چهارشنبه 26 اردیبهشت 1403 - 15 May 2024
کد خبر: 19483
تاریخ انتشار: 1401/06/14 00:55

نجات تجارت با پیمان‌های پولی چندجانبه

حمیدرضا جیحانی-کارشناس اقتصاد بین‌الملل

دلار رایجترین ارز در مبادلات جهانی است و بالغ بر ۶۰ درصد معاملات تجاری توسط دلار انجام میشود. تنها ۳۰ درصد مبادلات با یورو است و مابقی با ارزهای سایر کشورها انجام میپذیرد. بنا بر تحریمهایی که در چند سال اخیر از سوی غرب به روسیه و ایران تحمیل شد، محدودیتهای جدی برای ذخایر ارزی دلاری و همچنین فرآیند انتقال و مبادلات مالی و بانکی برای این 2 کشور شکل گرفت، از اینرو ایران و روسیه تلاش کردند تا چالشهای بانکی بهوجود آمده را تبدیل به فرصت و ارز مشترکی را برای معاملات تجاری خود وضع کردند. تا پیش از این، کشورهای عضو پیمان بریکس یعنی چین، هند، برزیل، روسیه و افریقایجنوبی بهسمت انجام معامله تجاری با ارزهای ملی خود رفته بودند. ایران نیز از سالهای پیش تلاش داشته تا به اعضای این پیمان ملحق شود، چرا که در چند سال گذشته، افراد حقیقی و حقوقی ایرانی برای انجام تجارت و انتقال ارز، درگیر محدودیت بودهاند و ملحق شدن به پیمانهایی مانند پیمان بریکس میتواند بخشی از مشکلات تجاری کشور را رفع کند. از سویی دیگر، نوسانات نرخ ارز، افزایش نرخ خرید مواد اولیه و در نهایت رشد نرخ تمامشده تولید، مزیت رقابتی را برای صادرات تولیدات ایرانی از بین میبرد، بنابراین انجام واردات با ارز ملی، میتواند مشکل نرخ تمامشده تولید را در کشور و همچنین فعالیتهای صادراتی رفع کند.

در چند مدت اخیر، بانکهای مرکزی 2 کشور روسیه و ایران برای اجرایی کردن طرح تجارت با ارزهای ملی، تعاملات جدی با یکدیگر داشته و در تلاش هستند تا هرچه سریعتر موانع عملیاتی کردن این طرح را برطرف کنند، حتی در نظر گرفته شده تا کارتهای اعتباری براساس روبل و ریال در اختیار تاجران قرار گیرد. در ادامه نیز احتمال آن میرود تا این کارت به افراد عادی و مسافران نیز داده شود تا هر نوع تبادلات مالی میان این دو کشور، در شرایط تسهیلشده و مناسبی انجام شود، بنابراین بهنظر میرسد برقراری واحد پول ملی برای انجام تعاملات تجاری میان ایران و روسیه، مزایا و پیامدهای مثبت بیشماری را برای تمامی بخشهای اقتصادی بههمراه داشته باشد و مردم نیز میتوانند از این مزیتها بهنحو مناسبی استفاده کنند. علاوه بر تسهیل امور تجاری، افزایش قدرت واحد پول ملی ایران و همچنین روسیه در بلندمدت، از جمله مهمترین پیامدهای مثبت اجرای تبادلات دوجانبه با روبل و ریال است، همچنین افزایش ظرفیت برای انجام تجارت نیز، از دیگر نتایج این طرح است. روسیه، بازاری بکر برای ایران است که تا امروز توجه ویژهای به آن نشده است، بهویژه در بخش مواد غذایی، ایران میتواند صادرات مهمی داشته و سهم مهمی را از اقتصاد بازارهای روسیه کسب کند، اما دولتهای پیشین به ظرفیتهای اقتصادی این بازار توجهی نداشتهاند و تا به امروز نتوانستهایم بهطورشایستهای از تجارت با روسیه، سودآوری داشته باشیم، نهتنها انجام پیمانهای پولی دوجانبه بلکه توجه به ظرفیتهای پیمانهایی مانند بریکس و شانگهای، از جمله فرصتهای مهم برای توسعه تجارت ایران محسوب میشود، همچنین حضور ایران در این پیمانها سبب میشود تا تولید ناخالص داخلی افزایش یابد و فعالان اقتصادی سایر کشورها به سرمایهگذاری و افزایش تعامل با ایران ترغیب شوند.

اجرای پیمانهای پولی دوجانبه بهطور معمول علاوه بر زیرساختهای فنی و اصلاح نظامهای بانکی 2 کشور، وجود مولفههای دیگری را نیز میطلبد. برای بهثمر رسیدن تجارت ایران با روسیه توسط ارزهای ملی، ضمن ایجاد بسترهای زیرساختی فنی و بانکی، باید نگاه تجار به افزایش تجارت با روسیه آماده شود.

 باتوجه به رویکرد مثبت و همچنین احساس نیازی که در میان هر 2 کشور ایران و روسیه برای افزایش تعاملات تجاری وجود دارد، بهنظر میرسد این پیمان پولی دوجانبه در مدت زمان کوتاهی اجرایی شده و شاهد پیامدهای مثبت آن در سطح گسترده خواهیم بود. 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/3keyaa