مزیت حضور چینی‌ها در بازار مسکن ایران
مجید گودرزی-کارشناس اقتصاد مسکن
چین یکی از کشورهای مهم طرف معامله ایران است. به دلیل تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول، پول های ایران در چین بلوکه شده و ما امکان دسترسی به آنها را نداریم. برخی از کارشناسان معتقدند ورود و حضور چینی ها در طرح های ساختمانی کشور، می تواند مقداری از این پول ها را آزاد کند. مسئله بعدی اینکه موضوع مسکن در ایران واقعا غیرقابل تحمل و بغرنج شده است و حضور چینی ها می تواند موجب ساخت بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی شود.اکنون دولت و مجلس که اقدام علیه منافع مافیای مسکن و بانک ها را ندارند، شاید با حضور چینی ها مجبور به تدوین قوانین مربوط و قیمت گذاری شوند و از خروج ارز از کشور خودداری کنند. از طرفی، تجربه و تکنولوژی چینی ها می تواند به ساخت مسکن بهتر و اقتصادی کردن آن کمک کند. آنچه مسلم است نیازمند رقابت برای ساخت مصالح بهتر هستیم تا از تکرار حوادث ناگواری مثل متروپل جلوگیری کنیم.شاید به واسطه حضور شرکت های خارجی، دولت و وزارت مسکن مجبور به تعریف استانداردهای جدید در حوزه ساخت مسکن شوند که با هر زلزله، دل شهروندان به خاطر بی کیفیتی ساخت و مصالح بی کیفیت نلرزد. از سویی، ورود شرکت ّ های بزرگ خارجی معمولا با واردات تکنولوژی همراه است. ورود تکنولوژی در حوزه ساخت وساز می تواند یکی از مزیت های همکاری با طرف خارجی باشد.این درحالی است که در دهه های گذشته بخش مسکن و ساخت وساز ایران به علت بروز پدیده ای به نام بسازو بفروش و نبود رقابت، رشد چندانی در حوزه کیفیت و ساخت ساختمان نداشته و به همین خاطر امکان رقابت با شرکت های خارجی در مناقصات بین المللی را نداریم. چنانچه تجربه حضور شرکت های ترکیه ای در مسکن مهر نیز تجربه قابل قبولی نبود، همچنین تامین مالی از منابع ارزی خارجی می تواند از رشد نقدینگی و افزایش پایه پولی جلوگیری کند.
در رابطه با سود تسهیلات مسکن نیز باید گفت ۵۹۹ میلیون تومان سود وام مسکنی است که با اجبار خرید اوراق این وام، در عمل حدود ۱۲۰ میلیون تومان آن پرداخت نمی شود. این نرخ برای وام های با سود ۱۸ درصد است و با افزایش نرخ سود به میزان ۵ درصد، باید این سود ظالمانه را تا ۶۳۰ میلیون تومان بالا برد، این در حالی است که در عمل، ۳۶۰ میلیون تومان از این پول به دست وام گیرنده می رسد.این درحالی است که در بیشتر کشورهای دنیا تا ۹۰ درصد نرخ ملک به صورت وام بلندمدت در اختیار خریداران قرار می گیرد، اما مبلغ وام مسکن در ایران با میانگین متری ۵۵ میلیون تومان (این آمار بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، مورد تایید ما نیست)، تنها کفاف خرید ۶ . ۶ متر مسکن را دارد.به عقیده بسیاری از کارشناسان وامی که بخش بزرگی از آن پرداخت نمی شود، اما سود آن دریافت می شود، یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران است و باید جلوی آن گرفته شود. بخش مسکن دارای نقش قابل توجهی در تورم است و رونق و رکود این بخش در بهای تمام شده تمام کالاها و خدمات وابسته نقش اساسی دارد.
نکته دیگر در رابطه با شرایط حال حاضر بازار مسکن این است که شهرداری ها هزینه مجوزها را به حدی بالا می برند که در عمل مسکن ساخته نمی شود و این رویه غلط است. در تمام دنیا هر نوع تسهیلاتی برای ساخت مسکن پرداخت و زمانی که مسکن ساخته شد، تبدیل به منبع درآمد پایداری برای شهرداری ها می شود، اما در کشور ما در یک رویه غلط، اقداماتی انجام می گیرد که در عمل مسکن مناسب ساخته نشود.شهرداری ها باید تمام امکانات لازم برای ساخت مسکن را فراهم و بعد از ساخته شدن آن، نسبت به دریافت عوارض و مالیات اقدام کنند. باید این رویه شهرداری ها تغییر کند و به سمت خدمت به مردم بروند و از محل خدماتی که ارائه می کنند، خودشان نیز با کسب درآمدهای پایدار منتفع شوند.بخشی از آشفتگی بازار مسکن به همین سیاست گذاری های اشتباه شهرداری ها برمی گردد و یکی از چالش هایی که امروز در بخش مسکن داریم، به خود شهرداری ها بازمی گردد، در حالی که در تمام دنیا شهرداری ها تلاش می کنند تا بخشی از مشکلات بخش مسکن مرتفع شود، اما در کشور ما آنقدر به بخش مسکن فشار وارد می کنند که در عمل، مسکنی ساخته نمی شود.
