چگونه مراکز فرهنگی اطمینان حاصل می‌کنند که محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی به تنوع فرهنگی احترام می‌گذارد و در توسعه و آموزش‌های مرتبط کمک می‌کند؟ چگونه فعالان عرصه فرهنگ می‌توانند تولیدات این ابزارهای نوین را در جهت ترویج مفاهیم اخلاقی هدایت نمایند؟ چالش‌های شغلی امروز موسسات فرهنگی - هنری در هنگام مواجه با هوش مصنوعی کدام است و ده‌ها سوال و ابهام از این تازه وارد عرصه فناوری که این روزها دغدغه فعالان حوزه فرهنگ و هنر است.

مراکز فرهنگی با توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی (AI) در فعالیت‌های خود با چندین چالش مهم روبه‌رو هستند. این چالش‌ها می‌توانند مانع استفاده مؤثر از فناوری‌های هوش مصنوعی شده و بر حفظ و خلاقیت فرهنگی تأثیر گذارند و یا شاید جریان فعالیت‌های جاری را به انحراف ببرند.

یکی از چالش‌های بزرگ این عرصه، یکپارچه‌سازی هوش مصنوعی با منابع انسانی دارای مهارت بالا و سرمایه‌گذاری قابل توجه آن در زیرساخت‌های فناوری است که منشاء و مبدا آن اصولاً ریشه ایرانی ندارد و به عبارت بهتر زمین بازی و قوانین آن در جایی دیگر نوشته شده و توسعه می‌یابد. بنابراین فعالان فرهنگی می‌بایست در این زمین و در این اتمسفر که چارچوبی دور از فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی دارد از آن استفاده‌ای درون فرهنگی نمایند که این امر کار را پیچیده می‌کند.

بسیاری از متخصصان فرهنگی بطور طبیعی فاقد مهارت‌های لازم برای کار با ابزارهای هوش مصنوعی هستند و این امرشکافی دانشی برای اجرای آن ایجاد می‌کند که می‌تواند مانع اجرای مؤثر فعالیت‌های فرهنگی شود. این فقدان تخصص می‌تواند منجر به اتکای بیش ازحد به شرکت‌های فناوری خارجی شود که ممکن است نیازهای منحصر به فرد مؤسسات فرهنگی داخلی را در اولویت قرار ندهند.

علاوه بر اینها، نگرانی‌های اخلاقی در مورد حفظ حریم خصوصی، داده‌ها و سوگیری در الگوریتم‌های هوش مصنوعی چالش‌های مهمی را ایجاد می‌کند که باید قبل از انجام فعالیت‌های فرهنگی گسترده به آن پرداخته شود. مراکز فرهنگی باید به طور فزاینده‌ای استراتژی هایی را برای کاهش تأثیر هوش مصنوعی (AI) بر فرهنگ انسانی، با تمرکز بر حفظ تنوع فرهنگی و حمایت از حقوق معنوی انسانی اتخاذ کنند. در اینجا برخی از رویکردهای قابل اجرا را می‌توان اینگونه تقسیم‌بندی کرد:

مدیریت مالکیت محتوای تولید‌شده:

استفاده از هوش مصنوعی مسائل پیچیده «کپی رایت» مربوط به نویسندگی و مالکیت محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی را ایجاد می‌کند. مراکز فرهنگی باید این ملاحظات قانونی را با دقت بررسی کرده تا از تخلف احتمالی جلوگیری کنند و از پاداش منصفانه برای هنرمندانی که آثارشان به مجموعه داده‌های آموزشی هوش مصنوعی کمک می‌کند، اطمینان حاصل کنند و بالعکس از آثار این هنرمندان دربرابر سوءاستفاده‌های احتمالی حمایت کنند.

تاکید بر توسعه هوش مصنوعی انسان محور:

مؤسسات و سازمان‌های فرهنگی می‌بایست از سیستم‌هایی دفاع کنند که ارزش‌های انسانی و خلاقیت را در اولویت قرار می‌دهند. این شامل فراخوان برای شفافیت در فرآیندهای هوش مصنوعی، حصول اطمینان از اینکه هنرمندان و متخصصان فرهنگی در مورد نحوه استفاده از کارشان در آموزش هوش مصنوعی مطلع هستند نیز می‌شود.

