تجارت مجموعه‌ای از فعالیت‌های صادراتی و وارداتی است و باید به این دو بخش به‌طور همزمان نگاه کرد، چرا که اصل توسعه در ایجاد توازن و برای فعالیت‌های تجاری نیز چنین قاعده‌ای حاکم است. برای افزایش صادرات غیرنفتی، باید به تمام مولفه‌های درگیر و مربوط به این حوزه توجه داشته باشیم. در گام نخست، وجود کالاهای صادرات‌محور، لازمه اصلی صادرات غیرنفتی است و بدون ایجاد این پیش‌شرط، به هیچ‌یک از اهداف توسعه‌ای دست نخواهیم یافت. همچنین از سویی دیگر، کارشناسان بازرگانی عقیده دارند نبود تنوع در نوع کالای صادراتی، یکی از چالش‌های جدی کشور است و تمرکز بر صادرات کالاهایی مانند مواد پتروشیمی و مواد معدنی، تجارت را ارتقا نخواهند داد، همچنین می‌توانند آثار منفی بسیاری برای اقتصاد به‌همراه داشته باشند، چرا که در عمل، منابع مهمی از کشور بدون ایجاد ارزش‌افزوده صادر می‌شوند. در چنین شرایطی، نه‌تنها صنایع توسعه نخواهند یافت، بلکه در بلندمدت با کاهش منابع، ایران توانایی صادرات خود را از دست داده و نیاز به واردات بیشتری پیدا خواهد کرد، از این‌رو توجه به تولید و توسعه صنایع پایین‌دستی از مهم‌ترین الزامات رونق اقتصادی ایران محسوب می‌شود. اقتصاد کشور ما در حال ‌حاضر درگیر مشکلات و چالش‌های فراوانی است، اما در بین تمامی آنها، تورم به‌عنوان مهم‌ترین معضل فعلی محسوب می‌شود. تورم را می‌توان عامل بسیاری از مشکلات اقتصادی اعم از رکود بازار و در برخی موارد کاهش کیفیت تولیدات معرفی کرد. پیش از بررسی آثار تورم در بازار داخلی، عوامل مختلفی همچون مشکلات مربوط به تعامل با جهان، نبود مدیریت صحیح در امور اقتصادی و بازار، کمبودهای چرخه تولید اعم از مواد اولیه و همچنین وجود قوانین محدودیت‌آفرین، از دیگر عوامل شکل‌گیری تورم می‌شوند. کاهش ارزش پول ملی، افزایش مداوم هزینه تولید در تمامی بخش‌ها (صنعتی، کشاورزی و...) و همچنین نبود سیاست‌گذاری‌های مناسب برای کنترل و تنظیم بازار سبب حکمفرما شدن تورمی شدید بر اقتصاد می‌شود. واحدهای تولیدی و صنایع در پی این تورم آسیب شدید دیده و در نهایت قدرت فعالیت و توسعه خود را از دست خواهند داد.

از سویی دیگر، تورم منجر به کند شدن روند صادرات می‌شود، چرا که با افزایش نرخ تمام‌شده تولید، قدرت چانه‌زنی و دستیابی به بازارهای جهانی از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان ایرانی سلب می‌شود. با افزایش مستمر نرخ تمام‌شده تولید، کشورها دلیل و رغبتی برای خرید نیازهای خود از ایران را ندارند، همچنین همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد، تورم به‌طورمستقیم در روند تولید اثرگذار است و در برخی موارد کیفیت محصولات را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی، بدیهی است هیچ کشوری خریدار تولیدات گران با کیفیت‌های پایین نخواهد بود. آسیب این اتفاق را در تجارت خارجی بسیاری از کالاها شاهد هستیم. به‌عنوان مثال، افزایش هزینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی، باعث می‌شود تولیدکننده بازار مناسبی برای محصولات خود پیدا نکند و در ادامه زیان‌های مالی جدی برای او حاصل شود، بنابراین، نمی‌توان تورم در بخش تولید را تنها عامل موثر در بازارهای داخلی عنوان کرد. تجارت خارجی نیز همواره تحت‌تاثیر سیاست‌های اقتصادی داخلی و شرایط آن وابسته به کاهش یا تشدید تورم است. تجارت برای داشتن روند و حرکتی رو به جلو، ضمن کنترل تورم به حل مسائل و فراهم‌سازی بسترهای دیگری هم نیازمند است. افزایش نظارت بر مواردی از جمله هزینه‌های حمل‌ونقل، بسته‌بندی محصولات و سایر مدیریت‌های استراتژیک، می‌تواند نقشی موثر در بهبود وضعیت صادرات و به‌طورکلی تجارت خارجی داشته باشد، همچنین بهبود وضعیت مسیرهای حمل‌ونقل در تمامی بخش‌های ریلی، جاده‌ای، هوایی و دریایی، می‌تواند ضمن کاهش هزینه تمام‌شده صادرات کالا و کنترل تورم در این زمینه، برای اقتصاد موتور محرک کارآمدی باشد.