موضوع افزایش حقوق فرهنگیان در سال ۱۴۰۴ همچنان محل بحث و توجه است. با تصویب قانون بودجه و تعیین حداقل ۲۰ درصد افزایش حقوق برای کارکنان دولت، انتظار می‌رفت شرایط معیشتی معلمان نیز بهبود یابد. اما با اعلام نخستین ارقام پرداختی، ابهامات و انتقادهایی درباره میزان عدالت، نحوه اجرای طرح رتبه‌بندی و شفافیت در تعیین حقوق فرهنگیان مطرح شده است. این موضوع همچنان در محافل آموزشی و رسانه‌ای مورد بررسی و پیگیری قرار دارد.

افزایش حقوق معلمان چگونه محاسبه شد؟

بر اساس آخرین دستورالعمل‌های وزارت آموزش و پرورش:

معلمان تازه‌کار یا با سابقه پایین: حقوقی معادل حدود ۱۳ میلیون تومان

معلمان با سابقه طولانی و رتبه‌های شغلی بالا: حقوقی بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان یا بیشتر

این تفاوت‌های چشمگیر حقوقی ناشی از عوامل مختلفی است که شامل سابقه خدمت، رتبه شغلی و مدرک تحصیلی معلمان می‌شود.

طبق طرح رتبه‌بندی معلمان که اخیراً توسعه یافته، معلمان در پنج رتبه طبقه‌بندی می‌شوند:

آموزشیار معلم

مربی معلم

استادیار معلم

دانشیار معلم

استاد معلم

هر یک از این رتبه‌ها درصد متفاوتی از فوق‌العاده رتبه‌بندی را دریافت می‌کنند — درصدی بین ۴۵ تا ۹۰ درصد از مجموع امتیازات حق شغل و حق شاغل. این ضریب نقش کلیدی در تعیین نهایی حقوق معلمان دارد.

حقوق بازنشستگان فرهنگی نیز تحت تأثیر قانون بودجه ۱۴۰۴، حداقل ۲۰ درصد افزایش یافته است. بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، حداقل حقوق بازنشستگان امسال به ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده است.

همچنین، براساس ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم توسعه ، دولت موظف است حقوق بازنشستگان را تا ۹۰ درصد حقوق شاغلان هم‌تراز کند . اجرای ۳۰ درصد از طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال جاری، این رقم را بیشتر می‌کند.

یکی از مهم‌ترین دلایل تفاوت حقوق معلمان، اجرای طرح رتبه‌بندی است. این طرح، ضمن اینکه انگیزه‌ای برای بهبود کیفیت تدریس و پژوهش محسوب می‌شود، سبب افزایش قابل‌توجهی در حقوق معلمان با رتبه‌های بالاتر شده است.

اما این موضوع با واکنش‌هایی از سوی معلمان با رتبه پایین همراه بوده است. برخی معتقدند این طرح بیشتر به معلمان شهری و دارای فرصت‌های بیشتر فرصت می‌دهد تا رتبه بالاتری کسب کنند.

نیروهای خدماتی مدارس نیز از این افزایش مستثنی نیستند. بر اساس بند «ذ» تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۴ ، حقوق این قشر افزایش‌هایی بین ۶۸۵۴ تا ۹۸۱۶ امتیاز (معادل ۴ تا ۵.۷ میلیون تومان ) را شامل می‌شود. البته این افزایش هنوز به صورت رسمی اجرا نشده و منتظر تأییدیه‌های نهایی است.

طبق روال سال‌های گذشته، افزایش حقوق از فروردین‌ماه اعمال شده و با تأخیر یک ماهه در اردیبهشت‌ماه به حساب معلمان واریز می‌شود. این مبلغ به صورت جداگانه با عنوان «مابه‌التفاوت فروردین» واریز می‌گردد.

در حالی که دولت افزایش حقوق را به عنوان یک حرکت به سوی ارتقای معیشت فرهنگیان اعلام کرده، بسیاری از معلمان احساس می‌کنند این افزایش ناهماهنگ و غیرعادلانه است. تفاوت حقوق بین معلمان تازه‌کار و قدیمی، و همچنین تأثیر گرفتن یا نگرفتن رتبه شغلی، نگرانی‌های جدی درباره عدم شفافیت و عدالت را به وجود آورده است.