پس از آغاز اکسپو ۲۰۲۰ دوبی در ۹ مهر امسال و رفت‌وآمدهای برخی شهروندان و مسئولان ایرانی، با این فرض که ژاپن میزبان اکسپو ۲۰۲۵ و روسیه میزبان ۲۰۳۰ است، سخنانی بیان شد. این در حالی است که میزبانی ژاپن برای اکسپو پیش‌رو (در شهر اوزاکا) درست بوده اما درباره میزبانی اکسپو پس از آن، هنوز تصمیم‌گیری نشده است. با این پیش‌فرض نادرست، بعضا در سخنرانی‌هایی هم نتیجه‌گیری‌هایی شد، غافل از نادرست بودن پیش‌فرض ماجرا.

جمهوری فدراتیو روسیه درحال‌حاضر یکی از ۵ نامزد میزبانی اکسپو ۲۰۳۰ به‌شمار می‌رود و بر همین اساس می‌توان گفت درحال‌حاضر احتمال میزبانی روسیه برای این اکسپو، ۲۰ درصد است، چراکه ۵ کشور و ۵شهر، نامزدهای در حال رقابت برای میزبانی نمایشگاه جهانی اکسپو در سال ۲۰۳۰ هستند: روسیه (برای مسکو)، کره جنوبی (برای بوسان)، ایتالیا (برای رم)، اوکراین (برای اودسا) و عربستان سعودی (برای ریاض).

این روال کسب میزبانی اکسپوهاست که معمولا کشورهای نامزد میزبانی، طرح‌های توجیهی ابتدایی خود را به سازمان BIE به‌عنوان نهاد برگزارکننده و ناظر نمایشگاه‌های اکسپو جهانی ارائه می‌کنند. در این میان، چند طرح برای رقابت نهایی انتخاب می‌شوند، سپس طرح‌های توجیهی و در واقع گزارش امکانات و تمهیدات کشورها ارائه‌شده، در نهایت هم ۷ سال مانده به اکسپو یادشده، در یک فرآیند انتخاباتی چندمرحله‌ای، کشور و شهر میزبان انتخاب می‌شود، دقیقا همان فرآیندی که برای میزبانی المپیک، جام جهانی و رویدادهای مشابه طی می‌شود.

مرحله بررسی پروژه‌های پیشنهادشده برای اکسپو جهانی ۲۰۳۰ هم در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ برگزار می‌شود و هر نامزد (کاندیدا) یک پرونده دقیق ارسال و درواقع ارائه می‌کند. سپس BIE ماموریت‌های تحقیق را سازماندهی و امکان‌سنجی و قابلیت اجرا هر پروژه نامزدی را ارزیابی می‌کند. کشور میزبان نمایشگاه جهانی ۲۰۳۰ درنهایت در سال ۲۰۲۳ توسط کشورهای عضو BIE که در یک مجمع عمومی گرد هم می‌آیند، براساس اصل «هر کشور، یک رای» انتخاب می‌شود؛ کما اینکه برای اکسپو تخصصی بین‌المللی (میان‌دوره‌ای) سال ۲۸-۲۰۲۷ نیز تاکنون ایالات‌متحده امریکا (برای مینه‌سوتا) و اسپانیا (برای مالاگا) نامزد شده‌اند که در آینده‌ای نزدیک، شهر و کشور میزبان از میان این دو و نامزدهایی که بعدا اضافه می‌شوند، انتخاب می‌شود.

برای میزبانی همین اکسپو ۲۰۲۰ دوبی هم که درنهایت به‌دلیل همه‌گیری بیماری کووید ۱۹ با یک سال تاخیر برگزار شد، ۵ کشور تایلند، برزیل، روسیه، ترکیه و امارات متحده عربی، نامزد بودند. البته چندی قبل از مجمع عمومی برای رای‌گیری انتخاب میزبان اکسپو ۲۰۲۰، کشور تایلند از میزبانی این رویداد جهانی انصراف داد. در نهایت، روز جمعه ۸ آذر ۱۳۹۲ (سال ۲۰۱۳ میلادی) در دور اول رای‌گیری در مجمع تشکیل‌شده در مقر BIE در پاریس، که رقابت بین شهرهای ازمیر ترکیه، سائوپائولو برزیل، یکاترینبورگ روسیه و دوبی امارات متحده عربی بود، سائوپائولو با ۱۳ رای درحالی که حداکثر آرا با ۷۷ رای برای دوبی بود، از گردونه حذف شد.

در دور دوم، دوبی ۸۷ رای، یکاترینبورگ ۴۱ رای و ازمیر ۳۶ رای به‌دست آوردند که باعث شد ازمیر از گردونه رقابت خارج شود. در نهایت در دور سوم رای‌گیری، دوبی با کسب ۱۱۶ رای در مقابل ۴۷ رای یکاترینبورگ، به‌عنوان میزبان «اکسپو» ۲۰۲۰ انتخاب شد. اما چرا تصور برخی در ایران در این هفته‌ها این‌گونه شده که روسیه میزبانی اکسپو ۲۰۳۰ را برعهده دارد؟ احتمالا راویان این خبر غیرموثق، تحت‌تاثیر تبلیغات محیطی پاویون روسیه در اکسپو دوبی قرار گرفته‌اند. عرف است که برخی از میزبانان اکسپوهای آینده، در یک اکسپو مانده به انتخاب میزبان یا بعضا در تبلیغات محیطی کشور خود یا دیگر کشورها، نماد طراحی‌شده‌شان را برای اکسپو موردنظر، به نمایش می‌گذارند. درست مانند نامزدهای انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری که مثلا در تراکت‌های تبلیغاتی‌شان می‌نویسند: «آینده‌ای بهتر با رئیس‌جمهور فلانی»! حال این نامزد ممکن است هیچ‌گاه رئیس‌جمهور نشود.

همین کشور امارات نیز از یکی دو سال قبل از به‌دست آوردن میزبانی اکسپو ۲۰۲۰، در تبلیغات محیطی، از جمله روی هواپیماهای خط هواپیمایی الامارات، با خط درشت، دوبی را میزبان اکسپو ۲۰۲۰ معرفی می‌کرد؛ در واقع نوعی بیان تبلیغی اقناعی.

امسال هم گویا در کنار ژاپن که خود را در پاویونش در اکسپو دوبی، به‌درستی میزبان اکسپو ۲۰۲۵ معرفی کرده است، روس‌ها نیز از همین ادبیات تبلیغی اقناعی در پاویون‌شان در اکسپو دوبی بهره گرفته، خود را آماده میزبانی اکسپو ۲۰۳۰ معرفی کرده‌اند. همین ادبیات تبلیغی باعث‌شده برخی در ایران، روسیه را میزبان قطعی اکسپو ۲۰۳۰ بدانند؛ اتفاقی که ممکن است محقق شود اما ممکن است که مانند میزبانی اکسپو ۲۰۲۰ باز هم برای روس‌ها به تحقق نپیوندد.