بورس همیشه مثبت نیست
راهکار اساسی برای بهبود شرایط بازار سرمایه، تدوین برنامهای جامع برای این بازار است. در ادامه باید محورهای توسعهیافتگی بورس تعیین و برای حرکت در مسیر آن، برنامهریزی شود.
برای تدوین چنین استراتژی بهآسانی میتوان از تجربه سایر کشورها بهره گرفت. بازار سرمایه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه طی دهههای اخیر بهعنوان محرکی در مسیر رشد و توسعه اقتصادی آنها عمل کرده است؛ درنتیجه میتوان از تجارب سایر کشورها بهره گرفت و این مسیر را تسهیل کرد و با هماهنگی ارکان اقتصادی دولت در مسیر اجرای این برنامهها گام برداشت.
البته باید هدفگذاری و دورنمایی از بازار سرمایه در سالهای آینده مشخص شود؛ یعنی حجم بازار، رابطه ارزش بازار و تولید ناخالص ملی، تعداد شرکتهای پذیرششده در سالهای آینده و... مشخص شوند. بدون تردید، این موضوعات قابلیت تنظیم دارند اما ما هنوز برنامه جامعی در اختیار نداریم که بتوانیم موضوعات یادشده را کنترل کنیم.
باید بپذیریم بازار سرمایه قرار نیست همیشه مثبت باشد. در روزهایی جریان نقدینگی به این بازار محدود خواهد بود و در روزهایی نیز افزایش خواهد یافت؛ بنابراین فقط باید به سمت بهبود زیرساختهای بازار پیش برویم. سیاستهای کلان اقتصادی کشور بر روند بازار سرمایه اثرگذار هستند. چنانچه بورس در رأس سیاستهای مالی کشور موردتوجه باشد، میتوان به بهبود شرایط آن امید داشت. توجه به این نکته ضروری بهنظر میرسد که بازار سرمایه در کشورهای توسعهیافته از اثرگذاری ویژهای در روند توسعه اقتصادی برخوردار است. این بازار باید در ایران نیز چنین مسیری را بپیماید.
اصلاح عملکرد بازارگردانها و تاثیر آن بر عملکرد بازار سرمایه، کوچک است. بازار سرمایه از ظرفیت ویژهای برای جذب سرمایه برخوردار است؛ بنابراین باید با نگاه حرفهای به آن برخورد شود. بهبود و اصلاح عملکرد بازارگردانها اهمیت ویژهای دارد اما اصل نیست و آنقدرها هم اثرگذار نخواهد بود. بازارگردانی به معنی دستکاری در بازار است. اگر بازار عمیق باشد، خودتنظیم است و نیازی به عامل بیرونی و تسلیبخش برای بهبود شرایط احساس نمیشود.
امنیت سرمایهگذاری نیز اهمیت ویژهای دارد. در بسیاری موارد، حقوق سرمایهگذاران بهویژه صاحبان سرمایه خرد مورد تعدی قرار میگیرد. بدون تردید چنانچه امنیت به فضای سرمایهگذاری بازگردد، بازار سهام نیز رونق خواهد یافت.