برنامه ‌ ای که بتواند جوابگوی بهره ‌ برداری حداکثری از منابع محدود موجود باشد. برهمین اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت در نخستین ماه ‌ های سال اقدام به تدوین نقشه راه صنعت کرد. از آنجا که تولید و تجارت به یک اندازه برای موفقیت این مسیر دخیل هستند، اهداف صادراتی 1401 نیز از سوی وزارت صمت تعریف شد. برهمین اساس وزارت صمت هدف ‌ گذاری صادراتی در ۳۹ گروه کالا و خدمات را برای امسال، اعلام کرد. این ۳۹ گروه در ۶ بخش تقسیم شده ‌ اند. البته ارقامی که در این گزارش به آن اشاره می ‌ شود، برآورد اولیه است و ممکن است در ادامه سال، دستخوش تغییراتی شود. بر اساس این هدف ‌ گذاری، صادرات غیرنفتی قرار است در سال ۱۴۰۱ به ۵۵ میلیارد و ۲۲ میلیون دلار برسد. این هدف ‌ گذاری برای بخش ‌ های صنعت، معدن، صنایع معدنی، فرش و صنایع ‌ دستی، کشاورزی و خدمات انجام شده است.

در مجموع صادرات کالا در سال ۱۴۰۰ رقمی معادل ۴۶ میلیارد و ۷۸۲ میلیون دلار بوده که هدف ‌ گذاری صادراتی برای آن دستیابی به صادرات ۴۹ میلیارد و ۹۹۷ میلیون دلاری است. در بخش خدمات نیز ۵ میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار صادرات صورت ‌ گرفته که در امسال رسیدن به رقم ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری مدنظر است. علاوه بر این برآوردها نشان می ‌ دهد پتروشیمی و میعانات گازی و صنایع معدنی در بین گروه ‌ های کالایی و بخش ‌ های عمده، در امسال پیشتازان صادرات خواهند بود. به نظر میرسد سیاست ‌ گذار به شکلی محتاطانه اهداف صادراتی را افزایش داده است. موضوعی که از یک ‌ سو نشان از برخی ابهامات در امکان ‌ پذیری تحقق رشدهای بالا در صادرات غیرنفتی دارد و از دیگر سو، شانس دسترسی به اهداف مدنظر دولت را در حوزه تجارت خارجی بالا می ‌ برد.

صنعت

در بخش صنعت در سال ۱۴۰۰ شاهد صادرات ۳۰ میلیارد و ۶۶۹ میلیون دلاری بوده ‌ ایم. حال بر اساس برآوردهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، قرار است صادرات این بخش در امسال به ۳۲ میلیارد و ۸۵۵ میلیون دلار برسد. در بخش صنعت، ۱۳ گروه کالایی موردارزیابی قرار گرفته و هدف ‌ گذاری صادراتی برای سال ۱۴۰۱ برای آنها به تفکیک اعلام شده است. پتروشیمی، پایه نفتی و میعانات گازی: این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ معادل ۲۴ میلیارد و ۸۱۱ هزار دلار صادرات داشته است. در برنامه وزارت صمت عنوان شده است که هدف ‌ گذاری صادراتی در این بخش در سال ۱۴۰۱ دستیابی به صادرات ۲۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری است. برق و مخابرات و تجهیزات پزشکی: در سال ۱۴۰۰ در این بخش ۳۰۵ میلیون دلار صادرات انجام شده است که بنا بر آنچه اعلام شده، در سال ۱۴۰۱ رسیدن به رقم ۳۲۱ میلیون دلار مدنظر است.

لوازم ‌ خانگی و مبلمان اداری و منزل: در این بخش در سال ‌ گذشته شاهد صادرات ۳۵۶ میلیون دلاری بوده ‌ ایم. هدف ‌ گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال، ۳۷۵ میلیون دلار است. دارو: صادرات دارو در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۰۱ میلیون دلار بوده است. هدف ‌ گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال، دستیابی به رقم ۱۳۰ میلیون دلاری است. خودرو و نیروی محرکه: در سال ‌ گذشته ۱۵۸ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی محقق شده و برای امسال رسیدن به صادرات ۱۶۶ میلیون دلاری مدنظر است. ماشین ‌ سازی و تجهیزات: صادرات ایران در سال ‌ گذشته در این گروه کالایی به ۵۸۸ میلیون دلار رسیده است.

حال هدف ‌ گذاری صادراتی برای این گروه کالایی در امسال دستیابی به رقم ۶۱۹ میلیون دلار است. محصولات شیمیایی: این گروه کالایی هم صادراتی به ارزش ۶۳۵ میلیون دلار را در سال ‌ گذشته تجربه کرده است. هدف ‌ گذاری صادرات برای محصولات شیمیایی رسیدن به صادرات ۷۰۰ میلیون دلاری در سال ۱۴۰۱ است. نساجی و پوشاک، کیف، کفش و چرم: صادرات در این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ رقمی معادل ۷۹۲ میلیون دلار بوده است که بر اساس آنچه وزارت صمت اعلام کرده، هدف ‌ گذاری صادراتی برای این کالاها ۹۰۰ میلیون دلار در امسال است. صنایع تبدیلی: صادرات صنایع تبدیلی در سال ۱۴۰۰ ارزشی معادل ۶۲۵ میلیون دلار داشته است. دستیابی به صادرات ۶۸۸ میلیون دلاری در امسال، هدف صادراتی این گروه است.

معدن و صنایع معدنی

بخش معدن شامل سه گروه کالایی است. بر اساس برآوردهای وزارت صمت، در سال ۱۴۰۰ میزان صادرات کل بخش معدن در این سه گروه به ۶۴۱ میلیون دلار رسید، اما هدف ‌ گذاری برای این بخش در امسال، رسیدن به ۶۷۵ میلیون دلار صادرات است.

