ماجرای کمبود بلیت هواپیما و افزایش خودسرانه نرخ از پایان تعطیلات نوروز مطرح است و هر بار مقصر جدیدی برای این ماجرا معرفی می‌شود. برخی این کمبود را از عمد و ناشی از عملکرد برنامه‌ریزی شده ایرلاین‌ها می‌دانند. برخی دیگر حضور دلالان در عرصه فروش بلیت پای پرواز را مطرح می‌کنند. علت هر چه هست، موضوع نرخ و کمبود بلیت پرواز جدی شده و تاخیر در به نتیجه رساندن این پرونده جای تامل دارد.

سازمان هواپیمایی با متخلفان شوخی ندارد

به دنبال افزایش حاشیه‌های مطرح درباره بلیت هواپیما، کاپیتان محمدی بخش طی نامه‌ای به سازمان تعزیرات خواستار جلوگیری از گرانفروشی برخی از سایت‌ها و ایرلاین شد و تاکید کرد سازمان هواپیمایی کشور با متخلفین شوخی ندارد و لغو امتیاز در انتظار متخلفین است.

سخنگوی سازمان هواپیمایی درباره گرانی بلیت در فرودگاه‌ها گفت: ما منکر فروش بلیت از سوی دلالان در فرودگاه نیستیم برخی‌ها بلیت می‌خرند و چند برابر نرخ به مردم می‌فروشند حتی برخی از سایت‌های فروش بلیت مجوز ندارد و بلیت را گران‌تر به مردم می‌فروشند اینها مقصر ایرلاین‌ها نیستند.

محمدی بخش در این نامه به تخلف برخی از شرکت‌های توزیع‌کننده بلیت در فضای مجازی خارج از نرخ‌های تعیین شده اشاره و تاکید کرده است، طبق بررسی‌ها، عمده تخلفات صورت گرفته بر اثر سو رفتار کانال‌ها و سایت‌های فروش به صورت مجازی است که معرفی چند نمونه از این سایت‌های متخلف به مرجع قانونی رسیدگی به تخلفات، مانع از ادامه تخلفات بی‌شمار این سایت‌ها نشد و هر کدام از سایت‌ها به محض انسداد، با دامنه جدید(Domain) و در مدت زمانی بسیار کوتاه فعالیت خود را ادامه دادند.

کاهش عرضه از سوی ایرلاین‌ها منطقی نیست

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی می‌گوید: شرکت‌ها هزینه‌های ثابتی دارند و باید این هزینه‌ها را پوشش دهند و این یعنی کاهش عرضه از سوی ایرلاین‌ها منطقی نیست.

مقصود اسعدی سامانی در گفت‌وگو با ایسنا درباره کاهش عرضه بلیت هواپیما اظهار کرد: گزارش‌هایی که شرکت فرودگاه‌ها منتشر کرده نشان می‌دهد که عرضه بلیت کاهش چندانی پیدا نکرده است. درحالی که در ماه‌های پایانی سال گذشته هم این موضوع مطرح شده بود، آخرین گزارش شرکت فرودگاه‌ها در اسفندماه حاکی از آن است که ۱۶ میلیون مسافر در ۱۴۰۱ جابه‌جا شدند که ۱۴ درصد رشد داشته اما از نظر پروازی، ۹ درصد کاهش یافته است و بخشی از این موضوع به محدودیت‌های کرونا برمی‌گردد که در سال ۱۴۰۰ سفرها کاهش پیدا کرد. وی درباره این شائبه که برخی ایرلاین‌ها با هدف فشار به سازمان هواپیمای کشوری، از عرضه بلیت خودداری می‌کنند، بیان کرد: برخی صحبت‌ها غیرکارشناسی و با اطلاعات غلط است و افکار عمومی و مسئولان را هم گمراه می‌کند. ما قبلا هم اخطار دادیم که با سرکوب نرخ بلیت، شرکت‌های هواپیمایی امکان اینکه هواپیماهایشان را سر خط بیاورند ندارند، چون مشکل اصلی صنعت سرمایه در گردش و کمبود نقدینگی است و با شرایط فعلی و تاکید بر سرکوب نرخ، شاهد زمین‌گیری هواپیماهای بیشتری خواهیم بود و همین تعداد ناوگانی که الان فعال هستند هم چند ماه آینده امکان ارائه فعالیت نخواهند داشت.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با بیان اینکه هواپیما بر اساس سایکل موتور پرواز می‌کند، اظهار کرد: اگر سایکل موتور تمام شود، شرکت‌های هواپیمایی نقدینگی لازم را برای اینکه موتور جدید تهیه کرده یا موتور را تعمیر کنند ندارند و به همین دلیل خیلی از هواپیماهای کشور به‌دلیل نداشتن موتور زمین‌گیر است که علت آن هم کمبود نقدینگی شرکت‌ها است؛ برای شرکت‌های خصوصی که در این صنعت هستند هم انگیزه‌ای برای اینکه سرمایه‌گذاری جدید کنند وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: اگر دولت می‌خواهد که مشکل صنعت حل شود، باید دست از پافشاری برای تثبیت نرخ بردارد و بگذارد که عرضه و تقاضا نرخ را تعیین کند؛ درواقع باید بگذارد که قانون اجرایی شود، طبق قانون هم آزادسازی نرخ را داریم، در حالی که نرخ‌های دستوری جز اینکه دلال‌بازی را در صنعت توسعه دهد و به ضرر مردم باشد و به‌نوعی هم موجب نارضایتی تولیدکنندگان و فعالان صنعت شود و هم نارضایی مردم و مسئولان دستگاه‌های نظارتی را ناراضی کند، نتیجه‌ای ندارد.

