جمعه 07 اردیبهشت 1403 - 26 Apr 2024
کد خبر: 19826
تاریخ انتشار: 1401/07/12 05:22

راه طولانی تبدیل یورو به ارز ذخیره جهانی

سیدحسین آقا سیدمرتضی-عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی

انحصار قدرت دلار در تجارت جهانی همواره موردنقد کارشناسان بوده است و آنها این موضوع را نوعی قدرتطلبی امریکا میدانند و در واقع اعتقاد دارند انحصار تجارت با دلار روزبهروز بر سیطره قدرت این کشور میافزاید و سبب میشود امریکا با استفاده از قدرتی که از دلار بهدست میآورد، قوانین و مقررات تجارت را نیز با هرم فشار به سمت منافع خود جهتدهی کند. این یعنی برهم خوردن تجارت جهانی و غش کردن آن به سمت منافع امریکا.

این انتقادات تا جایی پیش رفت که حتی برخی مسئولان اروپایی و کشورهای توسعهیافته، آن را نوعی باجدهی به امریکاییها دانستند و به همین دلیل بهتدریج تلاش کردند روابط اقتصادی خود را جدا از بستر دلار و در قالب تفاهمنامهها و توافقنامههای دوجانبه و چندجانبه و حتی منطقهای انجام دهند.

این قبیل اقدامات گرچه تا حدی موفقیتآمیز بود و توانست از گسترش قدرت دلار جلوگیری کند، اما کافی نبود. این بود که بهتدریج منطقه اقتصادی یورو ایجاد شد. این اقدام گرچه مشکلات و پیامدهای منفی را بهدنبال داشت و در ابتدا مخالفتهای بسیاری با آن میشد، اما در میانمدت توانست تا حدی (نه البته به صورت مطلوب) انتظارات را برآورده کند. گرچه بنا به دلایل کاملا تخصصی نمیتوان یورو را حداقل در حالحاضر در قوارهها و استانداردهای دلار دانست.

یورو یکای، پول کشورهای منطقه یورو است که به ۱۰۰ سنت تقسیم میشود. بکارگیری یورو در اول ژانویه ۲۰۰۲ بهطور رسمی در کشورهای آلمان، فرانسه، بلژیک، اتریش، اسپانیا، پرتغال، یونان، ایتالیا، ایرلند، لوکزامبورگ، هلند و فنلاند آغاز شد و اکنون در ۱۹ کشور از ۲۷ عضو اتحادیه اروپا بهطور رسمی در جریان است. یورو بیرون از اروپا نیز در برخی از بازماندههای مستعمرات کشورهای اروپایی رایج است.

ایده یکای پول یکسان، نخستینبار از سوی ژاک دلور، وزیر اقتصاد اسبق فرانسه که از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵ ریاست کمیسیون اروپا را به عهده داشت، ارائه شد و هدف این بود که هویت اروپایی در بازارها تقویت شده و تثبیت قیمتها، رشد اقتصادی و منافع تجاری نصیب اعضا شود. دلور در گزارشی که در سال ۱۹۸۹ ارائه داد، یکای پول مشترک را یک هدف پولی مشترک توصیف کرد که تاحدی موجب رهایی کامل از جنبشهای سرمایهداری خواهد شد. یکای پول یورو که بزرگترین قدرت تجاری جهان را شکل داد، با هدف وصلکردن کشورهای اروپایی برای مقاصد تجاری و سیاسی، یورو در بحبوحه آشوبهای سیاسی و اقتصادی بهوجود آمد.

واقعیت این است که قدرت دلار و تاثیرگذاری آن بر تجارت جهانی خاصه در بخش انرژی به حدی بالاست که در عمل میتوان ادعا کرد یورو با وجود تمام موفقیتهایی که تا اینجا داشته، هنوز راه بسیاری در پیش دارد، حتی اگر تولید ناخالص کشورهای این منطقه اقتصادی، از چین هم بیشتر باشد.

مسئله اصلی شاید به فقدان سیستم یکپارچه تصمیمگیری برمیگردد و جاییکه تمام سیاستهای مربوط به دلار از سوی نظام حاکمیتی یک کشور بهنام امریکا گرفته میشود، اما در منطقه یورو این مهم امکانپذیر نیست. البته فراموش نکنیم که یورو با ۲.۵ تریلیون دلار پس از دلار بالاترین ارزش ذخیرهشده در بانکهای مرکزی جهان را دارد و به همین دلیل، دومین پول ارزشمند جهان است.

در این بین، دارل دافی، استاد دانشگاه استنفورد و یکی از نظریهپردازان بزرگ اقتصاد، عدمانتشار اوراق قرضه در اروپا را یکی از بلندترین دستاندازهای یورو برای تبدیل شدن به ذخیره ارزی میداند.

 او حتی اوراق قرضه مبتنی بر یورو را به این دلیل که هر کدام در کشور متبوع، بازدهی منحصربهفردی دارد (به جای بازدهی یکسان) را نیز ملاک قدرت یورو
 نمی
داند.

با توجه به همه شواهد و قرائن میتوان ادعا کرد که یورو بهدلیل تعارض منافعی که بعضا بین کشورهای اتحادیه روی میدهد و فقدان یک سیستم هدفمند در سیاستگذاری و یک بانک واحد، حداقل در کوتاهمدت نخواهد توانست جایگزین دلار بهعنوان ارز ذخیره جهانی باشد و برای رسیدن به این نقطه، راه طولانی در پیش دارد.

 

 

 


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/27q66d