فروش خودروهای سبک در سال ۲۰۲۳ شاهد اوج‌گیری مجدد و منعکس‌کننده مازاد تقاضا نسبت به سال‌های گذشته بود که به‌دلیل همه‌گیری کووید۱۹ و وقفه‌های زنجیره تامین مختل شده بود. انتظار می‌رود بازارهای اروپا و ایالات‌متحده در سال جاری به رشد دورقمی دست پیدا کنند و فروش جهانی خودروهای سبک در سال ۲۰۲۳ تقریبا ۸ درصد رشد داشته باشد. چشم‌انداز سال آینده چندان قطعی نیست. به‌دنبال رشد جهشی دو سال گذشته، انتظار می‌رود نرخ رشد سال آینده به ۲ تا ۳ درصد کاهش یابد و سه بازار بزرگ خودرو یعنی چین، ایالات‌متحده و اروپا همگی در این محدوده رشد کنند. سال آینده حرکت متعادل‌تری بین تولید و فروش وجود خواهد داشت که منعکس‌کننده هماهنگی بیشتر بین عرضه و تقاضاست. در حالی‌که نرخ انتظاری از رشد فروش جهانی خودرو ۲ تا ۳ درصد در سال ۲۰۲۴ نسبتاً متوسط به‌نظر می‌رسد، اما همچنان حاکی از گسترش بازار است. سه بازار کلیدی خودرو از انقباض شدید اقتصادی دوری خواهند جست. با این حال، ریسک‌های اصلی شامل بدتر شدن بازار کار در ترکیب با وخامت بیشتر اعتماد مصرف‌کننده، اختلالات مجدد زنجیره تامین یا تشدید بیشتر تنش‌های ژئوپلتیکی است. روند الکتریکی‌سازی در طول امسال به پیشرفت خود ادامه داد و چین در میان سه بازار اصلی خودرو منطقه‌ای پیشتاز و سهم فروش خودروهای الکتریکی و هیبریدی جدید این کشور در سال مالی ۲۰۲۳ بیش از ۳۰ درصد بود. در اروپا، فروش خودروهای الکتریکی با باتری ( BEV ) و خودروهای برقی هیبریدی پلاگین ( PHEV ) به ۲۳ درصد از کل فروش خودرو در ۹ ماهه اول امسال (شامل سهم ۱۵ درصدی BEV ) رسید. اگرچه تفاوت بین کشورها وجود دارد، اما سهم این خودروها به‌شدت در حال افزایش است. در ایالات‌متحده، نرخ نفوذ کمتر و هنوز هم زیر سطح ۱۰درصد است، اما به‌تدریج افزایش می‌یابد. البته خودروسازان در بحبوحه هزینه‌های مالی بالاتر، سرعت رشد سفارش برای خودروهای برقی را نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی کاهش دادند. این افزایش هزینه‌ها، همراه شده بود با تعداد بیشتری از مردم که منتظر مدل‌های جدید به‌صرفه‌تر بودند و هستند و نگرانی‌ها درباره فرصت‌های شارژ برای گروه بزرگی از رانندگان بالقوه EV که به گزینه‌های شارژ خانگی دسترسی ندارند. در اروپا، به نظر می‌رسد جذب خودروهای الکتریکی به مرحله میانی رسیده است. کسانی که می‌توانند به‌طور منظم در خانه شارژ کنند و واجد شرایط حمایت مالی هستند، در حال رانندگی خودروهای برقی هستند. این موضوع به‌طور فزاینده‌ای در ایالات‌متحده نیز مشاهده می‌شود، جایی که مسافت پیموده شده بیشتر نقش مهم‌تری در استفاده روزانه از خودرو ایفا می‌کند. کسب‌وکارها همچنان به ترغیب رانندگی الکتریکی برای رانندگان شرکت‌ها ادامه می‌دهند، اما رانندگان خودروهای کلاس متوسط می‌توانند موج جدیدی از برقی‌سازی را دامن بزنند. روند نزولی نرخ باتری‌ها پس از یک وقفه کوتاه یک‌ساله که ناشی از اتفاقات بعد از کرونا و کمبودهای جهانی به‌ویژه در مواد اولیه بود، در سال ۲۰۲۳ ادامه یافت. البته رقابت بسیار سخت است و احتمال افزایش نرخ باتری هم می‌رود، زیرا تسلا به‌دنبال افزایش حجم تولید خود است، برندهای چینی، به خصوص BYD ، که در چین در امسال با یک جهش دورقمی روبه‌رو شد، برای سهم بازار اروپا تلاش می‌کنند و شرکت‌های فعلی