اسعدی سامانی با بیان اینکه کاهش عرضه از سوی ایرلاین‌ها منطقی نیست، گفت: شرکت‌ها هزینه‌های ثابتی دارند و باید این هزینه‌ها را پوشش دهند و به همین دلیل باید در عرصه صنعت حضور داشته باشند. این اطلاعات غلط که از سوی برخی منتشر می‌شود، به صنعت لطمه می‌زند و باید دید این اظهارات با چه اهدافی مطرح می‌شود، زیرا این اطلاعات باعث نابودی صنعت می‌شود و اهدافی که امریکا برای خواباندن صنعت دارند، با این اظهارات محقق می‌شود.

کمیسیون عمران مجلس ورود کند

یک عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اگر بنا باشد بهای فرسودگی ناوگان هوایی و جبران هزینه‌ها به مردم تحمیل شود کار اشتباهی است.

علی آذری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تلاش ایرلاین‌ها برای افزایش نرخ بلیت هواپیما، بیان کرد: یکی از دلایل و استناد ایرلاین‌ها برای افزایش نرخ بلیت، این است که هزینه‌ها افزایش پیدا کرده است و توان نگهداری را ندارند بنابراین به افزایش نرخ بلیت‌ها روی آوردند.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی در صنعت هوایی کشور، بحث فرسوده بودن ناوگان هواپیمایی است که باید برای اینکه از زمین‌گیر شدن این ناوگان جلوگیری کنیم، به هر ترتیبی که امکان‌پذیر است به دنبال نوسازی این ناوگان باشیم و باید در حوزه تحریم‌های صنعت هوایی با حفظ اقتدار ملی یکسری گشایش‌ها صورت گیرد.

این عضو کمیسیون عمران اظهار کرد: اگر ما در حوزه روابط بین‌المللی گشایشی انجام ندهیم، این فرسودگی ناوگان هوایی ممکن است بعدها به ما آسیب بزند و با ادامه این روند بالاخره این صنعت زمین‌گیر خواهد شد.

نماینده مردم قوچان در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: افزایش نرخ بلیت هواپیما اصلا در این وضعیت اقتصادی سزاوار نیست. حتی ممکن است کار به جایی برسد که سفر با هواپیما به یک سفر لوکس تبدیل شود. این اصلا در شان کشور ما نیست. وی افزود: پیشنهاد بنده این است که کمیسیون عمران در جلساتی که برگزار می‌کند پیشنهادات فعالان این صنعت را اخذ کند و با همفکری شوراهای عالی مسئول در این حوزه به یک جمع‌بندی کارشناسی برسند. آذری تاکید کرد: اینکه بنا باشد بهای فرسودگی ناوگان هوایی و جبران هزینه‌ها به مردم تحمیل شود کار اشتباهی است. البته فرسودگی ناوگان هوایی یک دلیل است و تورم و تحریم‌ها و فشارهای خارج از مرزها از عوامل دیگری است که بر ایرلاین فشار وارد می‌کند اما به هر حال دولت باید به نحوی این موضوع را مدیریت کند که گرانی بلیت‌ها به مردم تحمیل نشده و دسترسی مردم به هواپیما محدود نشود.

سخن پایانی

شیوه قیمت‌گذاری دستوری در بخش حمل‌ونقل هوایی پذیرفته‌شده نبوده و این قانون عرضه و تقاضاست که بازار را متعادل می‌کند. از سوی دیگر افزایش نرخ بلیت هواپیما آن هم به شیوه دستوری باعث شده تا بلیت برخی از مسیرها کمیاب شده است. مسئولان کمیاب شدن عمدی بلیت هواپیما را تکذیب می‌کنند و علت این کمیابی را افزایش تقاضا می‌دانند. هرچند که بسیاری معتقدند شواهد حاکی از نتایج دیگری است.