ناگفته نماند که در این مدت وضعیت معیشتی و شرایط نامطلوب اقتصادی مردم نیز در کسادی این بازارها تاثیرگذار بود. البته وضعیت بازار شب یلدا و آشتی دوباره خریداران با بازارها نشان داد گویا قرار است بازارها -لااقل پیش از موج جدید سویه اُمیکرون- تکانی به خود بدهند و اندکی رونق بگیرند. جشن کریسمس و سال نوی میلادی پس از شب یلدا دومین آزمون بزرگ بازار پس از رکود حدود دو ساله است و باید دید آیا استقبال مردم از این بازارها نیز مانند شب یلدا بوده یا خیر. به این بهانه صمت سری به بازار کریسمس در خیابان‌های تهران زده‌‌ و به بررسی قیمت‌ها و استقبال مردم از این بازار پرداخته است.

اگر سری به خیابان میرزای شیرازی بزنید، می‌بینید بسیاری از فروشگاه‌هایی که تا چند هفته پیش فقط اسباب‌بازی‌فروشی بودند در این روزها و شب‌ها پر شده‌اند از مجسمه‌ها و عروسک‌های بابانوئل و کاج‌های کوچک تزئین‌شده و نمادهای رنگارنگ جشن سال نوی میلادی. پیاده‌روها پرنورتر از تمام شب‌های دیگر هستند و پر از عابران و خریدارانی شده‌اند که این روزها را بهانه‌ای برای بیرون زدن از خلوت خانگی قرار داده‌اند. صاحبان فروشگاه‌های فروش تزئینات سال نوی میلادی استقبال امسال را بسیار بیشتر از سال گذشته می‌دانند اما معتقدند هنوز بسیاری از مردم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی تمایلی برای حضور در بازارها ندارند.

در عین حال به غیر از مناطق بورس فروش این تزئینات، مالکان فروشگاه‌های حاشیه‌ای‌تر نظرات متفاوتی درباره این بازار دارند. این گروه معتقدند بازار فروش تزئینات کریسمس با وجود کمتر شدن محدودیت‌های کرونایی، به دلیل افزایش نرخ اقلام مختلف این تزئینات، بازار چندان مناسبی ندارد.

 این فعالان صنف لوازم تزئینی بر این باورند که عاملی که بیش از همه باعث کاهش فروش در این ایام است، افزایش قابل ملاحظه نرخ اجناس و همراه شدن آن با کاهش قدرت خرید مردم است.

 این ملزومات جزو کالاهای ضروری مردم به شمار نمی‌‌رود و تعداد محدودی از خریداران همچنان قدرت خرید گذشته را دارند و نمی‌توان به آنها در این باره خرده گرفت.

درخت کریسمس همچنان مشتری دارد

یکی از مولفه‌های اصلی جشن سال نوی میلادی درخت کریسمس و تزئینات آن است که از دیرباز جاذبه‌های فراوانی را برای مردم ایجاد می‌کرده است. در شب‌های منتهی به سال نوی میلادی بسیاری از فروشگاه‌ها با نمایش کاج‌های نوئل تزئین‌شده به استقبال این جشن رفته‌اند اما برخی از مناطق پایتخت از جمله خیابان میرزای شیرازی و ۱۶ متری دوم مجیدیه در این سال‌ها تبدیل به بورس فروش لوازم کریسمس شده‌اند. اما قیمت‌ها در این فروشگاه‌ها به چه صورت است؟ در سال‌های اخیر به استثنای سال گذشته که بازار کریسمس تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا بود، تب خرید درخت کریسمس و تزئینات مربوط به آن به‌طور چشمگیری بین ایرانیان بالا گرفته است.

استقبال از این موضوع که دیگر فقط محدود به مسیحیان نیست موجب شده امسال هم بازارهای فروش درخت کریسمس داغ باشد. براساس گزارش‌های میدانی صمت امسال فروش درخت کریسمس با استقبال خوبی همراه بوده و سفارش‌های تزئین زیادی برای این فروشگاه‌ها داشته، اما قیمت‌ها در این بخش بسیار متفاوت است.

کریسمس با شاخ و برگ چینی

امروز دیگر دیدن عبارت made in china روی کالاهای مختلف نکته چندان عجیبی به شمار نمی‌آید و درخت کریسمس هم از این قاعده مستثنا نیست. بیشتر درخت‌های کریسمس موجود در بازار چینی یا حداقل منسوب به چین هستند که قیمت‌های به‌نسبت‌ بالایی هم برای فروش آنها درنظر گرفته شده است. این درختان که معمولا در ۳  اندازه بزرگ، متوسط و کوچک عرضه می‌شوند بازه نرخ از کمتر از یک میلیون تومان تا بیش از ۱۵ میلیون تومان را به خود اختصاص می‌دهند.

