صادرات یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های اقتصادی است که توسعه و افزایش آن، توسعه اقتصادی هر کشور را به دنبال دارد. در کشورمان به ویژه در سال‌های اخیر بر تولیدات صادرات‌گرا و افزایش صادرات تاکید شده اما آیا در کنار این تاکیدات از صادرات و فعالان این بخش اقتصادی به‌ویژه در استان‌های جنوبی نظیر خوزستان آن گونه که باید حمایت شده است در واقع در اینجا این سوال مطرح می‌شود که آیا در کشور ما و به‌ویژه استان‌های دارای قابلیت‌های صادرات، زیرساخت‌های لازم برای بخش تولید و تولیدات صادرات‌محور فراهم است و در نهایت صادرکنندگان و بازرگانان در روند صادرات با چه مشکلات و تنگناهایی روبه‌رو هستند؟ استان خوزستان با داشتن 7 بندر و ۲ مرز زمینی تجاری یکی از استان‌های استراتژیک کشور در حوزه تجارت صادرات و واردات است.

به گفته کارشناسان با توجه به عملکرد ۸ ماهه در بحث واردات و صادرات، گمرکات خوزستان در رتبه دوم مبادلات تجاری کشور قرار گرفت. ناظر گمرکات خوزستان گفت: تا پایان آبان‌، بیش از ۱۰میلیون و ۱۰۰هزار تن کالا با ارزش تقریبی ۶میلیارد و 80 میلیون دلار از طریق گمرکات خوزستان وارد کشور شده که شامل کالاهایی ازجمله ذرت، جو، گندم، برنج، شکر، کنجاله سویا و روغن خام آفتابگردان می‌شود.

بهروز قره‌بیگی، ناظر گمرکات خوزستان، در گفت‌وگو با تسنیم در اهواز، درباره حجم تجارت امسال در حوزه صادرات و واردات (از نظر وزنی و ریالی) در گمرکات خوزستان گفت: در ۸ماه نخست امسال، بیش از ۱۳ میلیون و ۲۳۰ هزار تن کالا به ارزش قریب به ۳ میلیارد و ۷۱۲ میلیون دلار از طریق گمرکات خوزستان به خارج از کشور صادرات داشته‌ایم که باوجود کاهش ریالی با رشد ۲۴درصدی در وزن کالاهای صادراتی مواجه بودیم. وی درباره مقایسه صادرات و واردات کالاها از گمرک خوزستان نسبت به سال گذشته گفت: در مدت 8ماه امسال و در مقایسه با هشت ماه سال گذشته، به لحاظ وزنی شاهد رشد ۲۴درصدی بوده‌ایم. عمده کالاهای صادراتی ما نیز شامل گاز پروپان، قیر جامد، نفت‌های سبک و سنگین، هیدروکربن، کلینکر، مواد غذایی و محصولاتی کشاورزی بوده که عمدتا به کشورهای چین، امارات، عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان، هند و اندونزی صادر

شده‌اند. قره‌بیگی ادامه داد: در بخش واردات نیز در همین مدت بیش از ۱۰میلیون و ۱۰۰هزار تن کالا با ارزش تقریبی 6میلیارد و 800 میلیون دلار از طریق گمرکات خوزستان ترخیص و وارد کشور شده که شامل ذرت، جو، گندم، برنج، شکر، کنجاله سویا، روغن خام آفتابگردان، روغن پالم، پارچه، ام‌دی‌اف و لوازم یدکی می‌شود.

وی گفت: در حوزه گمرکات خوزستان و در 8 ماه نخست امسال، ۲۸ پرونده قاچاق به ارزش بالغ بر ۹۶۴ میلیارد ریال کشف شده است. ولی پرونده‌هایی که در همین مدت در خارج از حوزه گمرکات کشف شده‌اند، ۶۱۷ مورد به ارزش بیش از ۶۷۳ میلیارد ریال بوده که نسبت به سال قبل و به لحاظ تعدادی ۷درصد و به لحاظ ارزشی ۱۵درصد در تشکیل پرونده‌های قاچاق در استان مواجه بوده‌ایم.

قره‌بیگی گفت: مهم‌ترین اولویت ما در سطح خوزستان تجارت است و این یعنی ابتدا توسعه صادرات و در وحله بعد تسریع در فرآیند ترخیص کالاها اعم از کالاهای صادراتی و وارداتی و ترانزیتی مورد نظر و تاکید ما است. در 8 ماه امسال بالغ بر ۲۳ میلیون و ۳۰۰هزار تن حجم تجارت خارجی ما بوده است. البته به این نکته هم باید اشاره کنم که خوزستان به لحاظ واردات وزنی در جایگاه نخست کشور قرار دارد و به لحاظ مبادلات تجارتی که مجموع صادرات و واردات است، در جایگاه دوم قرار می‌گیرد.

ناظر گمرکات خوزستان در پاسخ به این سوال که با توجه به دسترسی خوزستان به آب‌های آزاد، بنادر، امکانات حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای، فرودگاه‌ و همجواری با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و عراق، گمرکات چه برنامه‌ای برای توسعه تجارت خارجی دارد؟ گفت: یکی از دستورات و برنامه‌هایی که در صدر برنامه دولت سیزدهم قرار دارد، توسعه تجارت با کشورهای همسایه است. در همین راستا به عراق اشاره می‌کنم که سومین شریک تجاری ما در خوزستان، پس از چین و امارات است.