اصرار دارند از موقعیت خود در بازار محافظت کنند. این دینامیک می‌تواند به گزینه‌های جذاب‌تر EV منجر شود. معرفی مدل‌های کوچک‌تر و ارزان‌تر نیز می‌تواند به حرکت روبه‌جلو کمک کند. برندهای معروفی مانند فولکس واگن و تسلا از معرفی خودروهای به‌صرفه‌تری به بازار خبر دادند، اما هنوز کاملا به آنجا نرسیده‌اند. در عین‌حال، مارک‌های چینی مانند BYD و MG همانند برند کره‌ای کیا در حال‌حاضر مدل‌های به‌صرفه‌تری را با پیمایش کافی ارائه می‌دهند. این خودروها احتمالا نیازهای مشتریان را برآورده می‌کنند که با افزایش سهم بازار در اروپای غربی در سال ۲۰۲۳ ثابت‌ شده است. مداخله بالقوه نظارتی؛ یعنی اعمال تعرفه‌های بالاتر بر برندهای چینی می‌تواند موقعیت آنها را در بازار تغییر دهد. برندهای اروپایی نیز در چین منافعی دارند و خودروهای چینی می‌توانند به جذب کلی خودروهای الکتریکی کمک کنند. در حال‌حاضر انتظار می‌رود ورود خودروهای برقی چینی به بازار اروپا ادامه یابد. البته امریکا امسال برنامه‌های جدیدی برای حمایت از تولید باتری در خاک امریکا تدارک دید که مشکلاتی را برای خودروسازان خارجی در داخل آن کشور ایجاد می‌کند. همچنین بازار و صنعت چین به‌جایی رسید که دولت‌های محلی و اصلی چین، یارانه‌های خرید خودرو برقی را برداشتند و عملا این بازار براساس عرضه و تقاضای واقعی به پیش می‌رود که باید دید آیا با روند رکود حاکم شده بر اقتصاد چین، در سال آینده هم ادامه می‌یابد. از منظر صنعت، تولیدکنندگان قطعات خودرو و خودرو نیز در حال گذراندن فرآیند انتقال محصولات خود هستند. درحالی‌که یک اجماع نسبی از دیدگاه سیاست و استراتژی وجود دارد، فرآیند تحول در زنجیره تامین قطعا کاری مشکل است. تک‌تک تولیدکنندگان تجهیزات اصلی و تولیدکنندگان قطعات خودرو هرکدام مسیرها و راه‌حل‌های فناورانه خود را دارند. برقی‌سازی یک حوزه کلیدی تمرکز عملیاتی برای OEM‌ ها و تولیدکنندگان قطعات خودرو در سال ۲۰۲۴ خواهد بود و همه‌چیز تا پایان این دهه به همین منوال باقی خواهد ماند. در کنار توسعه یک سبد محصولات الکتریکی در مقیاس کامل، نوآوری‌های تولیدی تسلا نیز احتمالا زنجیره تامین خودرو را متزلزل خواهد کرد. زنجیره‌های تامین تجاری نیز در میان واقعیت ژئوپلتیکی جدید، با حمایت‌گرایی و مقررات جدید مانند قانون مواد خام حیاتی کمیسیون اروپا و همچنین درس‌هایی که از اختلالات اخیر در عرضه گرفته شده، دوباره تنظیم خواهند شد. این مرور مختصری بود بر روند بازارها. اما اگر بخواهیم اشاره کوتاهی درباره فناوری هم داشته باشیم، در کنار برقی‌سازی و خودرو برقی می‌توان به مفاهیمی مانند خودرو خودران، متصل، اشتراکی و خودرو به‌روزشده سالانه اشاره کرد. به‌عبارتی به‌طور روزافزون سیستم‌های نرم‌افزاری به همراه سیستم‌های ارتباطی و الکترونیکی در حال ایجاد ارزش‌افزوده برای مصرف‌کننده و بازار هستند. نظام‌های فروش در حال تغییر اساسی است و تنش‌های زیادی به رقبا در سطوح و ارکان زنجیره ارزش، از مواد اولیه و قطعات گرفته تا خودروساز و فروشندگان و خدمات‌دهندگان تحمیل می‌شود و حتی کسب‌وکارهای نوین به‌سرعت در حال جا باز کردن نزد مشتریان سنتی خودروسازی‌ها هستند و بعید ندانید که سال آینده برخی خودروسازان ورشکسته و شرکت‌های استارت‌آپی ناگهان تبدیل به غولی در این صنعت شوند.