فعالان حوزه بازار معتقدند افزایش نرخ سوخت و حامل‌های انرژی موثر در تولید، تاثیر مستقیمی بر نرخ تمام شده کالاها دارد و باتوجه به شرایط اقتصادی جامعه، تورم و کاهش توان خرید مردم بازارهای مصرف نمی‌توانند این افزایش قیمت‌ها را تحمل کنند. کارشناسان در این باره می‌گویند بازارهایی که درحال‌حاضر و با همین قیمت‌ها نیز دچار رکود هستند، با افزایش نرخ کالاها به‌دلیل افزایش نرخ حامل‌های انرژی به‌طور کلی مخاطبان خود را از دست می‌دهند. اما واقعا تاثیر نرخ سوخت، کمبود آن و جایگزینی مازوت به‌جای گاز طبیعی تا چه حد می‌تواند بر بازارهای مصرف و نرخ تمام‌شده کالاها در آن تاثیر داشته باشد؟! با گزارش صمت در این زمینه همراه باشید:

تولید مرغ با سوخت شوخی ندارد

حبیب اسدالله‌نژاد، نایب‌ رئیس کانون انجمن‌های صنفی مرغداران گوشتی کشور با اشاره به نقش حیاتی سوخت در تولید محصولات پروتئینی در ماه‌های سرد سال تاکید کرد: تولید محصولات پروتئینی بدون تامین درجه حرارت اپتیمم برای مرغداری‌ها امکان‌پذیر نیست و مرغداران در هر حال این هزینه‌ها را قبول خواهند کرد تا بتوانند محصول خود را به بازارهای مصرف برسانند.

وی در گفت‌وگو با صمت در این باره افزود: هزینه اضافه‌شده سوخت و حامل‌های انرژی هزینه‌ای است که مرغدار باید آن را بر نرخ تمام‌شده این کالا بیفزاید و در نهایت فشار این هزینه و هزینه‌های دیگر افزایش‌یافته در فرآیند تولید مرغ، به مصرف‌کننده وارد می‌شود.

نایب‌ رئیس کانون انجمن‌های صنفی مرغداران گوشتی کشور همچنین اعلام کرد: درحال‌حاضر اخطارهای مربوط درباره در نظر گرفتن سوخت جایگزین به‌جای گاز به مرغدارانی که سیستم حرارتی واحدهای تولیدی آنها گازی است، داده شده است.

البته از طریق ۳ شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، گازوئیل نیز برای ذخیره واحدها در نظر گرفته شده اما باتوجه به مشکلاتی که استفاده از گازوئیل برای مرغداری‌ها ایجاد می‌کند، نگرانی‌های فراوانی در فعالان این صنعت شکل گرفته و ما امیدواریم در فصول سرد سال دچار قطع گاز در این واحدها نشویم.

وی درباره هزینه‌های مربوط به سوخت واحدهای مرغداری نیز یادآور شد: با گاز شهری، سوخت و هزینه‌های حمل حدود ۱.۵ تا ۱.۶ درصد هزینه‌های تولید هر قطعه مرغ را به خود اختصاص می‌دهد که تبدیل آن به گازوئیل این مقدار را به بیش از ۲ درصد می‌رساند. البته این میزان افزایش را باید در کنار هزینه‌های دیگر افزایش‌یافته در صنعت تولید مرغ کشور گذاشت تا بزرگی رقم هزینه‌های سربار در این صنعت مشخص شود.

اسدالله‌نژاد درباره قیمت‌گذاری‌های دستوری در بازار مرغ کشور گفت: در شرایط یادشده اگر قرار باشد قیمت‌های دستوری هم به زیان تولید‌کننده عمل کند و قیمت‌های غیرمنطقی برای کالای تولیدی او تعیین شود، مرغدار عطای این کار را به لقایش خواهد بخشید و اصلا جوجه‌ریزی نخواهد کرد. در این صورت علاوه بر افزایش بیکاری، حجم تولید نیز پایین خواهد آمد و نرخ این محصول دوباره رو به افزایش تصاعدی خواهد گذاشت. اسدالله‌نژاد در پایان گفت: در هر حال سوخت و حامل‌های انرژی یکی از مهم‌ترین نهاده در تولید محصولات پروتئینی هستند و باید به هر قیمتی برای تولید‌کننده مهیا شوند.

