پرداخت مطالبات، یکی از چالش‌های اساسی قطعه‌سازان است که به‌دلیل عوامل مختلف پرداخت آن همیشه با تاخیر است. در کنار این مورد، تامین ماشین‌آلات قطعه‌سازی و ه مواد اولیه نیز با مشکلات بی‌شماری مواجه است. در مجموع تمام این موارد صنعت قطعه‌سازی را با بحرانی مواجه کرده که پیش از این نیز هشدارهای لازم درباره آن توسط فعالان این حوزه داده شده بود. در همین راستا و برای بررسی آخرین وضعیت صنعت قطعه‌سازی نشست خبری در محل انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو با حضور اعضا هیات مدیره و اصحاب رسانه برگزار شد.

اصغر خسروشاهی، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازی ابتدا به آخرین وضعیت صنعت قطعه‌سازی اشاره کرد و گفت: متاسفانه بعد از گذشت یک سال از اعلام هشدارها، نه‌تنها وضعیت صنعت خودرو و قطعه بهبود پیدا نکرد، بلکه شرایط بدتر هم شد.

به گزارش صمت، خسروشاهی با انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری خودرو اظهار کرد: قیمت‌گذاری دستوری از اصلی‌ترین عوامل تهدید صنعت خودروسازی به‌شمار می‌رود که مانع توسعه شرکت‌های خودروسازی می‌شود. این در حالی است که ادامه این روند موجب تاخیر در پرداخت بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان نیز می‌شود. هرچند سال‌هاست برای برون‌رفت از این چالش در تلاش هستیم، اما تاکنون تصمیم جدی در این حوزه گرفته نشده است.

خسروشاهی درباره ورود خودرو به بورس نیز بیان کرد: ورود خودرو به بورس در سال گذشته، اتفاق مثبتی بود و در صورت ادامه این روند قطعا خودروسازان به سوددهی می‌رسیدند و در کنار آن، بدهی قطعه‌سازان نیز پرداخت می‌شد. همچنین شاهد ریزش قیمت خودرو در بازار نیز بودیم، اما هنوز برای ما مبهم است چرا فروش خودرو در بورس متوقف شد؟

آمار بدهی خودروسازان به قطعه‌سازان

وی در ادامه بیان کرد: ایران خودرو و سایپا بدهی بزرگی به قطعه‌سازان دارند و وزیر صمت باید فکری به حال این موضوع کند. علاوه بر این، موارد نامه‌ای نیز توسط انجمن قطعه‌سازی به معاون اول رئیس‌جمهور ارسال و توصیه شد فروش خودرو در بورس از سر گرفته شود، اما بااین‌حال خودروسازان حمایت لازم را نداشتند. واقعیت این است که اگر دوباره خودرو در بورس عرضه نشود، آینده خوبی در انتظار صنعت خودرو نیست.

منابع ارزی توسط مونتاژکاران بلعیده می شود

خسروشاهی با اشاره به تولید خودروهای مونتاژی گفت: روند مونتاژ خودرو به سرعت در حال رشد است و به نظر می‌رسد شاهد رشد تولید ۱۰۰ درصدی این خودروها نسبت به سال گذشته خواهیم بود که به همین سبب منابع کشور به سمت مونتاژکاران سوق داده می‌شود. تاکنون دو خودروساز بزرگ کشور، ۶۶۰ هزار دستگاه و مونتاژکاران ۱۲۰ هزار دستگاه خودرو تولید کردند. این در حالی است که قطعات خودروسازان مونتاژکار اکثرا داخلی نیست و در نتیجه منابع ارزی بالایی را دریافت می‌کنند، اما منابع ارزی دریافتی توسط خودروسازان داخلی بسیار کمتر است.

وی در ادامه افزود: در حقیقت مونتاژکاران حرکت رو به رشدی دارند و هنگامی‌که منابع ارزی به مونتاژکاران اختصاص یابد شاهد کاهش منابع ارزی به خودروسازان و قطعه‌سازان خواهیم بود.

ماجرای تولید خودروهای برقی

خسروشاهی به تولید خودروهای برقی اشاره کرد و گفت: خودروهای برقی آینده صنعت خودرو کشور است و به سرعت رشد می‌کند. بی‌شک کشور ما باید در تولید خودروهای برقی ورود پیدا کند، اما در آمار جهانی هنوز ۸۰ درصد تولیدات خودروها مربوط به مدل‌های بنزینی و دیزلی است.در حقیقت کشورها با فراهم‌سازی زیرساخت‌ها به تولید خودروی برقی می‌پردازند، اما در کشور ما زیرساخت‌ها هنوز ایجاد نشده است. در نتیجه اگر تلاش کنیم تا چند سال آینده موفق به تامین ۵ تا ۱۰ درصد قطعات خودروهای برقی خواهیم شد. عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازی با تاکید بر حمایت از خودروسازان داخلی بیان کرد: هیچ‌کس مخالف تولید خودروی برقی نیست، اما باید به فکر خودروسازان داخلی باشیم.

۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی به صنعت قطعه!

در ادامه فرهاد به‌نیا، سخنگوی انجمن قطعه‌سازان درباره پرداخت مطالبات خودروسازان به قطعه‌سازان گفت: صنعت خودرو کشور حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. در کنار این مورد، حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی به صنعت قطعه‌سازی وجود دارد که عامل این اتفاق شورای رقابت است.

وی با انتقاد از عملکرد شورای رقابت بیان کرد: در زمان ممنوعیت واردات خودرو، حضور شورای رقابت در قیمت‌گذاری خودرو منطقی بود، اما در حال حاضر که واردات خودرو و حتی مدل‌های کارکرده آزاد شده، قیمت‌گذاری خودرو کاملا بی‌معنی است. در نتیجه باید در رابطه با قیمت‌گذاری خودرو تصمیم‌گیری جدی شود.

