نام‌گذاری‌های تقویمی درباره یک موضوع در جهان، همواره نشان از اهمیت آن موضوع در اقتصاد، سیاست یا ابعاد اجتماعی دارد. در کشور ما نیز علاوه بر مناسبت‌های جهانی، برخی موضوعات به‌عنوان مناسبت‌های ملی در تقویم روزی را به‌نام خود ثبت کرده‌اند تا به این ترتیب تاکید بیشتری بر اهمیت موضوع شده و مسئولان و فعالان مربوط را بر تلاش بیشتر در جهت دستیابی به اهداف ترغیب کنند.

با این نگاه، ۲۱ مرداد در تقویم رسمی کشور به‌عنوان «روز حمایت از صنایع کوچک» نام‌گذاری شده است. این روز از سال ۱۳۹۳ به مناسبت پنجاهمین سالروز تاسیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با تصویب شورای فرهنگ عمومی در روزنگار سالانه ایران ثبت شد.

نام‌گذاری یک روز به‌عنوان «روز حمایت از صنایع کوچک» در حالی است که به گواه آمار، بیش از ۸۵ درصد صنایع کشور را صنایع کوچک و متوسط تشکیل داده و کارشناسان بر اهمیت نقش این صنایع در توسعه و رشد اقتصادی کشور و اشتغالزایی تاکید فراوان دارند. به علاوه اینکه راه‌اندازی این صنایع در مقایسه با صنایع بزرگ نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه پایین‌تری است و فعالان اقتصادی می‌توانند در صورت حمایت‌های منطقی دولت‌ در این مسیر گام بردارند. با توجه به گستردگی این صنایع در سطح کشور بدون شک حمایت از صنعتگران و کارآفرینان شاغل در این صنایع منجر به تغییرات بنیادین در اقتصاد کشور خواهد شد. اینکه بزرگ‌ترین مشکل این صنایع تامین مالی و عدم‌حمایت است، بارها گفته و نوشته شده و به مثنوی هفتاد من می‌ماند، با اینهمه هنوز هم فعالان این بخش در فهرست‌بندی مشکلات خود از تامین مالی و مشکلات مالیاتی و بیمه‌ای، نبود ثبات اقتصادی و دستیابی به فناوری‌های روز و در نهایت ضعف در دسترسی به بازارهای صادراتی، حرف‌ها برای گفتن دارند. فعالان این بخش معتقدند علاوه بر موارد یادشده در شرایطی افزایش و نوسان نرخ ارز، هزینه‌های اضافی را به صنعتگران تحمیل می‌کند که محدودیت حاصل از تحریم ورود ماشین‌آلات و مواد اولیه صنایع نیز به مانعی بزرگ در مسیر فعالیت آنها تبدیل شده است. بدین‌ترتیب نوسان عرضه و تقاضا و تغییرات شدید نرخ مواد اولیه و تجهیزات یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنایع کوچک و متوسط است.

در همین حال، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در مسیر توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط بیش از همه، ۳ عامل تهدیدزا دخیل است که شامل «عدم‌ارتقای فناوری»، «نبود نیروی‌ کار متخصص» و «چالش تامین مالی» است. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد بنگاه‌هایی که در درون‌زا کردن فناوری اطلاعات و ارتباطات عملکرد موفقی داشته‌اند از رقبای خود پیشی گرفته‌اند. در این میان، در صورت رفع این مشکلات می‌توان با تکیه بر توان صنایع کوچک و متوسط در اشتغالزایی، به رونق اقتصاد امیدوار بود. همچنین با توسعه اشتغال در این بخش می‌توان به افق‌های صادراتی بیشتری دست یافت. در حقیقت توسعه صنایع کوچک، زمینه‌ساز رونق تولید است که نقش زیادی در اشتغالزایی و بهبود وضعیت اقتصادی کشور دارد. تحقق این مهم نیز میسر نیست، مگر با حمایت‌های عملی و منطقی از صنایع کوچک و متوسط.

علاوه بر این، احیا و حفظ صنایع کوچک و متوسط می‌تواند به گسترش دامنه و میزان نقدینگی، توسعه تجاری و افزایش سطح درآمد ملی کشور بینجامد. به‌دلیل اهمیت بالای این صنایع تولیدی کوچک است که باید راهی برای حمایت از آنها یافت و این مسیر را به امید ساخت فردای بهتر برای شهروندان امروز و نسل آینده در پیش گرفت.

حمایت‌هایی مانند اعطای تسهیلات مالی، برگزاری دوره‌های آموزشی، اجرای تورهای صنعتی، اعزام هیات‌های تجاری و صنعتی به برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی از جمله پیشنهاداتی است که می‌توان در راستای پیشرفت و توسعه این صنایع از آنها بهره برد.

همچنین براساس آمار و اطلاعات درصد بالایی از صنایع کوچک و متوسط کشور در شهرک‌ها و نواحی صنعتی مستقر هستند؛ بنابراین تکمیل زیرساخت‌های این شهرک‌ها و نواحی صنعتی از جمله وظایفی است که دولت باید در اولویت برنامه‌های خود قرار داده و سازمان برنامه و بودجه نیز اعتبارات لازم برای این تحقق این برنامه را در بودجه‌ریزی‌های سالانه لحاظ کند. این هزینه‌کرد از محل درآمد دلارهای نفتی می‌تواند مصداق هزینه در بخش‌های مولد قلمداد شود. همان هزینه‌کردی که زیربنایی بوده و مسیر توسعه را برای نسل آینده هموار می‌سازد.

به علاوه اینکه اگر دنبال کم‌اثر و بی‌اثر کردن تحریم‌ها هستیم، راهی جز حمایت از تولید ملی و صنایع کوچک نداریم. این امر نیز مستلزم وجود امکانات و منابع است که خوشبختانه در ایران این منابع عظیم موجود است و تنها نیاز به مدیران کارآمد و لایق دارد تا بتواند منابع را در مسیر درست هدایت کرده و در راه اعتلای این صنایع گام بردارند.

بپذیریم یا نه؛ رفع موانع پیش‌روی صنایع کوچک و متوسط، زمینه‌ساز نقش‌آفرینی آنها در نظام اقتصادی کشور است. به همین دلیل هم در همه کشورهای توسعه‌یافته تولیدی‌های خُرد از اهمیت بالایی برخوردارند و به این باور رسیده‌اند که حمایت از صنایع کوچک پیش‌نیاز توسعه تولید داخلی است.

در نهایت چند پیشنهاد فعالان این حوزه برای حمایت یا رونق از صنایع کوچک و متوسط بیان می‌شود با این امید که فعالان این بخش فردایی بهتر از امروز را تجربه کنند.

- تصویب قانون خاص حمایت از صنایع کوچک و متوسط؛

- کاهش سهم کارفرما در صنایع کوچک و متوسط از بیمه تامین اجتماعی؛

- جهت‌دهی برندهای داخلی برای سرمایه‌گذاری در استان‌های مرزی و کمتر توسعه‌یافته کشور در راستای توازن منطقه‌ای و رونق صادرات؛

- الزام واحدهای صنعتی کوچک و متوسط به استفاده از خدمات کلینیک‌های کسب‌وکار.