افغانستان ذخایر بسیار غنی در مواد معدنی دارد که از آن جمله می‌توان به طلا، لاجورد، زمرد، فیروزه و زغال‌سنگ اشاره کرد که در نوع خود در جهان بی‌نظیر است و حدود ۱۳ نوع زغال‌سنگ از این معدن استخراج می‌شده و حتی در زمان جنگ نیز به فعالیت خود ادامه می‌داده ‌است. از دیگر منابع طبیعی این کشور می‌توان به گاز طبیعی، نفت خام، زغال‌سنگ، مس، کرومیت، طلق (نوعی کانی شفاف به رنگ‌های سفید و سبز و خاکستری)، سولفات باریوم، گوگرد، سرب، روی، آهن، نمک و سنگ‌های قیمتی، اورانیوم و دیگر کانی‌ها اشاره کرد. ارزش مجموعی معادن زیرزمینی افغانستان سه هزار میلیارد دلار است و دولت این کشور برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در این زمینه، تلاش می‌کند. اخبار معدنی اخیر کشور هم از توسعه روابط معدنی میان ایران و افغانستان حکایت دارد. در گزارش امروز صمت نگاهی داریم به آخرین اخبار منتشرشده در این زمینه.

کنسرسیوم معدنی ایران و افغانستان

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی از پیشنهاد ایران به افغانستان برای راه‌اندازی کنسرسیوم اکتشاف و استخراج معادن خبر داد.

 به گزارش معدن نامه، ابوالفضل چمندی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان‌رضوی اعلام کرد در دیدار با وزیر معادن و پترولیم افغانستان که چندی پیش انجام شد پیشنهاد راه‌اندازی کنسرسیوم مشترک در قالب «اکتشاف، استخراج و فرآوری» معادن افغانستان با استفاده از دانش بخش خصوصی در یک برنامه راهبری ۱۰ ساله مطرح شد. ابوالفضل چمندی با اشاره به برخی توافقات انجام شده در سفر اخیر استاندار خراسان رضوی به کشور افغانستان افزود: ذخایر سرب، لیتیوم و سنگ آهن در کشور افغانستان بسیار زیاد است و خوشبختانه در مزایده‌هایی که دولت افغانستان برای سنگ‌آهن گذاشته است شرکت‌های ایرانی با همکاری شرکای افغانستانی، بیشترین برنده این مزایده‌ها بوده‌اند.

وی اضافه کرد: در نشست با وزیر اقتصاد افغانستان تاکید بر هوشمندسازی مرز و ایجاد بانک مشترک برای مبادلات و تجارت روان‌تر میان دو کشور مطرح شد و وزیر اقتصاد افغانستان در این زمینه قول مساعد داد. همچنین برای اینکه زمینه‌ سرمایه‌گذاری‌های مشترک در افغانستان به خصوص در موارد حیاتی مثل معدن و بخش کشاورزی فراهم شود، ارائه ضمانت‌ از سوی افغانستان به سرمایه‌گذاران ایرانی در این زمینه مورد تاکید ما قرار گرفته است.

 چمندی با اشاره به ایجاد کنسرسیوم ایرانی برای بهره‌برداری از ریل راه آهن افزود: در نشستی با حضور رئیس اداره ملی راه‌آهن افغانستان و دیگر وزرای آن کشور به اتفاق هیات ایرانی به سرپرستی استاندار خراسان رضوی، سفیر جمهوری اسلامی ایران و نماینده ویژه رئیس‌جمهوری در امور افغانستان قرارداد آن که بسیار راهبردی است به امضا رسید.

 او به موضوع ترانزیت و تجارت در دیدار با وزیر تجارت افغانستان اشاره و اضافه کرد: استفاده از مسیر ترانزیتی حمل‌ونقل زمینی دوغارون به صورت ۲۴ ساعته شدن مرز و همچنین اتصال کشور افغانستان به بندر چابهار مطرح شد. همچنین تقویت ظرفیت خراسان رضوی در کریدورهای شمال، جنوب، شرق و غرب نیز مورد تاکید دو طرف قرار گرفت. چمندی اظهار کرد: وزیر تجارت کشور افغانستان موافق بود تا منطقه آزاد در مرز دوغارون با خاک آن کشور ایجاد شود تا ضمن ایجاد تولیدات مشترک امکان بهره‌برداری از ظرفیت‌های ۲ کشور فراهم شود. همچنین موضوع صادرات برق، زیرساخت‌های برق و انرژی مورد تاکید طرفین بود.

ایران جزو بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران

وزارت معادن و پترولیم افغانستان گفته است که ارزش قراردادهای امضاشده در بخش استخراج معادن در دو سال گذشته نزدیک به هفت میلیارد دلار می‌رسد که این قراردادها با شرکت‌های داخلی و خارجی به امضا رسیده‌اند. به گزارش معدن۲۴، همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم این کشور گفت: شرکت‌های ایرانی، چینی، ترکی و بریتانیایی سرمایه‌گذار هستند و حجم سرمایه‌گذاری در این هفت قرارداد تقریبا در حدود ۶ میلیارد و ۵۵۷ میلیون دلار می‌رسد. سخنگوی وزارت معادن ‌افزود: در این مدت قرارداد استخراج ۲۰۰ معدن کوچک را نیز به شرکت‌های داخلی واگذار کرده است. وزارت معادن و پترولیم همچنان گفته است که درحال‌حاضر شماری از معدن‌ها به ویژه معدن سرب و روی ولایت غور، حوزه‌های نفتی و آهن پنجشیر آماده استخراج هستند و سرمایه‌گذاران می‌توانند در آنها سرمایه‌گذاری کنند. محمدیونس مومند، معاون اول اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری گفت: «وزارت معادن و پترولیم وظیفه دارد که هم برای سرمایه‌گذاران افغان و هم برای سرمایه‌گذاران خارجی شرایط آسان و خوب و هم نظر به منافع ملی اقتصادی شرایط آماده کند که سطح سرمایه‌گذاری بیشتر شود.»

