انتقادهایی به روند سهمیه‌بندی و تخصیص مواد اولیه به صنایع از طریق سامانه بهین‌یاب مزیت‌های مطرح است، ازجمله اینکه در این روش سهمیه‌بندی برای تخصیص مواد اولیه، مکانیسم دقیقی برای تعیین سهمیه شرکت‌های تازه تاسیس یا واحدهایی که سرمایه‌گذاری جدید کرده‌اند، وجود ندارد. با این وجود، بهره‌گیری از این روش در طول سال‌های گذشته تا حدودی توانسته از شدت تنش‌های حاکم بر بازارهای گوناگون بکاهد.

فعالان بخش صنعتی همواره نسبت به حضور دلالان و معاملات غیرشفاف از بورس کالا گلایه داشته‌ و برقراری شفافیت را ضرورتی در مسیر بهبود عملکردی صنایع عنوان کرده‌اند.

بر همین اساس نیز پیشنهاد دادند تا از یک‌سو سهمیه‌های اختصاص‌یافته به صنایع تا حدودی آزادتر شود و از سوی دیگر، با گسترش نظارت‌ها، از حضور دلالان و واسطه‌گری در روند توزیع و تنظیم بازار جلوگیری شود. در واقع می‌توان با بررسی اظهارنامه‌های مالیاتی و فروش شرکت‌ها، درستی یا نادرستی خریدوفروش شرکت‌ها را تشخیص داد و زمینه حذف دلالان را از روند عرضه و تقاضا فراهم کرد.

با این وجود و با تمام انتقادهایی که به روند عملکرد بهین‌یابد و تخصیص سهمیه به صنایع برای خرید مواد اولیه وجود دارد، حذف این روند منطقی به‌نظر نمی‌رسد. در واقع حذف سهمیه‌بندی و بهین‌یاب موردتایید فعالان صنعتی نیست اما انتظار می‌رود اصلاح روند کنونی در دستور کار قرار گیرد.

بازار خریدوفروش مس در رینگ معاملاتی بورس کالا ماه‌های گذشته با آرامش همراه بوده اما این روند همیشگی نیست و در بازه زمانی شاهد شکل‌گیری رقابت گسترده‌ای برای خریدوفروش این محصول در بازارهای جهانی بودیم. با این وجود، روند تامین برخی مواد اولیه از بورس کالا همچنان با التهاب روبه‌رو است. در چنین مواردی حذف سهمیه بهین‌یاب، اشکالات جدی را ایجاد می‌کند و تلاطمات بازار را افزایش خواهد داد.

به‌ویژه آنکه تجربه عرضه و تقاضا مس در بورس کالا حکایت از آن دارد که بسیاری از تولیدکنندگان صنایع بالادستی با برنامه در بورس تلاطم ایجاد می‌کنند تا سود بیشتری را ازآن خود کنند. یا در مواردی شاهدیم که دلالان از توقف تولید یک گرید خاص از مواد اولیه عرضه شده در بورس کالا خبر دارند و پیشاپیش با خرید آن، سود قابل‌توجهی را از آن خود می‌کنند و در همین حال زمینه بر هم خورن هرچه بیشتر بازار را فراهم می‌آورند.

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که نوسانات قیمتی در روند عرضه و تقاضا مواد اولیه در بورس کالا امکان برنامه‌ریزی را از روند فعالیت تولیدکنندگان سلب خواهد کرد. این موضوع تاثیر منفی بسزایی بر اهداف صادراتی تولیدکنندگان هم بجا خواهد گذاشت.

وزارت صنعت، معدن و تجارت در هفته‌های گذشته بر صادرات محصولات واسطه‌ای و نهایی به‌جای خام‌فروشی تاکید کرده اما تحقق این هدف به الزاماتی نیاز دارد و انتظار می‌رود سیاست‌گذاری‌های حاکم بر بخش تولید نیز همراستا با این هدف تدوین شود.

وزارت صنعت، معدن و تجارت در همین حال به‌دنبال آن است که ماندگاری صادرات کالاهای واسطه‌ای و نهایی را در بازارهای هدف صادراتی افزایش دهد اما بازار خارجی نوسانات قیمتی را نمی‌پذیرد؛ درنتیجه ایجاد شرایط ثابت در روند تامین مواد اولیه صنایع ضروری است و انتظار می‌رود سیاست‌گذاری‌ها به‌گونه‌ای باشد که آرامش از این بازار نرود.

البته اگر همزمان با حذف سهمیه بهین‌یاب، تولیدکنندگان صنایع بالادستی موظف شوند کل محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند و صادرات‌شان نیز از همین دریچه باشد، می‌توان به نتیجه‌بخش بودن این سیاست‌های جدید امید داشت.

در واقع باید منتظر بود تا سازکارهای جدید تنظیم بازار به‌درستی تبیین شود و بعد بتوان درباره نتیجه‌بخش بودن آنها اظهارنظر دقیقی ارائه داد.