طلا همچنان اوج میگیرد
سال ۲۰۲۴ سالی طلایی برای فلز زرد بود. طلا در سال گذشته میلادی بهویژه در نیمه دوم سال روندی صعودی داشت و رکوردهایی چشمگیر را به ثبت رساند و با ورود به سال ۲۰۲۵ نیز همچنان بر همان مدار چرخید. اما دلیل این روند چه بود؟ کارشناسان در پاسخ به این سوال عوامل گوناگونی را بیان میکنند اما در میان این عوامل دو عامل بین عموم کارشناسان مشترک است؛ نخست تنشهای ژئوپلتیک و مشخصا درگیریها در خاورمیانه و جنگ میان اوکراین و روسیه و دیگری که رشد قیمت در چند ماه اخیر را توجیه میکند سیاستهای ترامپ و برنامههای اقتصادی وی است. البته شاخصهای دیگر چه اقتصادی و چه غیراقتصادی هم بهنوبه خود تاثیراتی در بازار جهانی نقدشوندهترین و امنترین پشتوانه مالی جهان دارند و تحرکاتی را در آن رقم میزنند. در هر حال روند موجود بهگونهای است که اکثر پیشبینیها نیز بر ادامهدار بودن رشد نرخ اونس در سال جاری میلادی استوار است و بهاصطلاح طلا درخشانتر از همیشه خواهد بود. آنچه در ادامه میخوانید گزارش صمت از عوامل رشد نرخ طلا در بازار داخلی و جهانی در سال گذشته و پیشبینیها از روند پیش رو است.
درخشش طلایی
قیمت هر اونس طلا در ساعات اولیه معاملات آسیا در روز سهشنبه، نزدیک به بالاترین رکورد نرخ روز پیش از آن ایستاد، زیرا سرمایهگذاران نگران بودند که تعرفههای دونالد ترامپ بر کانادا، چین و مکزیک، باعث افزایش تورم و مانع از رشد اقتصادی شود.
به گزارش ایسنا نرخ هر اونس طلا برای تحویل فوری، پس از ثبت رکورد ۲۸۳۰ دلار و ۴۹ سنت در معاملات روز دوشنبه، به میزان ۰.۱ درصد در معاملات روز سهشنبه، افزایش یافت و به ۲۸۱۶ دلار و ۶۴ سنت رسید. بهای هر اونس طلا در بازار معاملات آتی امریکا، با ۰.۳ درصد کاهش، به ۲۸۴۹ دلار و ۶۰ سنت رسید.
ترامپ روز دوشنبه، تعرفههای گمرکی بر مکزیک و کانادا را به حالت تعلیق در آورد و با توقف ۳۰روزه در ازای توافقاتی در زمینه کنترل مرزها و جریان فنتانیل و مهاجران غیرقانونی با دو کشور موافقت کرد؛ در حالی که تعرفهها بر چین همچنان پابرجاست.
بعید است چین تا قبل از چهارشنبه و بازگشایی این کشور پس از تعطیلات سال نو چینی، به تعرفهها واکنش رسمی نشان دهد. با این حال، پکن اعلام کرده بود تعرفههای ترامپ را در سازمان تجارت جهانی به چالش خواهد کشید. عوارض امریکا بر واردات کالاهای چینی، قرار بود از روز سهشنبه (روز گذشته) اجرایی شود.
بازار، تعرفهها را تورمزا میداند که میتواند تقاضای امن برای طلا را افزایش دهد، زیرا این فلز ارزشمند معمولا پناه امن دارایی در برابر فشارهای قیمتی و عدم اطمینانهای ژئوپلیتیکی محسوب میشود. بانکهای جهان طلا را از مراکز تجاری برای مصرفکنندگان آسیایی، از جمله دوبی و هنگکنگ، به ایالاتمتحده میفرستند تا از پریمیوم غیرمعمول بالا که معاملات آتی طلای امریکا نسبت به قیمتهای نقدی دارد، استفاده کنند.
براساس گزارش رویترز، دادههای مهم اقتصادی موردتوجه سرمایهگذاران در هفته جاری، گزارش مشاغل غیرکشاورزی بخش خصوصی در ایالات متحده، گزارش اشتغال ایالات متحده و دادههای فرصتهای شغلی جدید است. صندوق «اسپیدی آرگلد تراست» که بزرگترین صندوق سرمایهگذاری تحت پشتوانه طلا در جهان است، اعلام کرد داراییهای این صندوق، ۰.۱ درصد افزایش یافت و از ۸۶۴.۷۷ تن در روز جمعه، به ۸۶۵.۶۳ تن در روز دوشنبه رسید.
رکود در بازار افزایشی
یک فعال و کارشناس بازار طلا درباره روند جاری در بازار طلا گفت: در حاضر بازار طلای داخلی تا حدودی راکد است و تقاضای اضافی و هیجانی در آن وجود ندارد تا به التهابات در این بازار دامن بزند.