گزارش‌های میدانی صمت نشان می‌دهد درخت‌های بزرگ کریسمس به ارتفاع ۱.۷۰ متر همراه با تزئینات مربوط به جشن کریسمس که شامل ستاره، آویز، نوار رنگی، ریسه نور و حباب است، با قیمتی بین ۱۳.۸ میلیون تا ۱۵ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.

همچنین در این بازار درخت‌های کریسمس با ابعاد متوسط با تزئینات آن، قیمتی بین ۵.۶ تا ۵.۸ میلیون تومان دارند و درخت‌های کریسمس کوچک با قیمت‌هایی بین ۲ تا ۲.۵ میلیون تومان قابل خریداری هستند؛ البته فروشندگان فروشگاه‌های خیابان میرزای شیرازی درخت‌های کریسمس ایرانی را نیز برای فروش دارند که از نظر ظاهری کیفیت چندان مناسبی ندارند و می‌توان ابعاد کوچک آنها را همراه با تزئینات به نرخ ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تومان تهیه کرد.

فروشندگان استقبال از درخت‌های کریسمس چینی را با وجود نرخ بالاتر، بهتر از انواع ایرانی آن می‌دانند و در این باره می‌گویند بیشتر خریداران، با توجه به پرتابل بودن و قابلیت جداسازی اجزای آن، این کالا را تا چند سال استفاده بعد نیز می‌کنند. 

آنها تاکید می‌کنند که در سال‌های اخیر خریداران دخت کریسمس تنها مسیحیان نیستند و بسیاری از هموطنان مسلمان نیز از مشتریان این درخت‌ها هستند.

کاج نوئل طبیعی مشتری ندارد

البته بازار فروش درخت کریسمس طبیعی اصلا تعریفی ندارد. صاحب یکی از گل‌فروشی‌های حوالی خیابان ولیعصر و مطهری در گفت‌وگو با صمت درباره استقبال از درخت کاج نوئل طبیعی در آستانه سال نوی میلادی عنوان کرد: شاید دو دهه گذشته این بازار در این ایام گرم می‌شد اما در سال‌های اخیر به چند دلیل خرید درخت کاج نوئل طرفداران کمی دارد.

وی در این باره گفت: نخستین دلیل این موضوع این است که در این سال‌ها قطع کاج نوئل با برخوردهای قانونی همراه است و فروشندگان غیرقانونی این کالا دیگر در بازار کریسمس حضور ندارند؛ بنابراین علاقه‌مندان استفاده از کاج طبیعی باید آن را به صورت گلدانی از مراکز فروش گل و گیاه تهیه کنند. 

این فروشنده گل و گیاه زینتی در ادامه اظهار کرد: دومین مشکل برای تهیه کاج طبیعی نوئل نرخ آن است که در انواع کوچک و بدون تزئینات به بیش از ۳ تا ۴ میلیون تومان هم می‌رسد. همچنین با توجه به اینکه بیشتر مردم در آپارتمان زندگی می‌کنند، امکان نگهداری از این گیاه پس از جشن‌های کریسمس را ندارند.

وی سومین دلیل برای کاهش خریداران کاج طبیعی نوئل در آستانه کریسمس، راحتی استفاده از انواع پلاستیکی این درخت‌ها دانست و گفت: زندگی شهرنشینی امروز مبتنی‌بر سرعت و طبیعی است که در این هیاهو کمتر کسی این زمان را دارد که درخت کاج نوئل را تهیه کند و خود بخواهد به تزئین آن بپردازد؛ آن هم در حالی که نمونه مصنوعی آن با تزئینات کامل، نرخ کمتر و زمان کوتاه در دسترس است.

بابانوئل‌ها پرفروش هستند

یکی دیگر از تزئینات مربوط به جشن کریسمس عروسک و مجسمه‌های بابانوئل هستند. مجسمه‌ها و عروسک‌های قرمزپوشی که بیشتر کودکان را جذب خود می‌کنند و فروش نسبتا خوبی در این روزها دارند. بررسی‌های میدانی صمت در این باره نشان می‌دهد قیمت‌های متفاوتی برای مجسمه‌های بابانوئل در بازار شب کریسمس وجود دارد که کوچک‌ترین آنها از حدود ۳۴ هزار تومان آغاز می‌شود و در اندازه‌های بزرگ‌تر به حدود ۱۶۰ هزار تومان می‌رسد و در اندازه‌های بزرگ به قیمت‌های بالای ۱.۲ میلیون تومان نیز می‌رسد؛ البته نباید از بازار بادکنک، شمع و جاشمعی، آویز و عروسک‌های پولیشی بابانوئل نیز در این ایام غافل بود که بازار به‌نسبت‌ خوبی دارند. علاوه‌بر این، کالاهایی مانند ریسه چراغ رنگی از کالاهای پرفروش این روزها است که در بازار بازه قیمتی بین ۱۷۰ تا ۲۲۰ هزار تومان دارند.

