البته این صنعت نیز مانند سایر بخش‌ها شاهد فعالیت شرکت‌های پربازده و همزمان زیانده است، از همین‌رو نمی‌توان کل این صنعت را با یک چوب راند و درباره کلیت آن قضاوتی یکنواخت و کلی داشت.

درباره پتروشیمی‌ها باید شرکت‌ها را به دو دسته تامین‌کننده خوراک و تامین‌کننده محصول نهایی تقسیم کنیم و سپس عملکرد آنها را مورد قضاوت قرار دهیم. البته باید توجه داشت که پس از شیوع کرونا دسته تامین‌کننده خوراک، ضررهای سنگینی متحمل شدند اما محصولات نهایی (مانند پلیمرها) سود بسیار خوبی را به جیب زدند، زیرا در محصولاتی مانند انواع اسباب‌بازی‌ و پلاستیک‌ استفاده می‌شدند و به همین دلیل با جهش سود بسیار بالایی مواجه شدند.

تولیدکنندگان محصولات نهایی

آخرین گزارشاتی که از برخی شرکت‌های پتروشیمی منتشرشده نشان می‌دهد برای مثال نرخ یکی از شرکت‌ها پس از یک سال به‌تازگی وارد کانال ۸۰۰ دلار شده اما درباره نرخ فروش پلی‌پروپیلن در همان شرکت حدود ۱۸۵۰ دلار در فروردین ماه ثبت‌شده، در حالی‌که میانگین ۲ یا ۳ ساله آن حدود ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ دلار بوده است. همه این موارد نشان می‌دهد شرکت‌های تولیدکننده محصولات نهایی حاشیه سود بسیار بالایی داشته‌اند و سهامداران‌شان قطعا از عملکرد این گروه رضایت‌خاطر دارند.

حاشیه سود این دسته از شرکت‌ها به‌دلیل رشد نرخ جهانی و همچنین بالا بودن نرخ دلار به‌احتمال زیاد افزایش خواهد یافت و در میانگین ۵ ساله خود قرار خواهند گرفت و به همین دلیل معتقدم احتمال بازگشت به میانگین این سهم‌ها بالاتر است.

همان‌طورکه گفته شد شرکت‌های تامین‌کننده خوراک در شرایط نه‌چندان پایداری هستند، زیرا کمی از میانگین قیمتی سال‌های اخیر هم پایین‌تر هستند و شاید در آینده بتوانند کمی رشد کنند و به میانگین قیمتی برسند. تولیدکنندگان احتمالا با کاهش حاشیه سود مواجه خواهند شد اما با توجه به اینکه دلار هنوز هم در کانال قیمتی بالا قرار دارد، احتمالا حاشیه سود تغییرات زیادی نخواهد داشت اما امکان کاهش اندک آن وجود دارد.

با توجه به تحلیل‌ها به نظر می‌رسد سهام شرکت‌های پتروشیمی در کوتاه‌مدت پرچمدار رشد بازار سرمایه هر چند برای مدتی کوتاه و مقطعی باشند.

البته وضعیت برخی صنایع مانند فولادی‌ها در مقایسه با صنعت پتروشیمی به مراتب بهتر باشد اما روی هم رفته پتروشیمی‌ها به همراه خانواده بانک و بیمه و همچنین معادن باید در صدر شرکت‌های پربازده قرار بگیرند. البته شدت و ضعف این رشدها بستگی به تحولات روز خواهد داشت اما با توجه به شواهد و قراین بازار سهام احتمال پیشقراول شدن شرکت‌های یادشده بالاست.

البته همه این تحلیل‌ها در صورتی محقق خواهد شد که مسئولان سازمان بورس یا نمایندگان مجلس دست از تغییر قوانین داخلی بورس برداشته و اجازه دهند دست‌کم برای مدتی ولو کوتاه نفس راحتی بکشد و از کمند قانون‌گذاری‌های خلق‌الساعه خلاص شود.

از سویی هم با توجه به وضعیت مناسب صنعت پتروشیمی در بازارهای جهانی به نظر می‌رسد بازارهای داخلی هم تحت‌تاثیر قرار گرفته و بازدهی خوبی داشته باشند اما این امر نیز منوط به همان ثبات در زمینه قوانین است، زیرا با دستکاری‌های غیرکارشناسانه و غیراصولی همه معادلات برهم ریخته و ورق به‌طور کلی برمی‌گردد.

البته می‌توان گفت این مشکل فقط مربوط به پتروشیمی‌ها نیست، بلکه همه کامودیتی‌محورها به‌دلیلی که ذکر شد و همچنین به علت چندنرخی بودن دلار از الگویی که بازارهای جهانی دارند تبعیت نمی‌کنند و در اغلب مواقع مانند بازاری جزیره‌ای در مقابل بورس‌های بین‌المللی عمل می‌کنند. این در حالی است که با کوچک‌ترین رشد یا ریزش قیمتی در بازارهای جهانی، همه بورس‌های کوچک و بزرگ جهان تحت‌تاثیر قرار گرفته و از همان الگو پیروی می‌کنند اما در ایران داستان به نحو دیگری است.

مسعود میرزاباقری- تحلیلگر بازار سهام