صادرات ما به این کشور از ابتدای امسال تاکنون، بالغ بر 4میلیون و 300هزار تن به ارزش بالغ بر ۷۲۰ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت‌زمان مشابه نسبت به سال گذشته و به لحاظ وزنی ۲۵درصد رشد داشته است و این نشان می‌دهد در توسعه تجارت به ویژه صادرات غیرنفتی تلاش کرده‌ایم.

قره‌بیگی درباره میزان درآمد گمرکات خوزستان نیز گفت: گمرکات این استان یکی از گمرکات مهم ایران در بحث درآمدهای دولتی گمرک است. در 8ماه امسال بالغ بر ۱۱ هزار و ۸۹۵ میلیارد تومان از گمرکات خورستان به خرانه کشور واریز شده که در مقایسه با مدت‌زمان مشابه در سال گذشته، ۴۰درصد رشد داشته است. همچنین در موضوع درآمدهای استانی قریب به 300میلیارد تومان درآمد وصولی ما بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش سه برابری مواجه بوده است.

رشد 64 درصدی درآمد گمرکات خوزستان

ناظر گمرکات خوزستان با اشاره به رشد ۶۴ درصدی درآمد گمرکات استان گفت: این درآمد در پنج ماه نخست امسال ۷۵هزار و ۸۹۵ میلیارد ریال برآورد می‌شود. حجم تجارت گمرکات خوزستان شامل صادرات و واردات، در 5ماه نخست امسال از نظر وزنی ۱۴ میلیون تن و از نظر ارزشی 5میلیارد و ۵۹۲ میلیون دلار بوده است.

به گزارش ایرنا، وی ادامه داد: میزان صادرات در این مدت 8میلیون و ۶۷۰ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۲۹۱ میلیون دلار بوده که رشد ۲۶ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال داشته است.

قره‌بیگی ادامه داد: عمده محصولات استان، شامل شمش فولادی، گاز مایع و محصولات کشاورزی و پتروشیمی بوده که به کشورهایی همچون کویت، افغانستان و هند، عراق و قطر صادر شده است.

ناظر گمرکات خوزستان اظهار کرد: همچنین در این مدت 5میلیون و ۴۴۳ هزار تن کالا به ارزش 3میلیارد و ۳۰۱ میلیون دلار واردات از گمرکات استان انجام شده که عمده کالاهای وارداتی شامل ذرت دامی، کنجاله سویا، ام دی اف و پارچه بوده و بیشتر از کشورهای برزیل، کانادا، اوکراین، هند و استرالیا وارد کشور شده است.

به گفته وی، خوزستان قطب واردات کالاهای اساسی شامل نهاده‌های دامی، گندم، جو و برنج است.

قره‌بیگی ورود هر گونه کالا به کشور را منوط به صدور مجوز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست و بیان کرد: تاکنون مجوزی برای ورود تلفن همراه آیفون ۱۴ و ۱۵ به کشور صادر نشده است.

وی چندی پیش از اضافه شدن 4 دستگاه ایکس‌ری جدید در مرزهای استان خبر داد که ۲ دستگاه آن تاکنون نصب شده و ۲ دستگاه دیگر نیز به زودی وارد استان خواهد شد.

ناظر گمرکات خوزستان در ادامه با اشاره به میزان تجارت (صادرات و واردات) گمرکات خوزستان بیان کرد: حجم فعالیت تجاری گمرکات استان از شهریور پارسال تاکنون ۳۵.۵ میلیون تن بوده که از این میزان ۱۹ میلیون تن صادرات و ۱۶.۵ میلیون تن واردات انجام شده است.

وی ارزش کالاهای صادراتی یکسال گذشته را بیش از 5میلیارد و ۵۱۲ میلیون دلار عنوان کرد و گفت: بخش عمده کالاهای صادراتی شامل محصولات پتروشیمی، شمش فولادی، میلگرد، محصولات کشاورزی و اوره بوده که به کشورهای چین، عراق، ترکیه، پاکستان و افعانستان صادر شده است. قره‌بیگی ارزش‌ کالاهای وارداتی در یک‌سال گذشته را ۱۰میلیارد دلار شامل کالاهای اساسی همچون ذرت، کنجاله، سویا، گندم، برنج، جو، ام دی‌اف و پارچه گزارش کرد که از کشورهای برزیل، چین، روسیه و اوکراین وارد شده‌اند.

به گفته وی، درآمد وصول شده یک‌ساله در گمرکات استان حدود ۱۴۵هزار و ۴۷۸ میلیارد ریال بوده که به حساب خزانه دولت در بانک مرکزی واریز شده است.

سخن پایانی

میزان صادرات کالای غیرنفتی از خوزستان در سال گذشته معادل ۱۷ میلیون و ۵۵۰ هزار تن به ارزش ۶ میلیارد و ۵۸۴ میلیون دلار بوده است. عمده صادرات استان خوزستان متعلق به دستگاه‌های دولتی یا صادرکنندگانی است که طی سال‌های اخیر در زمینه صادرات فعالیت می‌کردند اما حجم قابل توجهی از ظرفیت‌ها با وجود شرایط مناسب اما مغفول مانده و عملا صادرات صورت نمی‌گیرد که نشأت‌گرفته از آشنا نبودن مردم با صادرات است.