ترویج تنوع فرهنگی:

مراکز فرهنگی باید سعی کنندکه برنامه‌های هوش مصنوعی نسبت به تفاوت‌های فرهنگی حساس بوده و کلیشه‌های رایج را تقویت نکنند یا جوامع خاص انسانی را مورد هجمه قرار ندهند. این امر مستلزم نظارت مستمر و تنظیم سیستم‌های هوش مصنوعی برای همسویی با استانداردهای اخلاقی ایرانی- اسلامی است.

استفاده از فناوری برای دسترسی آسان:

مراکز فرهنگی می‌توانند از هوش مصنوعی برای افزایش دسترسی به میراث فرهنگی استفاده کنند. به عنوان مثال، راه‌اندازی پروژه هایی مانند «چت ربات‌های تعاملی» در موزه‌ها با هدف ارائه تجربیات شخصی و در عین حال آموزش بازدیدکنندگان در مورد هنر و تاریخ کشورمان. این ابتکارات نه تنها تعامل بازدیدکنندگان را بهبود می‌بخشد، بلکه دسترسی به دانش فرهنگی را موثرتر می‌کند.

ایجاد رهنمودهای اخلاقی:

اجماع فزاینده‌ای در میان ذینفعان فرهنگی هنری در مورد لزوم دستورالعمل‌های اخلاقی برای استفاده از هوش مصنوعی وجود دارد. این دستورالعمل‌ها می‌بایست بر حفاظت از حقوق مالکیت معنوی، حمایت از کودکان و نوجوانان، اطمینان از رضایت آگاهانه هنرمندان و حفظ شفافیت در مورد منابع محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی و در مجموع حفظ منابع فرهنگی تمرکز داشته باشند.

سخن پایانی

مراکز فرهنگی - هنری هنگام ادغام با فناوری‌های هوش مصنوعی باید چشم‌انداز پیچیده‌ای از چالش‌ها را در نظر داشته باشند. پرداختن به مسائل مربوط به کیفیت داده ها، حق چاپ، تخصص فنی، حساسیت فرهنگی و محدودیت‌های مالی برای این موسسات بسیار مهم است تا با آن بتوان از ظرفیت‌های هوش مصنوعی استفاده نموده و در عین حال حفظ و یکپارچگی فرهنگ ایرانی-اسلامی کشورمان در دستور کار قرار گیرد.

همانطور که هوش مصنوعی به تکامل خود ادامه می‌دهد، مراکز فرهنگی در خط مقدم دفاع از استراتژی هایی هستند که از فرهنگ انسانی در برابر تهدیدات احتمالی ناشی از فناوری محافظت می‌کنند. هدف این موسسات با تمرکز بر رویه‌های اخلاقی، ارتقای تنوع و افزایش دسترسی، ایجاد رابطه متعادل بین پیشرفت‌های هوش مصنوعی و توسعه فرهنگی است.

ادغام هوش مصنوعی در مراکز فرهنگی نیازمند چارچوب‌های اخلاقی قوی است که نظارت انسانی، همکاری بین رشته‌ای و احترام به تنوع فرهنگی را در اولویت قرار می‌دهد. با اتخاذ این چارچوب‌ها، مؤسسات فرهنگی می‌توانند ضمن رعایت استانداردهای اخلاقی برای حفظ میراث خود، از چالش‌های ناگزیر پیشرفت‌های فناوری عبور کنند.

فناوری‌های هوش مصنوعی باید زمینه‌های فرهنگی متنوعی را که در آن فعالیت می‌کنند، ارج بگذارند و منعکس کنند. این شامل شناخت ارزش ها، سنت‌ها و تاریخ منحصر به فرد جوامع مختلف است. سازمان‌ها باید خطوط مسئولیت روشنی را در قبال نتایج هوش مصنوعی ایجاد کنند و تمام سعی خود را انجام دهندکه فرآیندهایی مانند تصویب قوانین و مقررات برای رسیدگی به هرگونه تأثیر منفی یا نقض اخلاقی که ممکن است از استفاده از هوش مصنوعی در زمینه‌های فرهنگی ناشی شود، اجرایی گردد.

با پایبندی به این اصول، مراکز فرهنگی می‌توانند به طور موثر از فناوری‌های هوش مصنوعی استفاده نمایند و در عین حال استانداردهای اخلاقی را حفظ نموده به طوریکه از ماموریت و منافع جامعه محافظت کنند.