تولید فولاد زیرتیغ انرژی
زنجیره فولاد از معدن آغاز میشود و تا تولید محصول نهایی ادامه دارد. تولید فولاد در کشور ضمن ایجاد موقعیتهای شغلی متعدد و همچنین ایفای نقشی اثرگذار در توسعه صنعتی و اقتصادی، نیاز نهایی بسیاری از صنایع نهایی را تامین خواهد کرد.
با این وجود، در طول سالهای اخیر شاهد کمبود جدی در روند تامین انرژی موردنیاز صنایع فولادی کشور هستیم. این محدودیت ضربه قابلتوجهی به تولید در صنعت فولاد وارد کرده است.
منابع غنی انرژی در کشور ما یکی از عوامل توسعهیافتگی بسیاری از صنایع انرژیبر همچون فولادسازی بهشمار میرود. هرچند روند تولید بسیاری از صنایع ازجمله فولادسازی در موقعیت کنونی و تحتتاثیر کمبود گاز تهدید میشود.
مصرف گاز در بخش گندلهسازی ۳۰ مترمکعب، در احیا مستقیم و برای تولید آهن اسفنجی ۳۰۰ مترمکعب و در بخش نورد ۴۰ مترمکعب بهازای هر تن تولید محصول برآورد میشود.
در بخش گندلهسازی و نورد امکان تغییر سوخت و استفاده از مازوت بهعنوان سوخت جایگزین برای تداوم تولید وجود دارد. اما در بخش احیا مستقیم امکان بهرهمندی از سوخت جایگزین وجود ندارد. بدینترتیب در صورت قطع گاز واحدهای آهن اسفنجی روند تولید در این حلقه از زنجیره متوقف خواهد شد.
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران برای مدیریت شرایط پیشرو و تداوم تولید در این زنجیره، چندی پیش پیشنهاد داد صادرات آهن اسفنجی در این برهه حساس متوقف شود تا امکانی برای ذخیرهسازی این محصول فراهم شود و درصورت قطع برق، امکان تداوم تولید همچنان وجود داشته باشد. البته برای ذخیرهسازی آهن اسفنجی باید از انبارهایی استفاده کرد که بتوان در آن آهن اسفنجی را بهطور کامل کاور یا آن را با فرآیندی به بریکت سرد تبدیل کرد. این محصول قابلیت اشتعالزایی ندارد، با این وجود، تلاشهای یادشده برای ذخیرهسازی آهن اسفنجی هزینهبر هستند و در نهایت زمینه افزایش نرخ را فراهم میکنند.
صنایع در ماههای گرم امسال شاهد محدودیت جدی در روند تامین برق بودند. در آن بازه زمانی، نرخ سیمان بهدلیل توقف تولید و محدودیت عرضه این محصول در بازار، ۲ تا ۳ برابر افزایش یافت اما بهای فروش فولاد و محصولات فولادی تحتتاثیر اقدامات و هماهنگیهای انجامشده از سوی فولادسازان و انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، فقط حدود ۲۰ درصد افزایش یافت.
ما امید داریم اینبار هم بتوانیم با مدیریت شرایط و همکاری فعالان این زنجیره از شرایط سخت عبور و نیاز مردم را به فولاد تامین کنیم. البته در حالحاضر تولیدکنندگان آهن اسفنجی با این راهکار مخالفت کردهاند اما ما مواضع خود را به مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کردهایم.
براساس آمار منتشرشده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، میزان افت تولید در این زنجیره در ۷ ماهه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، قابلتوجه گزارش شده است.
روند تولید فولاد کشور در ۳ ماهه نخست امسال در مقایسه با ۳ ماهه منتهی به پایان خرداد ۱۳۹۹، رشد قابلتوجهی را از آن خود کرد اما این روند صعودی تولید در ۳ ماهه دوم امسال پایدار نماند و قطع گاز روند تولید را در این شرایط محدود کرد.
این مشکلات از کمبود زیرساختهای انرژی در کشور نشأت میگیرد. در طول سالهای اخیر با توجه تحریم و محدودیت در روابط بینالمللی، بلوکه شدن پولهای ایران در کشورهای خارجی و.... آنطور که باید به سرمایهگذاری در بخش انرژی توجه نشده است.
در چنین موقعیتی، رفع این چالش زیرساختی، هزینهبر است و به چند سال زمان نیاز دارد. در همین بازه زمانی نیز روند تولید در صنایع فولاد کشور با چالشهای جدی روبهرو خواهد شد؛ بنابراین از سیاستگذاران انتظار میرود با تصمیمات درست، چالشها و کمبودهای حاکم بر این بخش را محدود کنند.