محمد کشتیآرای در گفتوگو با صمت در تشریح عوامل رشد نرخ طلا در بازارهای داخلی و جهانی اظهار کرد: در نوسانات نرخ طلا در بازار داخلی در ماهها و روزهای اخیر دو عامل تاثیر عمده داشتهاند که شامل سیاستهای ترامپ در حوزه اقتصاد بینالملل و پیرو آن رشد نرخ اونس جهانی و رشد نرخ دلار در بازار داخلی تحت تاثیر عوامل گوناگون بوده است.
وی با اشاره به روند اونس جهانی و متعاقبا بازار داخلی بیان کرد: از روز گذشته (دوشنبه) تا امروز (سهشنبه) نرخ هر اونس طلا در بازار جهانی حدود ۲۰ دلار افزایش پیدا کرد که این مسئله در کنار رشد نرخ دلار سبب شد نرخ هر سکه تمام بهار آزادی در روز سهشنبه حدود ۲ میلیون تومان نسبت به دو روز قبل افزایش داشته باشد. این در حالی است که تقاضای چندانی در بازار وجود ندارد و رکود، وضعیت مشهود آن است.
کشتیآرای با اشاره به حباب قیمت سکه گفت: معمولا با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال تقاضا در بخش سکه اندکی رشد میکند و همین افزایش تقاضا سبب شده شاهد رشد حباب سکه باشیم؛ بهگونهای که حباب زیر ۵ میلیون تومانی سکه در ماه گذشته حالا به حدود ۶میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.
این فعال بازار طلا در پیشبینی روند بازار جهانی در سال جاری گفت: اظهارنظرهای گوناگونی درباره وضعیت بازار طلا در سال میلادی تازهرسیده وجود دارد. با این حال واقعیت این است که مشخص نیست در ذهن رئیسجمهوری جدید امریکا چه میگذرد، اما آنچه که حالا عیان است این است که بخش عمدهای از نوسانات افزایشی فعلی متاثر از سیاستهای اعلامی ترامپ است.
کشتیآرای در این باره افزود: تصمیمات و سیاستهای اعلامی ترامپ سبب شده ارزش دلار در بازار جهانی کاهش پیدا کند و وقتی دلار نزولی باشد، فلزات؛ چه طلا و چه هر نوع دیگری رو به صعود میروند.
وی در پایان در اشارهای به قیمت سکه و طلا در بازار گفت: نرخ سکه در روز ابتدایی هفته جاری ۶۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بوده که با افزایش ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی در روز جاری (سهشنبه) به 64 میلیون و 240 هزار تومان (لحظه تنظیم این گزارش) رسیده است. نرخ هر گرم طلا نیز از ۵ میلیون و ۶6۰ هزار تومان روز ابتدایی هفته به ۵ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان رسیده که متاثر از رشد نرخ دلار در کشور و افزایش قیمت اونس جهانی بهوقوع پیوسته است.
طلا از ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵
در سال ۲۰۲۴ طلا عملکرد فوقالعادهای داشت و با افزایشهای بیش از ۲۷ درصدی بهترین بازده سالانه از سال ۲۰۱۰ را بهدست آورد. این افزایش پایدار به تقاضای قوی برای پشتوانه امن (طلا) متاثر از تنشهای ژئوپلتیکی مستمر در خاورمیانه و درگیری طولانیمدت روسیه و اوکراین نسبت داده میشود. اما عوامل شکلدهنده روند صعودی نرخ طلا در سال گذشته چه مسائلی بودهاند؟
به گزارش صمت در توضیح نخستین عامل باید گفت در گرماگرم تنشهای ژئوپلتیکی و درگیریهای جهانی که سال گذشته کم شاهد آن نبودهایم، سرمایهگذاران بهدنبال محافظت از داراییهای خود در برابر نوسانات اقتصادی هستند و طلا بهعنوان یک دارایی مطمئن در این شرایط شناخته میشود و رشد تقاضای ناشی از این امر سال گذشته به رشد نرخ طلا کمک کرد.
بهنظر میرسد در میان تنشهای جهانی، ناآرامیهای خاورمیانه و جنگ میان روسیه و اوکراین در صدر مسائل موثر بر بازارهای جهانی قرار دارند و سبب افزایش نگرانیها در زمینه امنیت و ثبات اقتصادی شدهاند؛ در نتیجه تقاضا برای طلا افزایش یافت. البته به فهرست تنشهای سیاسی باید تحولات در برنامه هستهای ایران و گمانهزنیها مبنی بر احتمال حمله به تاسیسات هستهای این کشور را هم اضافه کرد.
تاثیرات ادامهدار
علاوه بر موضوع یادشده بانک مرکزی چین اعلام کرد احتمال کاهش نرخ بهره در سال جاری وجود دارد که این تصمیم میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی چین کمک کند و در نتیجه تقاضا برای طلا را تحت تاثیر قرار دهد.
