برای نشان دادن اهمیت نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات کافی است به این نکته اشاره کنیم که در جهان معاصر بیشترین فضاهای نمایشگاهی به کشورهای ایالات متحده، آلمان و چین تعلق دارند که مهم‌ترین قطب‌های تجاری دنیا به‌شمار می‌روند.

بازاریابی برای کالاهای شرکت‌کنندگان در نمایشگاه، فروش مستقیم کالا به خریداران عمده یا مصرف‌کنندگان، معرفی کالاهای ابتکاری یا نوینی که در نتیجه تجاری‌سازی یافته‌های تحقیقاتی تولید شده‌اند به بازدیدکنندگان، پیدا کردن کانال‌های جدید توزیع کالا در کشورهایی که نمایشگاه در آن برگزار شده است، شناسایی رقبای تجاری و آگاهی از ویژگی‌های کالاها و خدمات آنها، شرایط صادرات، قیمت‌های پیشنهادی و...، آگاهی از دیدگاه‌های مشتریان بالقوه در زمینه نقاط ضعف کالاهای عرضه‌شده و اقداماتی که برای برطرف کردن آنها باید انجام شود از جمله مزیت‌هایی است که صرفا با برگزاری رویدادهای نمایشگاهی می‌توان در راستای توسعه صادرات کشور از آن بهره برد. گسترش‌نیوز، پایگاه خبری موسسه فرهنگی مطبوعاتی صمت در گفت‌وگو با سعید صیفی، رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران به بررسی شرایط روز و جایگاه صنعت نمایشگاهی ایران در منطقه پرداخته است.

وضعیت فعلی صنعت نمایشگاهی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کشور ما به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اقتصادهای منطقه در صنعت نمایشگاهی پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای داشته و این صنعت جایگاه خود را در میان صنایع، اصناف، فعالان اقتصادی و بخش‌های خدماتی و به‌طور کلی غرفه‌داران و بازدیدکنندگان پیدا کرده و به لحاظ نقشی که در بازاریابی و رونق اقتصادی ایفا می‌کند کاملا شناخته شده است.

مشارکت‌کنندگان نمایشگاه با استقبال از برگزاری و حضور در نمایشگاه‌ها موجب رشد این صنعت و به تبع آن رونق اقتصاد می‌شوند. این صنعت در کشور ما بیش از ۵۰ سال سابقه فعالیت موثر دارد و همگام با توسعه اقتصاد جایگاه خود را پیدا کرده و هم به لحاظ تعداد و هم کانال‌های برگزاری، ساخت سایت‌ و... در قالب صنعت مطرح می‌شود.

ما چه در سطح تخصصی و چه در سطح بین‌المللی رشد چشمگیری داشته‌ایم، اما باوجود این توسعه هنوز با صنعت نمایشگاهی کشورهای توسعه‌یافته فاصله داریم و با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم. به‌عنوان مثال فعالیت‌های نمایشگاهی در کشور ما باوجود اینکه در خدمت صنایع مختلف هستند، هنوز به‌عنوان یک صنعت مستقل شناخته نمی‌شود و در واقع جایگاه اصلی خود را در اقتصاد ایران پیدا نکرده‌ است. برگزاری و مدیریت موفق نمایشگاه‌ها مستلزم داشتن شناخت عمیق‌تر از مخاطب، خواسته‌های او و ارائه این خواسته‌ها در قالبی جذاب و متقاعدکننده است. صنعت نمایشگاهی ایران می‌تواند با استفاده از تبلیغات، تحقیقات بازار و ایجاد یک برند جهانی از نمایشگاه‌های ایران و توسعه آن برای مشتریان خود ارزش افزوده ایجاد کند و مزیت رقابتی به‌وجود بیاورد.

 به‌عقیده شما جایگاه صنعت نمایشگاهی ما نسبت به چند سال گذشته ارتقا داشته یا تنزیل پیدا کرده و دلایل آن چه بوده است؟

صنعت نمایشگاهی ایران در عین جوان بودن، طی سال‌های اخیر با برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی در شهرهای مختلف کشور، برگزاری یا مشارکت در بسیاری از نمایشگاه‌های تخصصی بین‌المللی خارج از کشور، اعزام هیات‌های تجاری به کشورهای مختلف و برگزاری همایش‌ها، سمینارها و کنفرانس‌های تخصصی بین‌المللی به اهداف قابل‌توجهی دست یافته است.

 توسعه صنعت نمایشگاهی ایران وابسته به جایگاه این صنعت در کشور است و هر قدر این جایگاه ارتقا یابد، بدون‌شک رونق این صنعت را به‌دنبال خواهد داشت. امروزه شرکت‌های مختلف تولیدی و خدمات اهمیت حضور در نمایشگاه‌ها را درک می‌کنند و آن را یکی از بهترین کانال‌های بازاریابی می‌دانند و با منافع اقتصادی و اجتماعی قابل‌توجه آن از جمله توسعه صادرات و ارزآوری، رشد صادرات غیرنفتی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، اشتغالزایی، گسترش مناسبات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بین کشورها و رشد تولید ناخالص داخلی کشور آشنا هستند.

