مانع بزرگی بهنام تحریم
ارسلان فتحیپور-رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی
سرمایهگذاری خارجی و جذب سرمایه یکی از مباحثی است که هر کشوری باید در راستای دستیابی به رشد اقتصادی بالا و توسعه همهجانبه، آن را در دستور کار خود و جزو اولویتهای اصلیاش قرار دهد. جذب سرمایه خارجی باتوجه به وضعیت اقتصادی کشور ما نیز، یکی از اصلیترین نیازها و اولویتهایی است که باید در سیاستگذاریهای کلان اقتصادی مورد توجه قرار گیرد؛ اما در این راستا شرایطی را باید محقق کرد تا زمینه برای فعالیت اقتصادی سرمایهگذاران خارجی در کشورمان مهیا شود و آنها نیز برای ورود به ایران ترغیب شوند. از مهمترین این شرایط میتوان به مسئله امنیت سرمایهگذاری اشاره کرد که در هر نقطهای از جهان بالاترین اهمیت را برای هر فرد حقیقی یا حقوقی سرمایهگذار دارد. نباید از یاد برد که سرمایه عنصری ترسو است که در صورت احساس ناامنی بهسرعت فرار میکند، همانطور که مثالهای بسیاری از فرار سرمایه را شاهد بودهایم و باید این تجربهها را برای آینده در نظر داشته باشیم. در مقاطعی که شاهد وضع یا تشدید تحریمها علیه ایران بودهایم، سرمایهگذاران خارجی کسبوکار خود را جمع و بیدرنگ کشور را ترک کردند، زیرا تحریم یکی از موضوعاتی است که مستقیما امنیت سرمایهگذاری را خدشهدار کرده و از همین رو بهعنوان عاملی در جهت فراری دادن سرمایهگذاران شناخته میشود.
همانطور که گفته شد بهطور طبیعی مهمترین عامل جذب سرمایه تقویت امنیت سرمایهگذاری است که دولتها باید در این راستا تلاش خود را بهکار گیرند. تحریم یکی از مواردی است که باعث شده شرکتهای سرمایهگذار خارجی برای کار در ایران تردیدهای زیادی داشته باشند؛ بنابراین برای جذب سرمایهگذار چارهای غیر از حل مشکل تحریمها نداریم.
در قراردادهای نفتی که منعقد میشود شاهد بودیم شرکتهای بزرگ همین که تحریمها بار دیگر وضع شدند کشورمان را ترک کردند و ما در مسئله نفت به مشکلات زیادی برخوردیم. پس باید پیش از هر اقدامی برای حل مشکل تحریمها تمهیدات لازم را بیندیشیم و آن را بهکار گیریم.
یکی از مسائلی که اهمیت جذب سرمایه را به ما گوشزد میکند، مسئله ارزآوری است که این روزها یکی از نیازهای اصلی کشورمان بهشمار میرود. متاسفانه شاهدیم که نبود سرمایهگذار باعث شده بخشهای تولیدی اقتصاد کشور دچار مشکل شوند و در نتیجه نرخ اشتغال هم کاهش پیدا کند.
از طرفی هم گفته میشود ارزآوری برای تولید ملی یکی از مهمترین فاکتورها محسوب میشود، زیرا برای ایجاد زیرساختهای تولید هم نیاز به سرمایهگذار داریم و هم اینکه بنیه پول ملی از طریق وارد شدن ارز به کشور تقویت میشود.
نباید فراموش کرد که ایرانیان خارج از کشور سرمایه بسیار عظیمی را در اختیار دارند که در صورت تامین امنیت اقتصادی و سرمایهگذاری تمایل به بازگرداندن دارایی خود به ایران دارند. از این بابت کار برای ایران میتواند سادهتر باشد، زیرا عده زیادی سرمایهگذار وجود دارند که علاوه بر انگیزههای مالی انگیزههای میهنی هم دارند اما پیش از هر چیز باید با کاهش محدودیتها این افراد را نیز برای سرمایهگذاری در ایران متقاعد کرد.
البته نباید از ترس مرگ خودکشی کنیم! زیرا دشمنان جمهوری اسلامی ایران در دنیا همیشه در پی ضربه زدن به کشورمان هستند و ما نباید برای جلب نظر سرمایهگذاران هر آنچه که غربیها به ما القا میکنند را بپذیریم. البته همانطور که گفته شد باید برای رفع تحریمها تلاش کرد اما این بهمعنای پذیرفتن همه شروط غربیها در ازای رفع تحریم نیست.
در مقاطعی هم دیدیم که چینیها عملکرد مناسبی در ایران نداشتند، این در حالی است که امید میرفت آنها سرمایهگذاریهای کلانی در کشورمان انجام دهند اما در نهایت شاهد بودیم که با وضع تحریمهای یکجانبه ازسوی امریکا، چین هم کشورمان را ترک کرد؛ از همین رو انتظار میرود اول در مسیر رفع موانع گام برداریم و بعدا در پی عقد قراردادهایی باشیم که منافع ملی ایران در آن تامین شده باشد.