در پی ابلاغ اصلاحیه قانون ساماندهی صنعت خودرو و به‌دلیل عدم‌تشکیل ستاد نوسازی و سامانه جدید آن، دفتر خودرو وزارت صمت در نامه‌ای به تولیدکنندگان خودرو از آنها خواست مبلغی به‌صورت علی‌الحساب به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت واریز کنند. در همین حال، مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده می‌گوید؛ سرعت تولید گواهی‌های اسقاط بسیار پایین است. مراکز اسقاط باید نسبت به اصلاح این روند، صدور گواهی اسقاط را تسریع کنند.

پیگیری مشکل متقاضیان طرح جایگزینی خودرو

طبق اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت، دارندگان خودروهای فرسوده که در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در مرحله دوم فروش یکپارچه قرار دارند، در صف انتظار خودروهای طرح عادی قرار نمی‌گیرند و با متقاضیان عادی قرعه‌کشی نوبت‌دهی نمی‌شوند؛ بنابراین در زمان کوتاه‌تری می‌توانند محصول خود را دریافت کنند. در مرحله دوم فروش یکپارچه خودروها، طرح جایگزینی خودروهای فرسوده هم به ۲ طرح ویژه متقاضیان عادی و طرح جوانی جمعیت (ویژه مادران) اضافه شده است. در این طرح که همه شرایط عمومی و اختصاصی همچون داشتن گواهینامه رانندگی معتبر، عدم‌خرید یا تحویل خودرو از خودروسازان داخلی در ۴۸ ماه گذشته، هر کدملی یک دستگاه و… لحاظ می‌شود و طبق تاکید مدیر سامانه یکپارچه تخصیص خودروها، تعریف حساب وکالتی و مسدود کردن ۱۰۰ میلیون تومان در این حساب هم پیش‌شرط اصلی است. متقاضیان طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در یک گروه (جدا از متقاضیان عادی) قرار خواهند گرفت و قرعه‌کشی نوبت‌دهی میان‌شان انجام و اولویت‌بندی می‌شوند. تنها تفاوت آن با ۲ طرح دیگر (عادی و مادران) این است، به‌طبع شرط پلاک انتظامی فعال به‌نام متقاضی، محدودیت نیست، اما باید در نظر داشت که متقاضیانی می‌توانند در این طرح شرکت کنند که خودرو فرسوده آنها مدل ۱۳۸۵ یا قبل از آن باشد و بایستی پلاک و سند خودرو فرسوده به‌نام خود متقاضی باشد.

سرعت پایین تولید گواهی اسقاط

مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده گفت: سرعت تولید گواهی‌های اسقاط بسیار پایین و لازم است مراکز اسقاط با جدیت و تلاش مضاعف نسبت به اسقاط و تولید گواهی اسقاط اقدام کنند. به گزارش ایدرونیوز، محمد حیدری‌پاشاکی افزود: پس از ابلاغ اصلاح ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، از تاریخ ۲۳ اسفند سال گذشته، تمامی امور مرتبط با نوسازی ناوگان و اسقاط خودرو و اخذ نخستین مجوز شماره‌گذاری خودروهای تولید داخل و وارداتی از ستاد مدیریت حمل‌ونقل سوخت کشور به وزارت صمت واگذار شد. وی تصریح کرد: در نخستین گام ایجاد بستر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری جهت اجرای مفاد بند ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو آغاز شد.

مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده تصریح کرد: با توجه به اینکه سامانه نرم‌افزاری اسقاط خودرو بر پایه تولید و استفاده از گواهی اسقاط فعالیت می‌کند و به‌دلیل ارزش مالی گواهی‌های اسقاط، این سامانه نیازمند نظارت دقیق است. حیدری خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه سامانه ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور به‌طور سالانه ارزیابی و توسعه نرم‌افزاری داده نشده بود و این امکان نیز فراهم نبود؛ بنابراین بررسی‌های انجام‌شده نشان داد سامانه یادشده امکان اجرای ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو را فراهم نمی‌کند و ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده پس از ابلاغ قانون مجبور به طراحی سامانه جدیدی در این بخش شد. مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده با بیان اینکه در سامانه قبلی اسقاط، از سال ۹۶ تمامی فرآیندها در قالب یک طرح انجام می‌شد، افزود: سامانه جدید به‌صورتی طراحی شده است که بسترهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم را برای پوشش مفاد ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو فراهم و قابلیت توسعه داشته باشد. وی تاکید کرد: سامانه جدید ستاد نوسازی به نشانی NNHK.IR از ۲۶ فروردین راه‌اندازی و به‌تدریج طرح جایگزین خودروهای شخصی، طرح جایگزینی تاکسی، طرح تولید گواهی اسقاط و … در آن ایجاد شده است. مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده با اشاره به اینکه بر اساس قانون، مراکز اسقاط و بازیافت کشور متولی تولید گواهی اسقاط هستند و دولت در جایگاه سیاست‌گذاری، بسترسازی و نظارت عالیه و حاکمیتی این حوزه قرار دارد، تصریح کرد: مراکز اسقاط و تشکل‌های مربوطه باید نسبت به مذاکره و انعقاد قرارداد برای تولید گواهی‌های اسقاط با تولیدکنندگان خودرو و موتورسیکلت و دارندگان خودروهای سنگین و سواری اقدام کنند. وی گفت: با توجه به اینکه از نیمه دوم اردیبهشت طرح اسقاط خودروهای فرسوده در سامانه قرار گرفت از آن زمان تا کنون توسط مراکز اسقاط کشور ۵۴۰۰ دستگاه خودرو فرسوده ثبت‌نام شده که این روند برای نیاز بازار بسیار کند است. حیدری با بیان اینکه ماهانه حدود ۵۰ هزار گواهی اسقاط موردنیاز است، خاطرنشان کرد: مراکز اسقاط باید ضمن سرعت بخشیدن به تولید گواهی اسقاط نسبت به مذاکره و انعقاد قرارداد مبادرت کنند تا در جهت از رده خارج کردن خودروهای فرسوده گام موثری برداشته شود و در این راستا لازم است تشکل‌های صنفی مراکز اسقاط ضمن برگزاری جلسات با تولیدکنندگان شرایط تولید گواهی اسقاط متناسب با نیاز مصرف‌کنندگان را هرچه سریع‌تر فراهم کنند. وی تصریح کرد: براساس قانون، واردکنندگان و تولیدکنندگان خودروهای سواری که داخلی‌سازی آنها کمتر از ۴۰ درصد است برای اخذ مجوز شماره‌گذاری الزاما باید گواهی اسقاط ارائه دهند و سایر تولیدکنندگان موظفند به میزان یک‌چهارم تولیدات خود گواهی اسقاط ارائه کنند و در صورت نبود گواهی اسقاط به‌منظور جلوگیری از اخلال در تولید، ۱.۵ درصد نرخ تمام‌شده خودرو یا موتورسیکلت را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صمت واریز کنند. مدیر اجرایی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده درباره کامیون‌های وارداتی گفت: واردکنندگانی که براساس بند (ث) ماده ۳۰ قانون احکام دائمی توسعه کشور، خودرو کامیون کشنده حداکثر ۳سال کارکرد وارد کشور کنند نیز باید توجه داشته باشند که رانندگان خود مالک و دارای کارت هوشمند و همچنین شرکت‌های حمل‌ونقل عمومی تنها برای یک‌بار و یک دستگاه، در صورت نبود گواهی اسقاط به‌اندازه کافی، می‌توانند ۵ درصد ارزش گمرکی خودروهای وارداتی مذکور را به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صمت جهت مجوز شماره‌گذاری واریز کنند و در دفعات بعدی باید حتما خودرو اسقاط کنند.

معرفی نخستین سری خودروها برای شماره‌گذاری

رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده با اشاره به قانون ساماندهی صنعت خودرو گفت: بر این اساس تولیدکنندگان وسایل نقلیه مکلف‌ هستند برای دریافت مجوز شماره‌گذاری نسبت به ارائه گواهی اسقاط و در صورت نبود آن، واریز ۱.۵ درصد مبلغ خودرو اقدام کنند. به گزارش ایدرونیوز، مهران سالاریه افزود: در پی ابلاغ اصلاحیه قانون ساماندهی صنعت خودرو و به دلیل عدم تشکیل ستاد نوسازی و سامانه جدید آن، دفتر خودرو وزارت صمت در نامه‌ای به تولیدکنندگان خودرو از آنها خواست مبلغی به‌صورت علی‌الحساب به صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت واریز کنند. وی گفت: با ایجاد ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده و راه‌اندازی سامانه جدید، به کلیه تولیدکنندگان خودرو اعلام شده است از ۱۰ خرداد از واریز هرگونه وجه به حساب صندوق و خارج از فرآیند ستاد خودداری کنند و در صورت واریز پس از تاریخ مذکور، ستاد هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال شماره‌گذاری محصولات تولیدی نخواهد داشت. رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده با اشاره به اینکه بر اساس قانون، ستاد مکلف است در صورت نبود گواهی اسقاط به میزان لازم، ۱.۵ درصد مبلغ هر خودرو را برای صدور مجوز شماره‌گذاری دریافت کند، افزود: بر این اساس نخستین سری از تولیدکنندگانی که قبل از تاریخ مذکور مبالغی را به حساب صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع پیشرفته وزارت صمت واریز کرده بودند و با توجه به اینکه پارکینگ‌های آنها از خودروهای تولیدی پر شده بود، پس از غربالگری لازم برای دریافت مجوز شماره‌گذاری به پلیس راهور معرفی شدند. وی گفت: در این مرحله اطلاعات ۱۹ شرکت شامل ۳۷ هزار وسیله نقلیه اعم از خودروهای سواری، تجاری و موتورسیکلت به پلیس راهور ارسال شده است.

رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده تاکید کرد: کلیه تولیدکنندگان به‌منظور شماره‌گذاری وسائط نقلیه خود باید نسبت به ایجاد کاربری در سامانه نوسازی ناوگان وزارت صمت به نشانی NNHK.IR اقدام و نسبت به ارائه آمار تولید خود در بازه‌های مدنظر شامل هفتگی، ماهانه و فصلی اقدام کنند. سالاریه با بیان اینکه منتظر دریافت اطلاعات سایر تولیدکنندگان بر اساس فرمت اعلامی هستیم، افزود: بر این اساس تولیدکنندگان مکلف هستند در اسرع وقت نسبت به ارائه اطلاعات درخواستی اقدام کنند تا پس از صحت سنجی توسط ستاد به پلیس راهور برای شماره‌گذاری معرفی شوند.

طرح جایگزینی خودروهای فرسوده

به گفته دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور، به برندگان طرح جایگزینی خودرو فرسوده مهلت ۲ ماهه برای نام‌نویسی در سامانه نوسازی (nnhk.ir) داده شده است. سیدامیر احمدی افزود: بعد از تصویب قانون ساماندهی صنعت خودرو، از تاریخ ۱۰ بهمن ۱۴۰۱ سامانه ستاد حمل‌ونقل سوخت کشور مسدود شد و روند کار برندگان طرح جایگزینی خودرو فرسوده با مشکلاتی مواجه شدند. وی ادامه داد: متاسفانه انتقال ستاد حمل‌ونقل سوخت از وزارت راه به وزارت صمت، در زمانی انجام شد که برندگانی در سامانه قدیم ثبت‌نام شده بودند و روند کار آنها در مراحل اولیه یا پایانی انجام نشده بود؛ با توجه به اینکه حدود ۳ ماه سامانه ستاد حمل‌ونقل سوخت مسدود شده بود، در تاریخ ۳۰ فروردین ۱۴۰۲ سامانه جدید زیر نظر وزارت صمت آغاز به کار کرد و برندگان طرح جایگزینی خودرو فرسوده به این سامانه هدایت شدند، اما روند کار به کندی انجام می‌شد. دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور گفت: تا هفته گذشته ثبت‌نام اولیه این افراد انجام شد؛ درحال‌حاضر مالکان خودرو فرسوده که در طرح جایگزینی برنده شدند، پیامکی دریافت کردند که مهلت ۲ ماهه مجدد به آنها داده شده تا روند کاری خود را انجام دهند. احمدی اضافه کرد: از سازمان گسترش درخواست داریم سامانه جدیدی که راه‌اندازی شده، قابلیت این را داشته باشد تا مالکانی که قصد شرکت در طرح فروش نقدی را دارند، بتوانند از مزایای این طرح بهره‌مند شوند؛ خودروهایی که ستاره‌دار هستند یا با حروف بزرگ یا کوچک در برگ سبز ثبت شده است، حتی قابلیت ثبت ندارند و مالکان طرح جایگزینی نگران این موضوع هستند. سیدامیر احمدی گفت: مالکان خودرو که به تازگی به مراکز اسقاط مراجعه می‌کنند اطلاعات و مدارک‌شان در سامانه جدید نوسازی ثبت می‌شود و روند کارشان به راحتی انجام می‌شود، اما مالکانی که مدارک‌شان قبل از سال ۱۴۰۲ در سامانه ستاد حمل‌ونقل و سوخت ثبت شده متاسفانه اطلاعات‌شان در این سامانه جدید وجود ندارد و مراکز اسقاط خودرو به‌دلیل نبود اطلاعات، قادر به انجام روند کار این افراد نیستند. وی ادامه داد: با توجه به پیامکی که خودروسازان برای این مالکان ارسال کردند و مهلتی که تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۲ برای آنها در نظر گرفته شده دغدغه‌ای برای این مالکان ایجاد شده است. دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کشور افزود: از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت درخواست می‌کنیم هر چه سریع‌تر این مشکل برطرف شود تا این افراد بتوانند در مهلت قانونی از مزایای طرح جایگزینی خودرو بهره‌مند شوند ضمن اینکه برای رفع نگرانی این افراد در صورت امکان، دوباره پیامکی برای این مالکان ارسال شود.

سخن پایانی

اجرای درست اسقاط وسایل نقلیه فرسوده یکی از موثرترین و اقتصادی‌ترین راهکار‌های مدیریت و کنترل آلودگی هوای کلانشهرهاست. بر اساس گزارش‌ها، اکنون بیش از ۱۰ میلیون وسیله نقلیه در مرز فرسودگی در کشور وجود دارد که بیانگر ضرورت اقدام جدید در این زمینه است.