ادامه ۵ سال نحس نمایشگاهی
شرایط عالی که نه! عادی بود. یک زمانی هم در نمایشگاه‌های بین‌المللی شاهد حضور شرکت‌ها و تجار خارجی بودیم و بخشی از درآمد صنعت نمایشگاهی را می‌شد درآمد ارزی در نظر گرفت. آن وقت‌ها شرکت‌های نمایشگاهی تاییدیه‌های جهانی مربوط به سازمان‌های ارشد حوزه مدیریت رویدادها نظیر یوفی را داشتند و می‌توانستند هیات‌های تجاری از اروپا، آسیا و دیگر نقاط کره زمین به ایران دعوت کنند.
سال ۱۳۹۶ یکباره شوک عجیبی به این صنف وارد شد! تشکل‌های قدرتمند بخش خصوصی که هزار و یک وظیفه ریز و درشت در حوزه تقویت بازارهای صادراتی دارند به میدان آمدند و چند نماینده مجلس را هم با طرح غیراستاندارد خودشان همراه کردند! طرح چه بود؟ گرفتن مجوزهای نمایشگاهی و برگزار کردن رویدادها به جای خانواده صنعت نمایشگاهی!
روند برگزاری رویدادها دچار بحران شد و چند ماهی طول کشید تا فعالان حوزه چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی بتوانند جلوی این ورود غیرکارشناسی به حوزه رویدادهای نمایشگاهی را بگیرند. هرچند برخی تشکل‌ها با لابی‌گری توانستند از فیلترها رد شده و برای عناوین مهم نمایشگاهی اخذ مجوز کنند اما به هر حال خطر از بیخ گوش این صنعت گذشت.
یک سال بعد، در ۱۳۹۷ شاهد سیل تحریم‌ها بودیم و نخستین بخشی که آسیب دید، صنعت نمایشگاهی بود. رویدادهایی که قبلا بخش مهمی از گردش مالی آنها را درآمد ارزی تشکیل می‌داد، به یکباره با قحطی مشارکت‌کننده خارجی مواجه شدند و حالا فقط باید از غرفه‌داران بومی میزبانی می‌کردند. حضور هیات‌های تجاری به عنوان بازدیدکننده نیز به عدد صفر نزدیک شد.
اگرچه برخی شرکت‌ها از کشورهای همسایه هنوز رفت و آمدهایی به نمایشگاه‌ها داشتند اما این ظهور و بروز آنقدر نبود که بتوان برچسب «بین‌المللی» به رویدادها بچسباند.
سال ۹۸ موضوع تحریم‌ها بیشتر گلوی برگزارکنندگان و سایت‌داران را فشرد! سازمان جهانی یوفی عملا همه فعالان صنعت نمایشگاهی، چه حقیقی و چه حقوقی را از فهرست زیرمجموعه خودش خارج کرد و اعتبار بین‌المللی اغلب افراد فعال، خصوصا مجریان خدشه‌دار شد. هرچند سایت‌های نمایشگاهی به واسطه وقوع سیل‌های ویرانگر آن سال در برخی نقاط کشور به چتر و سرپناهی برای مردم زجر دیده بدل شدند اما کسی نبود تا سرپناه صنعت نمایشگاهی ایران باشد.
و اما ۱۳۹۹ را باید بدترین سال برای این صنف دانست! کرونا آمد، همه کشور را آلوده کرد، با بی‌خیالی مسئولان دولتی ادغام شد و چنان ضربات سهمگینی بر پیکره صنایع گوناگون وارد کرد که قطعا تا سالیان سال جبران نخواهد شد.
صنعت نمایشگاهی هم از این بحران در امان نبود. تعطیلی مطلق سایت‌های برگزارکننده باعث شد بخش عظیمی از نیروی انسانی در سطوح گوناگون چه در قالب برگزارکنندگان رویدادها و چه در قالب غرفه‌سازان، بیکار شوند.
صنعتی که با تحریم و حضور غیرمتخصصان به‌عنوان برگزارکننده شدیدترین آسیب‌ها را تحمل می‌کرد، با توقف کامل برگزاری تمام رویدادها، عملا متلاشی شد.
شرایط ادامه پیدا کرد تا به سال ۱۴۰۰ رسیدیم. نیمه نخست سال عملا با کرونا و برگزاری بسیار محدود برخی رویدادها سپری شد. در شرایطی که اهالی صنعت نمایشگاهی ۱۸ ماه بیکاری محض را تجربه می‌کردند، شرکت‌های غرفه‌ساز، برگزارکنندگان و سایت‌داران عملا تا مرز تعطیلی پیش رفتند و افراد زیادی بیکار شدند. هرچند تلاش‌هایی برای برگزاری رویدادها انجام شد اما هر بار یک نهاد یا ستاد یا جریانی به بهانه شیوع کرونا، تیشه به ریشه عناوینی که در آستانه برگزاری بودند، زد.
در نیمه دوم اما بارقه‌های امید پیدا شد. ستاد ملی مبارزه با کرونا اجازه برگزاری رویدادهای نمایشگاهی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی را صادر کرد و سایت‌های نمایشگاهی در تهران و شهرستان با یک تقویم فشرده کارشان را شروع کردند. پاییز پرکار صنعت نمایشگاهی داشت آرام آرام لبخندها را به لب فعالان صنف برمی‌گرداند که شوک پنجم سهمگین‌تر و شدیدتر به قلب‌شان وارد شد!
خبر کوتاه است و کوبنده؛ نمایشگاه تهران باید تعطیل شود! از اواسط آذرماه شورای شهر تهران، به بهانه ترافیک عصرگاهی پایتخت و بدون ارائه نظرات کارشناسی، رای بر تعطیلی کامل نمایشگاه‌ها در خیابان سئول و انتقال تمام رویدادها به شهرآفتاب داد.
موضوعی که شاید در ابتدا خیلی جدی گرفته نشد اما زمانی که پلیس راهور چند روز پشت سر هم مسیر منتهی به ورودی درب جنوب نمایشگاه بین‌المللی را مسدود کرد و عبور و مرور مردم با اختلال مواجه شد، همه متوجه عمق بحران شدند.
با توجه به تصمیم اخیر شهرداری، اقدامات سختگیرانه پلیس راهور و البته سکوت معنادار وزارت صنعت، معدن و تجارت به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده باید منتظر لغو رویدادهای بین‌المللی بسیاری باشیم. همچنین برگزارکنندگان بسیاری مجبور خواهند بود رویدادهای نمایشگاهی خود را در شهرآفتاب برگزارکنند.
شهرآفتاب اگرچه برگزاری رویدادهای عمومی نظیر رویداد کتاب یا نمایشگاه‌های مرتبط با حوزه تفریحات بسیار مناسب است اما به واسطه متراژ پایین و نداشتن متراژ مفید نمایشگاهی قابل‌توجه، قطعا قادر به پذیرش رویدادهای بیش از ۱۵ هزار مترمربع نخواهد بود. بنابراین تغییرات ساختاری در روند برگزاری، چه از نظر زمان و چه از نظر مکان عمدتا خسارت‌های جبران‌ناپذیری به رویدادهای نمایشگاهی وارد خواهد کرد.
