بازار طلا و سکه، سکه می‌شود؟
چند روزی بیشتر به پایان سال باقی نمانده و بازار طلا با وجود اینکه هنوز با رونق موردانتظار فاصله دارد اما تا حدودی شاهد افزایش نرخ بوده است.
به‌طوری‌که به‌گفته فعالان بازار همین حد رشد نرخ ناشی از افزایش تقاضا، باعث ایجاد حباب در نرخ سکه شده است. یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین متغیرهای کنونی بر بازار جهانی طلا، جنگ روسیه علیه اوکراین است که باعث افزایش شدید نرخ اونس طلا شده است. اونس طلا هفته اخیر را در سطح ۱۹۸۸ دلاری به پایان رساند و این هفته را با روندی صعودی طی می‌کند. در این تغییر، پیک ششم کرونا نیز بی‌تاثیر نبوده؛ بنابراین به گفته فعالان بازار، وضعیت بازار طلا در ایران در سال آینده وابسته به سرانجام تنش‌ها میان روسیه و اوکراین، نرخ نفت و مذاکرات برجام است. هنوز مشخص نیست هر کدام از این ۳ عامل چه مسیری را طی خواهند کرد و به چه سرانجامی می‌رسند.
روند صعودی نرخ جهانی طلا
با توجه به روند رو به رشد نرخ جهانی طلا ، تحلیلگران بین‌المللی معتقدند نرخ این کالا تا بالاترین حد خود افزایش خواهد یافت. به‌گفته این گروه از کارشناسان، خطر حمله روسیه به اوکراین باعث آسیب به اقتصاد جهانی خواهد شد و تقاضا برای این فلز که به‌طور سنتی به‌عنوان سرمایه امن به‌شمار می‌رود را افزایش خواهد داد. روسیه یکی از تولیدکنندگان عمده کالاها بوده و حمله این کشور به اوکراین باعث تحریم کالاهای روسی و افزایش شدید نرخ نفت، گاز، فلزات و محصولات کشاورزی شده که به رشد جهانی ضربه خواهد زد.
به‌گزارش ایسنا، گلدمن ساکس نیز با تغییر پیش‌بینی‌های قبلی گفته که هر سه گروه اصلی خریداران، سرمایه‌گذاران، بانک‌های مرکزی و مصرف‌کنندگان جواهرات و محصولات طلا، خریدشان را افزایش داده‌اند و نرخ اونس طلا می‌تواونست در ۶ ماه به ۲۵۰۰ دلار برسد. تحلیلگران گلدمن عنوان کردند؛ آخرین باری که شاهد افزایش همزمان تمامی محرک‌های تقاضا بودیم، سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ بود که نرخ طلا ۷۰ درصد افزایش یافت. همچنین بانک مرکزی روسیه ماه گذشته اعلام کرد خرید طلا را دوباره آغاز می‌کند و به گزارش گلدمن ساکس، با مشاهده اعمال محدودیت‌های تحریمی برای روسیه پیش‌بینی می‌کنند خرید طلای این کشور افزایش یابد.
با اینکه انتظار می‌رفت نرخ طلا برای مصرف‌کننده پس از به اجرا درآمدن قانون جدید مالیات بر ارزش‌افزوده طلا کاهش یابد اما در سال‌های اخیر قدرت خرید مردم چنان کاهشی شده که حتی برای بسیاری از اقشار جامعه، طلا از سبد انتخاب هدیه مناسبت‌ها و روزهای خاص حذف شده است. با این حال، بسیاری از افراد چشم‌انتظار مذاکرات نشسته‌اند تا تاثیر آن را بر بازار ارز ببینند، چراکه نرخ ارز به‌طور مستقیم بر نرخ طلا تاثیر دارد.
رکورد قیمتی جدید طلا
محمد کشتی‌آرای، نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌وگو با اظهارکرد: نرخ طلای جهانی تحت‌تاثیر تحولات روسیه و اوکراین قرار دارد. در هفته گذشته، طلا به بالاترین نرخ تاریخی خود رسید. این افزایش نرخ بی‌سابقه بوده و نرخ هر اونس طلا تا ۲ هزار ۷۰ دلار افزایش پیدا کرده است. همچنین بخشی از نرخ طلا تحت‌تاثیر افزایش نرخ نفت قرار گرفت و این دو عامل باعث شد طلا رکورد قیمتی جدیدی داشته باشد.
به‌گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر، طبیعتا این افزایش نرخ جهانی تاثیر خود را در بازار داخلی ایران هم گذاشت. به این ترتیب، تقریبا از چهارشنبه گذشته که نرخ اونس به یک سطح جهانی رسید، در حالی که نرخ ارز نوسان کمی داشت، نرخ طلا و سکه دوباره سیر صعودی به خود گرفت و باعث افزایش قیمت‌ها شد.