اما به مهمترین محرک بازارهای جهانی بهویژه طلا میرسیم؛ امریکا. انتشار دادههای اقتصادی ایالات متحده در هفتههای اخیر به نفع طلا بوده است. شاخص PMI تولید ISM در دسامبر به ۴۹.۳ رسید که بالاترین سطح در 9 ماه گذشته است. این افزایش نشاندهنده بهبود در بخش تولید و افزایش فعالیتهای اقتصادی است که میتواند به نفع طلا باشد.
همچنین مطالبات اولیه بیکاری در ایالات متحده به ۲۱۱ هزار کاهش یافته که کمتر از پیشبینی ۲۲۱ هزار است. مطالبات مستمر نیز بهشدت کاهش یافته و به ۱۸۴۴ هزار رسیده است. این دادهها خبر از بهبود شرایط بازار کار در ایالات متحده و تاثیر آن بر تصمیمات اقتصادی سرمایهگذاران میدهد.
دلار امریکا دیگر مولفه موثر بر نرخ طلای جهانی است؛ توضیح اینکه دلار در ۲ ژانویه به بالاترین سطح ۵۲ هفتهای خود یعنی ۱۰۹.۵۳ رسید و در روز جمعه به ۱۰۸.۹۴ کاهش یافت. این نوسانات در ارزش دلار میتواند تاثیر مستقیم بر نرخ طلا داشته باشد، زیرا طلا بهطور معمول در برابر دلار امریکا قیمتگذاری میشود و افزایش ارزش دلار میتواند به کاهش نرخ طلا منجر شود.
برآورد ۳۰۰۰ دلاری برای اونس
بازارهای جهانی در هفته اول فصل معاملاتی ۲۰۲۵ با ناپایداری آغاز شدهاند، اما سرمایهگذاران هنوز بهدنبال دلایل تقویت موضع خود هستند. تام بارکین، رئیس بانک فدرال ریچموند، تاکید کرد فدرال رزرو در سال ۲۰۲۵ نرخ بهره را کاهش خواهد داد. این عوامل میتوانند تاثیرات قابلتوجهی بر روند نرخ طلا داشته باشند و باعث افزایش تقاضا برای این فلز ارزشمند شوند. براساس بررسی فایننشیال تایمز از چشمانداز بانکها و پالایشگاههای طلا ممکن است نرخ هر اونس طلا تا پایان سال ۲۰۲۵ به حدود ۲۷۹۵ دلار برسد که حدود ۷ درصد بالاتر از سطح فعلی است. فلز زرد در این سال، همچنان مورداقبال بانکهای مرکزی جهانی خواهند بود، زیرا بانکهای مرکزی از زمان تحریم روسیه توسط امریکا به دلیل تهاجم گسترده به اوکراین، در حال تنوعبخشی به داراییهای خود و کاهش ذخایر هستند. از جمله عواملی که میتواند از رشد نرخ طلا حمایت کند، میتوان به کاهش نیم واحد درصدی نرخ بهره توسط فدرالرزرو، نگرانیها درباره رشد بدهیهای دولت ایالاتمتحده و تنشهای سیاسی و نظامی احتمالی در نقاط مختلف جهان اشاره کرد.
همانگونه که عنوان شد این عوامل در افزایش چشمگیر نرخ طلا در سال گذشته نیز نقش داشتند.
هنریک مارکس، رئیس بخش معاملات جهانی در شرکت Heraeus Precious Metals، گفت: «انتظار میرود علاقه بانکهای مرکزی به خرید طلا، بهطور قوی از رشد تقاضای این فلز در سال آینده حمایت کند. او همچنین پیشبینی کرد نرخ طلا ممکن است در سال جاری به ۲۹۵۰ دلار برسد. مارکس افزود: «سیاستهای ترامپ، احتمالا بدهی را افزایش میدهد، دلار را تضعیف میکند و منجر به رشد تورم میشود که ترکیب مطلوبی برای طلا است.» گزارش شورای جهانی طلا نشان داد که رشد امسال مثبت است، اما بسیار ملایمتر خواهد بود. در میان پیشبینیها، گلدمن ساکس بیشترین خوشبینی را دارد و نرخ طلا را تا پایان سال ۲۰۲۵ حدود 3 هزار دلار پیشبینی کرده است. البته در مقابل پیشبینیهایی نیز مبنی بر کاهش نرخ طلا تا پایان سال جاری میلادی وجود دارد و بانکهای بارکلیز و مککواری برآورد میکنند که نرخ طلا تا پایان سال به حدود ۲۵۰۰ دلار کاهش یابد، یعنی حدود ۴ درصد کمتر از سطوح فعلی.
بهطور کلی، ژانویه از دیرباز تاکنون بهترین ماه برای طلا بوده است. با این حال، انتظار میرود فلز زرد قبل از گزارشهای خدمات ISM و مشاغل غیرکشاورزی ایالات متحده، در محدودهای محدود معامله شود.