سنگ ‌ آهن و کنسانتره آهن: بیشترین صادرات در بین سه گروه کالایی بخش معدن در سال ‌ گذشته مربوط به صدور سنگ ‌ آهن و کنسانتره آهن بوده که رقمی معادل ۳۰۵ میلیون دلار است. هدف ‌ گذاری صادراتی برای این گروه کالایی رسیدن به رقم ۳۲۱ میلیون دلار است.

سنگ مس و کنسانتره مس: در این گروه کالایی در سال ‌ گذشته صادراتی معادل ۹۶ میلیون دلار رقم خورده است. ارزیابی ‌ های وزارت صمت هدف صادراتی سنگ ‌ مس و کنسانتره مس در امسال را رسیدن به رقم ۱۰۱ میلیون دلار اعلام کرده است.

سایر مواد معدنی (فلزی و غیرفلزی): صدور کالا در این گروه کالایی در سال ‌ گذشته ۲۴۰ میلیون دلار بوده و بر اساس هدف ‌ گذاری ‌ های صورت ‌ گرفته در این بخش، صادرات در این بخش تا پایان سال باید به ۲۵۳ میلیون دلار برسد. یازده گروه کالایی در بخش صنایع معدنی صادرات دارند که در سال ‌ گذشته توانسته ‌ اند رقم صادرات این بخش را به ۱۱ میلیارد و ۵۴۲ میلیون دلار برسانند. وزارت صمت دستیابی به صادرات ۱۲ میلیارد و ۱۵۴ میلیون دلاری این بخش در امسال را به ‌ عنوان هدف اعلام کرده است.

آهن اسفنجی: صادرات ۲۶۰ میلیون دلاری در این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ رقم خورده است. هدف ‌ گذاری صادراتی برای آهن اسفنجی در سال ۱۴۰۱ رسیدن به رقم ۲۷۴ میلیون دلاری است.

سنگ ‌ های ساختمانی: در سال ‌ گذشته ۱۷۱ میلیون دلار سنگ ساختمانی به بازارهای هدف صادر شده است. هدف ‌ گذاری ارزشی صدور این گروه کالایی در امسال دستیابی به رقم ۱۸۰ میلیون دلار است.

سیمان و کلینکر: ارزش صادرات سیمان و کلینکر در سال ‌ گذشته ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. در امسال دستیابی به صادرات ۳۱۶ میلیون دلاری مدنظر سیاست ‌ گذاران است.

شمش آلومینیوم: صادرات شمش آلومینیوم در سال ‌ گذشته ارزشی معادل ۶۶۲ میلیون دلار داشته است. متولیان تجارت خارجی کشور رسیدن به صادرات ۶۹۷ میلیون دلاری برای این کالا را در دستور کار قرار داده ‌ اند.

شمش سرب و روی: در سال ‌ گذشته ۶۱۴ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. رسیدن به صادرات ۶۴۷ میلیون دلاری شمش سرب و روی در سال ۱۴۰۱ نیز از سوی سیاست ‌ گذاران اعلام شده است.

شمش فولاد: صادرات این گروه کالایی در سال ‌ گذشته ۴ میلیارد و ۵۳۴ میلیون دلار بوده و در امسال هدف ‌ گذاری برای این کالا دستیابی به صادرات ۴ میلیارد و ۷۷۴ میلیون دلاری است.

کاتد مس: صدور کاتد مس در سال ۱۴۰۰ ارزشی معادل یک ‌ میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار داشته است. در امسال قرار است این گروه کالایی صادراتی معادل یک ‌ میلیارد و ۵۵۸ میلیون دلار داشته باشد.

کاشی و سرامیک: در سال ‌ گذشته ۱۳۱ میلیون دلار صادرات در این گروه کالایی اتفاق افتاده است. هدف ‌ گذاری صادراتی کاشی و سرامیک در امسال رسیدن به رقم ۱۳۸ میلیون دلار است.

محصولات تخت فولادی: در سال ‌ گذشته ۵۳۹ میلیون دلار از این گروه کالایی صادر شده است. در امسال قرار است این رقم به ۵۶۸ میلیون دلار برسد. محصولات طویل فولادی: ارزش صادرات محصولات طویل فولادی در سال ۱۴۰۰ معادل یک ‌ میلیارد و ۷۶۸ میلیون دلار بوده که در سال ۱۴۰۱ دستیابی به صادرات یک ‌ میلیارد و ۸۶۲ میلیون دلاری مدنظر قرار دارد.

سایر صنایع معدنی (فلزی و غیرفلزی): فروش یک ‌ میلیارد و ۸۳ میلیون دلار از این گروه کالایی در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاده است. بر اساس هدف ‌ گذاری وزارت صمت، این گروه کالایی در سال ۱۴۰۱ باید معادل یک ‌ میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار صادرات داشته باشد.

خدمات و کشاورزی

بخش کشاورزی شامل چهار گروه کالایی است که در مجموع توانسته ‌ اند رقم صادرات بخش کشاورزی را به ۳ میلیارد و ۷۳۶ میلیون دلار برسانند. بر اساس هدف ‌ گذاری ‌ های انجام شده، کل بخش کشاورزی در سال ۱۴۰۱ باید صادراتی معادل ۴ میلیارد و ۱۰۹ میلیون دلار داشته باشد. در بخش خدمات نیز ۶ گروه صادراتی وجود دارد که توانسته ‌ اند در سال ۱۴۰۰ ارزآوری ۵ میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلاری داشته باشند. هدف ‌ گذاری صادراتی برای بخش خدمات در سال ۱۴۰۱ این است که بتوانند در پایان سال به رقم صادراتی ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار برسند.