به‌نیا ادامه داد: خودروسازان هر دو با زیان انباشته مواجه هستند. در کنار این مورد، شرایط قطعه‌سازان به‌شدت بحرانی شده است. اگر مجلس و رئیس‌جمهوری فکری به حال این شرایط نکنند، قطعه‌سازی زمین‌گیر خواهد شد.

آینده صنعت قطعه با ۱.۵ میلیون نفر جمعیت نامشخص است و احتمال بیکاری بالاست. این در حالی است که اکنون قطعه‌سازان در نقدینگی و پرداخت حقوق کارکنان با مشکل روبه‌رو هستند.

سخنگوی انجمن قطعه‌سازان افزود: مدیران عامل ایران خودرو و سایپا در گفت‌وگو با وزیر صمت اعلام کردند که مطالبات قطعه‌سازان را کامل پرداخت می‌کنند. البته ایران خودرو اعلام کرد که ۳۸۰۰ میلیارد تومان از بدهی را پرداخت می‌کند اما ۱۸۰۰ میلیارد تومان به قطعه‌سازان داد و ۲۰۰۰ میلیارد تومان نیز برای خرید قطعه از چین تخصیص پیدا کرد. سایپا نیز حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرد. وزیر صمت باید از خودروسازان بخواهد که چرا مطالبات قطعه‌سازان پرداخت نمی‌شود. با توجه به این مشکلات ما حتی نمی‌توانیم مطالبات کارگران کارخانه‌ها را پرداخت کنیم.

قطعه‌سازان مخالف یا موافق واردات خودرو؟

سخنگوی انجمن درباره واردات خودرو اظهار کرد: واردات ۱.۵ میلیون دستگاه خودرو شوخی نیست. این در حالی است که خودروسازان نه‌تنها در پرداخت مطالبات قدمی رو به جلو بر نداشتند، بلکه خودروسازان دنبال واردات می‌روند. ما مخالف واردات خودرو نیستیم، اما قبل از واردات باید صنعت خودرو در کشور موردحمایت قرار گیرد. پولی که می‌تواند برای کالاهای اساسی صرف شود برای واردات خودرو و قطعه مصرف می‌شود.

چالش تامین ماشین‌آلات قطعه‌سازی

در ادامه محمد شهپری، عضو هیات‌مدیره انجمن با توجه به چالش‌های موجود در حوزه ماشین‌آلات گفت: اکنون حدود ۲ ماه است وزارت صمت اعلام می‌کند ارزی برای ماشین‌آلات نداریم و نباید روی تخصیص ارز برای ماشین‌آلات حساب کرد و هیچ‌کس نیز در شرایط فعلی پاسخگو نیست. این در حالی است که درباره ساخت داخل و خودکفایی، ماشین‌آلات کارخانجات برای سنوات گذشته است و برای بهبود وضعیت باید تجدیدنظری در تامین مالی برای خرید ماشین‌آلات صورت گیرد.

فاجعه صادرات و قیمت مواد اولیه

وی با اشاره به چالش‌های موجود در تامین مواد اولیه بیان کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها افزایش هزینه تامین مواد اولیه داخلی است. به این معنی که مس، فولاد، آلومینیوم و ... حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد گران‌تر از مواد اولیه خارجی به دست ما می‌رسد که متاسفانه در این زمینه هیچ‌کس جوابگو نیست.عضو هیات مدیره انجمن با انتقاد از عملکرد دولت نسبت به خودروسازان مونتاژکار گفت: متاسفانه باوجود چالش‌های موجود در صنعت قطعه به سمت مونتاژ می‌رویم که در نتیجه آن بسیاری از قطعه‌سازان تعطیل و این صنعت به مرور زمان منحل خواهد شد، اما در عین حال خودروسازان مونتاژکار به‌دنبال تهیه مواد اولیه برای صادرات و کسب سود بیشتر هستند.

ثبت سفارش ۵۴۴ میلیون دلار قطعه!

مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه سازان نیز اظهار کرد:‌ خودروسازان مطالبات قطعه‌سازان را پرداخت نمی‌کنند و این امر باعث بروز مشکلات برای قطعه‌سازان شده است؛ ازاین‌رو خودروسازان به بهانه اینکه تولید به‌موقع صورت نمی‌گیرد، اقدام به واردات قطعات از چین کرده‌اند.

وی افزود: خودروسازان بیان می‌کنند که قطعه‌سازان داخلی قطعات را گران می‌فروشند، ضمن اینکه اگر گران‌فروشی است از طریق شکایت و بازرسی به این موضوع رسیدگی شود.

بیگلو با بیان اینکه قطعات چینی با کمترین سطح کیفیت وارد کشور می‌شود، مدعی شد: تولید قطعات خودرو در داخل کشور دارای کیفیت است اما خودروسازان ۵۴۴ میلیون دلار سفارش واردات قطعه از چین را ثبت کردند.

سخن پایانی

با توجه به آمارهای اعلام شده از بدهی صنعت خودرو به قطعه‌سازی شرایط به‌شدت بحرانی است و باید وزیر صمت هر چه سریع‌تر فکری به حال این صنعت کند. از سوی دیگر، قیمت‌گذاری دستوری خودرو نیز دلیلی بر افزایش زیان انباشته خودروسازان خواهد شد که روند پرداخت مطالبات به قطعه‌سازان را کند کرده است. حال باید منتظر ماند و دید که چه تصمیمی برای قیمت‌گذاری خودرو و پرداخت مطالبات خودروسازان اتخاذ می‌شود.