعت فاصله دارد و ورود فناوری‌های جدید می‌تواند نقش بسزایی در کاهش ضایعات و بهره‌وری اقتصادی از معادن داشته باشد.

طیب میرزایی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه نقش فناوری در بخش معدن استان مرکزی درحال‌حاضر کمرنگ است، اظهار کرد: بعضی از دانشگاه‌های استان مرکزی مانند دانشگاه صنعتی اراک به‌طور تخصصی در حوزه معدن پژوهش می‌کنند.

وی ارزش افزوده بالای فعالیت‌های معدنی برای صاحبان آن را از دلایل گرایش نداشتن آنان به فناوری روز عنوان کرد و افزود: همین امر فناوری و بهسازی روال کار را در نظر آنان کم‌اهمیت جلوه داده است. میرزایی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه، جذب سرمایه‌گذار برای تقویت فعالیت دانش‌بنیان‌های نوپا بسیار مهم است، خاطرنشان کرد: باوجود استقبال سرمایه‌گذاران از بکارگیری سرمایه در بخش صنعت، متاسفانه استارت‌آپ‌ها و دانش‌بنیان‌های نوپا از حمایت صاحبان سرمایه محرومند و چتر حمایت کمتری را روی سر خود می‌بینند.

نبود شتاب‌دهنده‌های بومی از کاستی‌های استان است که رفع این معضل به افزایش میزان سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر می‌انجامد، چراکه در عرصه رقابت‌ ایده‌پردازان استانی تنها با حمایت‌های سرمایه‌ای قادر به رقابت با رقبای بزرگ هستند.

انعقاد قرارداد فروش ۱۱۰ دستگاه معدنی و راهسازی

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از حمایت و مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در فعال‌سازی مجدد شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو خبر داد.

به گزارش معدن‌نیوز محسن صالحی‌نیا با اشاره به درخواست سال گذشته نمایندگان استان مرکزی در مجلس شورای اسلامی و موافقت وزیر صنعت، معدن و تجارت برای فعال‌سازی مجدد هپکو، اظهار کرد: ایدرو به‌عنوان متولی پیشبرد فعال‌سازی مجدد هپکو تعیین شده است.

رئیس هیات عامل ایدرو بیان کرد: ارجاع سفارش‌های جدید ماشین‌آلات معدنی به این شرکت و ساماندهی چگونگی واردات انواع ماشین‌آلات معدنی به کشور و بهره‌گیری از این فرصت برای فعال‌سازی ظرفیت‌های ساخت و ارائه خدمات توسط هپکو، از سوی این سازمان پیگیری و محقق شده است.

به‌گفته صالحی‌نیا، پیگیری برای تامین و ارائه ضمانت‌نامه به مشتریان و اخذ تسهیلات از سیستم بانکی برای تدارک قطعات منفصله خارجی و مواد خام داخلی به‌منظور تولید و دستیابی به هدف فروش حدود ۵۰۰ دستگاه معدنی برای سال ۱۴۰۰، اقدام دیگر ایدرو برای حمایت و فعال‌سازی شرکت هپکو بوده است.

وی ادامه‌ داد: این اقدامات منجر به انعقاد قرارداد فروش ۱۱۰ دستگاه انواع ماشین‌آلات معدنی و راهسازی از جمله عقد قرارداد ساخت گریدر با سازمان راهداری و حمل‌و نقل جاده‌ای، دامپتراک و تراک معدنی برای معادن بزرگ کشور و همچنین تولید نخستین سری بیل‌های هیدرولیکی ۲۲ تنی در هپکو شده است.

شرکت هپکو به‌دلیل مشکلاتی همچون مدیریت ناکارآمد، تحریم‌های بین‌المللی، نبود حمایت کافی از تولیدات داخلی و واگذاری نامناسب به بخش خصوصی در سال‌های گذشته با مشکلات عدیده‌ای همچون کاهش تولید و حذف این برند از بازار ماشین‌آلات راهسازی و معدنی مواجه شده بود.

سخن پایانی

حرکت به‌سوی حمایت از معادن و صنایع، از اخبار خوش این روزهاست و امید آن می‌رود تا در آینده بیشتر شاهد این دست اقدامات نهادهای دولتی باشیم.