استقبال شرکت‌ها از حضور در نمایشگاه‌های مختلف در سطح کشور رشد و توسعه این صنعت را به‌دنبال دارد. صنعت نمایشگاهی نیازمند آن است که در ساختار دولتی نیز جایگاه خود را پیدا کند تا از حمایت‌های سیاسی و اقتصادی آن بهره‌مند شود، چراکه این صنعت محرک رشد در همه بخش‌های اقتصاد است.

 در آینده و دوران پساکرونا نیز محرک ابتدایی اقتصاد جهانی و عامل سرعت بخشیدن به بهبود آن، صنعت نمایشگاهی خواهد بود. ما مزایای این صنعت و تاثیر آن بر اقتصاد را درک کرده‌ایم و به اهمیت آن در روند توسعه پی برده‌ایم. سیاستمداران می‌دانند صنعت نمایشگاهی باید بخش کلیدی تمامی برنامه‌های توسعه باشد. در این حالت است که در مسیر رشد قرار خواهیم گرفت.

چالش‌های کنونی صنعت نمایشگاهی ایران را چه مواردی می‌دانید و راهکارهای برون‌رفت از این چالش‌ها چیست؟

امروزه نمایشگاه‌ها فضاهایی به‌مراتب فراتر از غرفه‌هایی برای نمایش محصولات و خدمات هستد. آنها بازارهایی بزرگ هستند که به‌واسطه فرصت‌های آموزشی، معرفی نوآوری و فرصت‌های بازاریابیِ جدید تقویت می‌شوند و فعالیت‌های دیجیتالی و شبکه‌سازی اجتماعی از آنها حمایت می‌کنند.

صنعت نمایشگاهی بر آن است تا قدرت خود را در ایجاد ارتباطات تجاری و تبادل اطلاعات و دانش فنی برای همه فعالان تجاری به کار بگیرد. این صنعت خریداران و فروشندگان را گرد هم می‌آورد تا به برقراری روابط تجاری و کسب‌وکار و نوآوری بپردازند؛ از همین رو صنعت نمایشگاهی را یک «صنعت فرادست» می‌دانند. این صنعت از طریق فراهم ساختن مکانی برای داد‌وستد و ملاقات، عملا بر قدرت و توانمندی همه صنایع فعال می‌افزاید.

ما باید بدانیم که بازار در معرض تغییر نسلی جدی قرار دارد و لازم است متناسب با این تغییرات برنامه‌ریزی کنیم. امروز ما با نسل هزاره سروکار داریم. هزاره‌ها به عصری تعلق دارند که رسانه‌ها پیوسته آنها را به‌صورت زنده از طریق موبایل، ایمیل و سایت‌های اینترنتی با سایر انسان‌ها مرتبط می‌سازند. آینده صنعت نمایشگاهی در گرو توانایی ما در جذب متخصصان جوان به نمایشگاه‌ها است تا آنها نیز چون پدران و مادران‌شان در نمایشگاه‌ها حضور داشته باشند.

در راستای نیل به این هدف باید نمایشگاه‌هایی برگزار کنیم که تجربه‌ای مثبت و سازنده به‌دنبال دارند. بازدیدکنندگان جوان به دوران انقلاب فناوری تعلق دارند؛ عصری که نهایت نوآوری و خلاقیت در آن رقم خورده است. آنها تشنه یادگیری بهترین و جدیدترین چیزها هستند. آنها می‌خواهند زمانی که از زندگی و کار خود می‌گیرند و در نمایشگاه سپری می‌کنند، ارزشش را داشته باشد؛ بنابراین باید نسبت به آنچه برای این متخصصان جوان جالب و جذاب است حساس و دقیق باشیم.

مسئله تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت دوباره مطرح شده است. به‌عقیده شما، تحقق این موضوع و روی کار آمدن دوباره وزارت بازرگانی چه تاثیری بر صنعت نمایشگاهی کشور خواهد داشت؟

وزارت صمت با پرداختن به امور واردات و صادرات و تقویت تجارت، انحصارزدایی و تنظیم بازار می‌تواند موجبات توسعه اقتصاد را فراهم آورد؛ بنابراین ما امیدواریم نقش مهمی در رفع مشکلات صنعت نمایشگاهی ایفا کند و زمینه مساعدی برای بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌های صنعت نمایشگاهی در کشور فراهم شود و فعالیت‌های نمایشگاهی به‌منزله بازوی توانمند صادرات نقش خود را به‌درستی ایفا کنند. این مهم می‌تواند به بهبود فضای کسب‌وکار و تجارت در بخش خصوصی در عرصه‌های مختلف اقتصادی کمک
 کند.

همچنین فرصت مناسبی است که سازمانی جامع و دربرگیرنده کلیه فعالیت‌های نمایشگاهی ذیل وزارت صمت شکل گیرد و با تعریف ساختاری شامل کلیه فعالان و ذی‌نفعان صنعت نمایشگاهی از جمله مراکز نمایشگاهی، برگزارکنندگان، غرفه‌سازان و پیمانکاران خدمات نمایشگاهی، مشاوران و... فعالیت‌های نمایشگاهی به‌شکل هدفمند و نظام‌مند برنامه‌ریزی شود. به این ترتیب این سازمان به‌عنوان متولی رسمی صنعت نمایشگاهی کشور می‌تواند فضای جدیدی برای رونق و رشد این صنعت تاثیرگذار در توسعه اقتصاد کشور به‌وجود آورد.