خط ریلی استراتژیک ایران-افغانستان-چین

اداره خط آهن تحت مدیریت طالبان اعلام کرد که قرارداد استفاده از قطعه سوم خط آهن خواف – هرات میان این گروه و ایران امضا شده است.بر اساس قرارداد امضاشده، کنسرسیوم ریلی ایران عملیات انتقالات خط آهن خواف – هرات را انجام می‌دهد و در کنار گذاشتن چندین واگن قطار را نیز برای این خط آهن تدارک خواهد دید.

فرآوری مواد معدنی افغانستان در ایران

محمد کرمی استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به توافقات صورت گرفته با وزیر صنعت و تجارت افغانستان گفت: فرآوری مواد معدنی افغانستان در داخل ایران به‌دلیل وجود زیرساخت‌ها و استفاده از ظرفیت تجاری و مرزی دو کشور بخشی از این توافق است. به گزارش معدن نامه، کرمی اظهار کرد: استان سیستان و بلوچستان ظرفیت‌های فراوانی برای پیشرفت و توسعه دارد و در این زمینه یک استان برخوردار است. استاندار سیستان و بلوچستان گفت: فعال بودن تمام کارگاه‌ها در زمینه راه‌آهن، فعالیت قرارگاه خاتم در حوزه ترانزیت شمال و جنوب، و توسعه جاده‌های بین شهری و روستایی و … عامل گسترش صنعت حمل‌ونقل و به تبع آن توسعه همه‌جانبه استان است. استفاده از لفظ محرومیت به هیچ عنوان شایسته استان سیستان و بلوچستان نیست. کرمی با اشاره به اینکه استان سیستان و بلوچستان جوان‌ترین استان کشور است، افزود: نیروی انسانی یک مبحث بسیار مهم در توسعه است و هر جایی توسعه می‌خواهد اتفاق بیفتد، نیاز به نیروی جوان خلاق است. وی اذعان کرد: برخورداری از مرز آبی و زمینی، همجواری با چند کشور و برقراری ارتباط با کشورهای دنیا از طریق مرز آبی و بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها اکنون فعال و برنامه‌ریزی برای توسعه با استفاده از این ظرفیت‌ها در حال انجام است. کرمی با اشاره به توافقات صورت گرفته با وزیر صنعت و تجارت کشور افغانستان بیان کرد: فرآوری مواد معدنی افغانستان در داخل ایران به دلیل وجود زیرساخت‌ها، استفاده از ظرفیت تجاری و مرزی، ایجاد شرکت‌های مشترک با قطر، چین و افغانستان و توافقات لازم در حمل‌ونقل بخشی از این توافقات است. وی تصریح کرد: اقدامات لازم برای تبدیل مرزهای استان سیستان و بلوچستان به مرکز صادرات و واردات کشور در دستور کار مسئولان قرار دارد. استاندار سیستان و بلوچستان گفت: در زمینه معادن توافق با کشورهای افریقایی، آغاز ساخت‌کارخانه‌های فرآوری، فعال کردن معادن مس و طلا، فعالیت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، مجموعه هلدینگ فولاد و … برای توسعه معادن و صنایع وابسته در حال انجام است. طبق اظهارات رئیس اتاق بیرجند، ممنوعیت واردات ماشین‌‌‌آلات معدنی از افغانستان لغو شده و با صدور مجوز گمرک مرزی ماهیرود، این گذرگاه نیز برای ترخیص ماشین‌‌‌آلات راهسازی و معدنی مجاز شده است. محسن احتشام با اشاره به دغدغه‌‌‌های فعالان حوزه معدن در خصوص عدم‌تناسب دستورالعمل واردات ماشین‌‌‌آلات معدنی با نیازهای این حوزه بیان کرد: پیرو مکاتبات سازمان‌های صمت استان‌‌‌های مختلف، از جمله خراسان‌جنوبی با وزارت صنعت، معدن و تجارت، بخشنامه مربوط به دستورالعمل واردات ماشین‌‌‌آلات معدنی اصلاح و بسیاری از دغدغه‌‌‌های فعالان اقتصادی این حوزه برطرف شده است.

رئیس اتاق بیرجند اظهار کرد: با تغییرات انجام‌شده در دستورالعمل واردات ماشین‌‌‌آلات معدنی، شمول تمام مواد معدنی و دوره تجهیز معدن، لحاظ کردن میزان باطله‌برداری در مجموع استخراج واقعی معدن، اصلاح میزان حداقل تناژ مشمول صدور مجوز واردات ماشین‌‌‌آلات معدنی و تفویض بررسی مربوط به امور معادن و صنایع معدنی در سامانه جامع تجارت به معاونت معدنی استان‌‌‌ها اصلاح شده است.

سخن پایانی

محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق مشهد، با اشاره به اشتراکات ایران و افغانستان و اهمیت تجارت با همسایگان، می‌گوید: توسعه همکاری اقتصادی میان بخش خصوصی ایران و افغانستان باید موردتوجه قرار گیرد.

محمدرضا توکلی‌زاده با اشاره به سفر اخیر هیات اقتصادی این استان به افغانستان افزود: با توجه به قرابتی که دو کشور همسایه در گذر سالیان از حیث مشترکات فرهنگی و زبانی و البته روابط اقتصادی و تجاری داشته‌اند، این جنس مراودات و تبادل هیات‌های تجاری و اقتصادی می‌تواند اثرات مثبتی، خاصه برای فعالان بخش خصوصی دو کشور ایجاد کند.