در کنار این اقلام، زنگوله‌های مخصوص کریسمس نیز در انواع و اندازه‌های مختلف قیمت‌های گوناگونی با ۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسند. بیشتر مجسمه‌ها و عروسک‌های موجود در بازار امسال نیز مانند کالاهای بسیاری از بازارها ساخت چین هستند و با وجود اینکه ظاهرا تولید آنها نیاز به فناوری خاصی ندارد، در بازارهای ما بدون رقیب جولان می‌دهند.

بازار سلفی همچنان داغ است

فروش درخت کریسمس و تزئینات شب یلدا خریداران زیادی را به فروشگاه‌های عرضه‌کننده این محصولات می‌کشاند اما همه شلوغی مربوط به خریداران نیست. 

صاحبان این فروشگاه‌ها می‌گویند درصد قابل توجهی از این شلوغی جلوی مغازه مربوط به خرید نیست و بسیاری درخت‌های تزئین‌شده را سوژه مناسبی برای عکس‌های یادگاری و سلفی گرفتن می‌دانند. البته گرمی بازار عکاسی از تزئینات کریسمس را به غیر از پیاده‌روی خیابان‌ها و فروشگاه‌ها، در شبکه‌های اجتماعی هم می‌توان مشاهده

 کرد. 

بسیاری از مردم که دو سال گذشته را در محدودیت‌های همه‌گیری کرونا و مشکلات ناشی از آن گذرانده‌اند، امروز از بهانه‌های شادی جمعی و دورهمی فارغ از ایرانی و فرنگی بودن جشن‌ها، با لبخندهای پررنگ خود در مقابل لنز دوربین موبایل‌های‌شان سعی می‌کنند شادی این روزها را لااقل در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با خانواده و دوستان به اشتراک بگذارند.

شیرینی پای ثابت است

طبیعتا شیرینی، کیک و شکلات نیز یکی از اقلام اصلی جشن‌ کریسمس محسوب می‌شود. اما کریسمس امسال این بازار چه حال و هوایی دارد؟

توکلی صاحب یکی از شیرینی‌فروشی‌های مرکز شهر درباره استقبال مصرف‌کنندگان از این بازار در گفت‌وگو با صمت اعلام کرد: بازار شیرینی و شکلات و به‌ویژه شیرینی به دلیل اهمیت تازگی این کالا، معمولا آخرین خریدهای مناسبت‌ها و مراسم مختلف را تشکیل می‌دهند. در جشن‌های مربوط به کریسمس و سال نوی میلادی نیز وضعیت به همین شکل است؛ البته از سفارش‌های پذیرفته‌شده برای کیک و شیرینی برای روز کریسمس برآورد ما این است که استقبال قابل‌قبولی را خواهیم داشت. 

وی در این زمینه گفت: شکلات مشکل کهنگی را ندارد و گذشت چند روز تاثیری در کیفیت آن نمی‌گذارد اما در هر حال مشتریان ترجیح می‌دهند که یک‌بار برای خرید شیرینی و شکلات مراجعه کنند و به همین دلیل خرید این کالا را نیز معمولا همراه با شیرینی به روز پایانی موکول می‌کنند.

توکلی همچنین درباره سود حاصل از فروش شیرینی اظهار کرد: ما همچنان براساس آخرین نرخ‌نامه مصوب اتحادیه براساس قیمت‌های تعیین‌شده در تیرماه به عرضه محصولات خود می‌پردازیم.

 اگرچه برای تامین برخی اقلام و قیمت‌های آنها دچار مشکل هستیم اما خوشبختانه کمبودی در این زمینه وجود ندارد و قادر به تامین نیاز شهروندان هستیم.

سخن پایانی

شب‌ها و روزهای شادی مانند یلدا و کریسمس و سال نوی میلادی یکی پس از دیگری می‌آیند و می‌روند و مردمی که نزدیک به دو سال در محدودیت‌های کرونایی زیسته‌اند، دوست دارند از هر بهانه‌ای برای شادی و دور هم بودن استفاده کنند. اما در میان این جشن‌ها و شادی‌ها یادمان نرود که خطر کرونا هنوز به‌طور کامل برطرف نشده است. بی‌شک با وجود نیاز به تمام این شادی‌ها، هیچ‌کدام از ما حاضر نیستیم شادی چند شب و روزه‌مان به از دست رفتن یکی از عزیزان بینجامد؛ بنابراین باید همچنان شادی‌های خود را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی همراه کنیم و با راهکارهایی مانند استفاده از ماسک‌های بهداشتی، بابانوئل، شادی و سلامت را در کنار هم داشته باشیم.