حباب در بازار سکه
کشتی‌آرای در ادامه گفت: از سوی دیگر، با توجه به نزدیک شدن به نوروز، افزایش تقاضا برای خرید انواع سکه و طلا و جواهرات را شاهد هستیم که البته این افزایش تقاضا، تاثیر خود را بر حباب سکه گذاشته و حباب سکه در حال افزایش است.
کشتی‌آرای افزود: اما نرخ طلا هم‌پای نرخ اونس جهانی و ارز نوسان دارد و حبابی روی نرخ طلا ایجاد نشده است. این افزایش حباب روی قطعات دیگر سکه مانند نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه‌های یک گرمی هم اثرگذار بوده و قیمت‌ها به‌دلیل افزایش تقاضا با افزایش همراه شده است. سطح دادوستدها در هفته پایانی سال ۱۴۰۰ قدری بیشتری شده و این در حالی است که در اوایل اسفند کاهش دادوستدها و تقاضا را داشتیم.
این کارشناس بازار طلا گفت: پیش از ماه رمضان معمولا تقاضا برای خرید طلا و جواهر در کشور به‌دلیل برگزاری مراسم‌های عروسی و عقد در مناسبت‌های مذهبی افزایش پیدا می‌کند. اصولا برگزاری این مراسم‌ها تاثیر مثبتی بر بازار دارد و باعث ایجاد تقاضا و رونق بازار می‌شود.
نقش بانک مرکزی در ثبات بازار
کشتی‌آرای درباره نقش بانک مرکزی در مدیریت تقاضای بازار سکه، گفت: بانک مرکزی در درجه نخست در مدیریت و کنترل نرخ ارز نقش دارد و در چند ماه گذشته در این بخش عملکرد بسیار مثبتی داشته است. به همین دلیل هم نرخ ارز افزایشی نبود و این عامل تاثیر نوسانی بر بازار طلا نداشت. از سال ۹۷ به بعد، بانک مرکزی برنامه‌ای برای واگذاری سکه نداشته و درحال‌حاضر نیز چنین برنامه‌هایی را در دستور کار ندارد.
وی اضافه کرد: بنابراین سکه‌های موجود در دست مردم گاه وارد بازار می‌شود و به‌نوعی تعادل بازار با عرضه همین سکه‌ها و تقاضایی که وجود دارد، برقرار می‌شود. گاهی هم تقاضا بیشتر از عرضه است که طبیعتا ایجاد حباب می‌کند که درحال‌حاضر، همین اتفاق افتاده است. گاهی هم برعکس می‌شود؛ مثلا بعد از عید شاهد عرضه بیشتر سکه به‌وسیله مردم خواهیم بود، چراکه بیشتر سکه‌های اهدایی که به‌دست آنها رسیده، برای نقدشدن دوباره به بازار برمی‌گردد؛ بنابراین سکه‌های موجود در بازار خود به‌نوعی در عرضه و تقاضا تعادل ایجاد می‌کند.
پیش‌بینی‌ها در ابهام
کشتی‌آرای گفت: در حال‌حاضر متغیرهایی که بر بازار طلا تاثیرگذار است در ابهام پیش می‌رود که همین عامل هم پیش‌بینی بازار طلا را ناممکن کرده است. یکی از این متغیرها، جنگ روسیه و اوکراین است که هنوز مشخص نیست چه نتایجی خواهد داشت.
دومین متغیر، نرخ نفت در بازارهای جهانی و تحولات بازارهای نفتی است. متغیر سوم نیز که عامل تاثیرگذاری بر نرخ ارز در داخل کشور است، ادامه مذاکرات هسته‌ای ایران است؛ بنابراین چون این متغیرها قابل پیش‌بینی نیست، هنوز نمی‌توان برای سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی کرد بازار به چه سمت و سویی خواهد رفت.
بازار سکه و طلا در نوسان
آیت محمدولی، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران در گفت‌وگو با اظهارکرد: این روزها فضای بازار سکه و طلا دچار نوساناتی شده و نرخ را افزایشی کرده و به همین دلیل برای متقاضیان دافعه ایجاد شده است. یکی از دلایل این نوسانات مربوط به تاثیراتی است که جنگ روسیه و اوکراین بر نرخ اونس طلای جهانی گذاشته است. از سوی دیگر، همچنان بحث کرونا بر بازار سکه و طلا تاثیرگذار است و وضعیت بازار آخر سال و بازار ارز، نرخ طلا را دستخوش تغییر کرده است. وی افزود: زمانی که در بازار طلا نوسان ایجاد می‌شود، متقاضی کمتر به چشم می‌خورد، چراکه مردم به‌دنبال این هستند که بازار به آرامش و ثبات بیشتری برسد تا احیانا در آینده متحمل ضرر نشوند.