لوازم خانگی زیر تیغ فولاد

اسماعیل بازارچی، رئیس سابق انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره تاثیر افزایش نرخ سوخت بر بازار لوازم خانگی کشور در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: همان‌طور که می‌دانید ورق فولادی یکی از نهاده‌های اصلی تولید لوازم خانگی است و هرچه شاهد افزایش نرخ در این نهاده باشیم، تاثیر آن در نرخ لوازم خانگی به‌شکل محسوس دیده می‌شود؛ بنابراین اگر افزایش نرخ سوخت و حامل‌های انرژی موجب افزایش نرخ محصولات فولادی شود، باید انتظار داشته باشیم که این تغییرات در نرخ تمام‌شده لوازم خانگی نیز مشاهده شوند.

بازارچی همچنین نرخ فولاد را از مهم‌ترین معیارهای قیمت‌گذاری لوازم خانگی دانست و در این باره عنوان کرد: فولاد به‌عنوان ماده اولیه اصلی در تولید لوازم خانگی علاوه بر تاثیر مستقیم بر افزایش نرخ تمام‌شده این محصولات، باعث افزایش نرخ سایر مواد اولیه نیز خواهد شد که افزایش قیمتی مضاعف را در صنعت لوازم خانگی به همراه خواهد داشت.

در واقع اگر نرخ فولاد و محصولات فولادی به‌دلیل افزایش نرخ حامل‌های انرژی یا هر موضوع دیگری افزایش پیدا کند، سایر نهاده‌ها و قطعات نیز در این حوزه افزایش نرخ را تجربه خواهند کرد. این فعال حوزه بازار افزایش نرخ محصولات فولادی به‌دلیل افزایش نرخ سوخت را از جنبه دیگر نیز بااهمیت دانست و افزود: وقتی نرخ محصولات فولادی هزینه تمام‌شده تولید محصولات داخلی را افزایش می‌دهد، خواه ناخواه محصولات خارجی بازار نیز از این شرایط تاثیر می‌پذیرند و توان رقابت تولیدات داخلی در برابر محصولات برند‌های خارجی کاهش می‌یابد و ذائقه خریداران به سمت کالاهای غیرایرانی سوق می‌یابد و به این ترتیب در مسیری خلاف حمایت از تولید داخل حرکت می‌کنیم.

بازارچی در پایان گفت: اگر در پی عرضه لوازم خانگی با نرخ مناسب به بازار هستیم باید سازکار مناسبی برای عرضه نهاده‌های تولید این محصولات از جمله ورق فولادی داشته باشیم تا مواد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان لوازم خانگی با نرخ مناسب در اختیار آنها قرار گیرد و قابلیت‌های رقابتی محصولات آنها به‌شکل مطلوب افزایش یابد. اگر تغییر نرخ حامل‌های انرژی، نوسان نرخ در فولاد را به‌دنبال داشته باشند، نمی‌توانیم بازار مناسبی را برای لوازم خانگی کشور متصور بود.

سخن پایانی...

تبدیل سوخت معمول کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی از گاز طبیعی به مازوت با افزایش نرخ حامل‌های انرژی، در نهایت تاثیرات خود را در بازارهای مصرف خواهد گذاشت و مصرف‌کننده را دچار فشار اقتصادی خواهد کرد. اینکه چه زیان‌هایی در پس کمبود سوخت واحدهای تولیدی و بهره‌وری عملکرد آنها وجود دارد، در جای خود حائز اهمیت است اما اینکه در نهایت این مصرف‌کننده است که باید تاوان بی‌برنامگی‌ها و فراهم نشدن زیرساخت‌های تامین انرژی -آن هم در یکی از کشورهای دارای بزرگ‌ترین منابع انرژی جهان- را بپردازد، دردناک است.

مصرف‌کننده‌ای که در طول این سال‌ها با همه کمبودها دست و پنجه نرم کرده، حالا باید در این شرایط معیشتی متحمل هزینه‌هایی شود که با برنامه‌ریزی مدون دولت در سال‌گذشته می‌شد که روی دوش او سنگینی نکند. در هر حال به‌نظر می‌رسد جایگزینی مازوت به‌جای گاز یا افزایش نرخ حامل‌های انرژی یا هر روش دیگری در این مقطع، حتی در صورت موفقیت تنها می‌تواند یک مسکن برای این درد کهنه باشد و دولت سیزدهم اگر می‌خواهد کاری در این زمینه انجام دهد باید به فکر برنامه‌ریزی‌های بلندمدت باشد؛ برنامه‌ریزی‌هایی که شاید در بازه‌های زمانی بیش از ۴ سال و ۸ سال به ثمر بنشیند.