بازار کم‌رمق اسفند
این کارشناس بازار طلا و سکه گفت: انتظار ما همیشه این است که بازار طلا و سکه در اسفندماه رونق بگیرد و با افزایش متقاضی روبه‌رو باشیم اما اسفند امسال روند موردانتظار طی نشده و بازار شاهد افزایش متقاضی بالایی نبوده است. همچنان باید دید در این چند روز پایانی سال، وضعیت تغییر می‌کند یا خیر، چراکه نرخ اونس جهانی هم از شدت افزایشی خود کاسته و بازار ارز روند معمولی‌تری را در پیش گرفته است و می‌توان امیدوار بود رونق چندروزه‌ای به بازار برگردد و در صنعت طلا دادوستد مثبتی انجام شود.
محمدولی افزود: پیش‌بینی بازار طلا به‌ویژه در وضعیت کنونی به‌آسانی دیگر بازارها نیست. شرایط پیش‌آمده در اقتصاد جهانی، جنگ روسیه و اوکراین، ادامه شیوع کرونا، نامشخص بودن تکلیف برجام و مسائلی از این دست، متغیرهای تاثیرگذاری بر بازار طلا هستند که پیش‌بینی‌پذیری بازار طلا را در ابهام قرار می‌دهند. به هر حال امیدواریم برای سال آینده، آرامش در وضعیت اقتصادی کشور برقرار شود تا بازار طلا نیز در روند مثبتی قرار بگیرد.
زمان بازگشت آرامش
وی افزود: آرامش زمانی به بازار طلا و سکه برمی‌گردد که جنگ میان روسیه و اوکراین به پایان برسد و برجام تعیین‌تکلیف شود. در این میان، برجام تاثیر مستقیم بر اقتصاد و بازار ارز در ایران دارد. آرامش در بازار ارز نیز به‌نوعی به بازار طلا ثبات می‌بخشد. وی درباره وضعیت بازار سکه و طلا در ماه رمضان گفت: معمولا در ماه مبارک رمضان، بازار با روندی کند ادامه خواهد داشت. با این همه، در پایان ماه رمضان و با نزدیک شدن به اعیاد مذهبی، باز هم احتمال افزایش تقاضا وجود دارد که به‌طبع بر بازار تاثیرگذار خواهد بود. البته اگر اتفاقات و تنش‌‌های پیش‌آمده در جهان، شدت بگیرد، در ماه رمضان هم که بازار رونق ندارد، قیمت‌ها افزایشی خواهد بود.
ساماندهی بازار
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: سامان دادن به اقتصاد کلان، مهم‌ترین اقدامی است که دولت می‌تواند انجام دهد تا به‌واسطه آن، بازارها به ثبات برسند. مدیریت بازار ارز و عرضه سکه در دست بانک مرکزی قرار دارد و هرقدر مدیریت و نظارت این نهاد قوی‌تری باشد، عرضه و تقاضا به هم نزدیک شده و بازار ارز و طلا از نظر ثبات قیمتی به آرامش می‌رسند.
سخن پایانی
به عقیده برخی از کارشناسان، افزایش نرخ طلا در پی جنگ روسیه علیه اوکراین و همچنین موج ششم کرونا، باعث کاهش تقاضا در بازار داخلی شده و حتی انتظارات طلافروشان از رونق بازار در ماه پایانی سال را برآورده نکرده است. گروکشی‌های روسیه و به تعویق افتادن برجام نیز متقاضیان بازار طلا را دست به عصا کرده و منتظر سرانجام مذاکرات و تاثیر ثبات بازار ارز بر بازار طلا نگه داشته است. در این میان، به‌دلیل اینکه یکی از متغیرهای تاثیرگذار بر نرخ طلا، نرخ ارز است، مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی ایجاد ثبات در بازار ارز است.
از سال ۹۷ به بعد، بانک مرکزی برنامه‌ای برای واگذاری سکه نداشته و درحال‌حاضر نیز چنین برنامه‌هایی را در دستور کار ندارد؛ بنابراین گاهی سکه‌های در دست مردم وارد بازار می‌شود و همین موضوع به‌نوعی تعادل عرضه و تقاضا در بازار برقرار می‌کند. با وجود اینکه کاهش شدید قدرت خرید مردم، نسبت به گذشته دست آنها را برای خرید طلا و سکه بسته نگه داشته، با این حال ممکن است در چند روز پایانی سال، بازار طلا تا حدودی رونق بگیرد.
